Η Γενεαλογία του Ιησού Χριστού -- Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Κυριακή προ των Χριστουγέννων 

Η Γενεαλογία του Ιησού Χριστού 

(Ματθαίος 1:1–25)

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Την Κυριακή προ των Χριστουγέννων η Εκκλησία μάς παρουσιάζει το πρώτο κεφάλαιο του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, όπου ο Ευαγγελιστής παραθέτει την γενεαλογία του Ιησού Χριστού, Υιού του Δαυίδ και Υιού του Αβραάμ. Με μια απλή ματιά, ο κατάλογος των ονομάτων ίσως φαίνεται τυπικός, όμως μέσα του κρύβεται ένα βαθύ θεολογικό μήνυμα: η ιστορία της γενεαλογίας από τον Αβραάμ μέχρι τον Χριστό (και σύμφωνα με την γενεαλογία του Λουκά από τον Αδάμ μέχρι τον Χριστό) είναι ιστορία σωτηρίας, ιστορία της παρουσίας του Θεού μέσα στην ανθρώπινη αδυναμία.

Ο Απόστολος Ματθαίος αρχίζει το Ευαγγέλιό του με πρόσωπα, με γενιές ανθρώπων. Θέλει να δείξει ότι ο Θεός δεν σώζει τον άνθρωπο έξω από την ανθρώπινη ιστορία, αλλά μέσα σε αυτήν. Ο Χριστός δεν εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά εισέρχεται στον κόσμο ως καρπός μιας πορείας, ως εκπλήρωση των υποσχέσεων που ο Θεός έδωσε στον Αβραάμ. Η Παλαιά Διαθήκη γίνεται, έτσι, προοίμιο της Ενανθρωπήσεως.

Η γενεαλογία, όμως, δεν περιλαμβάνει μόνον δικαίους. Ο Ματθαίος μνημονεύει και ανθρώπους αμαρτωλούς ή αλλόφυλους, όπως τον Μανασσή, την Ραχάβ, την Βηρσαβεέ, την Ρουθ. Ο Θεός, χωρίς να εγκρίνει την αμαρτία, εργάζεται ακόμη και μέσα από τις ανθρώπινες αδυναμίες για να πραγματοποιήσει το σχέδιο της σωτηρίας. Ο Χριστός, «ο αναμάρτητος», παίρνει πάνω Του όλη την ανθρώπινη ιστορία· τις πτώσεις, τα λάθη, τα τραύματα, και τα λυτρώνει. Η σωτηρία δεν χαρίζεται στους “καθαρούς”, αλλά σε όσους μετανοούν και επιθυμούν το φως Του. Η Γέννηση του Χριστού είναι, λοιπόν, η είσοδος του Θεού μέσα στην τραγωδία της ανθρώπινης ιστορίας, για να τη μεταμορφώσει σε γεγονός χάριτος.

Στο δεύτερο μέρος της περικοπής, ο Ευαγγελιστής διηγείται την αντίδραση του Δικαίου Ιωσήφ όταν πληροφορείται την εγκυμοσύνη της Μαρίας. Ο Ιωσήφ στέκεται μπροστά σε κάτι ακατανόητο: η Μαρία, η μνηστή του, είναι έγκυος χωρίς να έχει γνωρίσει άνδρα. Η στάση του δεν είναι σκληρή ούτε εκδικητική· είναι πράξη δικαιοσύνης εμποτισμένης με αγάπη. Προτιμά να την απολύσει κρυφά, για να μην τη διαπομπεύσει. Και τότε ο Θεός του αποκαλύπτει: «μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναῖκά σου· τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν ῾Αγίου». Ο Ιωσήφ υπακούει, παραλαμβάνει τη Μαρία και γίνεται φύλακας του μυστηρίου της Ενανθρωπήσεως. Η υπακοή του μάς διδάσκει πως η αληθινή δικαιοσύνη δεν είναι ψυχρή τυπολατρία, αλλά πράξη αγάπης και εμπιστοσύνης στον Θεό, ακόμη και σε στιγμές που το ανθρώπινο μυαλό δεν κατανοεί τα πάντα.

Η γέννηση του Ιησού «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου» αποκαλύπτει πως η σωτηρία δεν είναι ανθρώπινο κατόρθωμα, αλλά δωρεά. Ο Θεός γίνεται άνθρωπος, για να επιστρέψει ο άνθρωπος στον Θεό. Το όνομα Ιησούς, που σημαίνει «Ο Κύριος σώζει», και ο τίτλος Ἐμμανουήλ, δηλαδή «Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός», φανερώνουν ότι ο Θεός δεν παρουσιάζεται ως ουράνιος Κριτής, αλλά Σωτήρας που κατοικεί ανάμεσά μας.

Η Εκκλησία, την Κυριακή αυτή, μας καλεί να θυμηθούμε και να τιμήσουμε «πάντων τῶν ἀπ' αἰῶνος Θεῷ εὐαρεστησάντων, ἀπὸ Ἀδὰμ ἄχρι καὶ Ἰωσὴφ τοῦ μνήστορος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὁμοίως καὶ τῶν Προφητῶν καὶ τῶν Προφητίδων». Μέσα από αυτούς πέρασε το σχέδιο της σωτηρίας, καθώς η πίστη, η υπομονή και η μετάνοιά τους έγιναν γέφυρα ανάμεσα στην Παλαιά και τη Νέα Διαθήκη. Γι’ αυτό η Γέννηση του Κυρίου παρουσιάζεται ως η καρποφορία μιας μακράς πορείας θείας παιδαγωγίας, που οδηγεί από την προσδοκία στην εκπλήρωση και από την υπόσχεση στη σωτηρία.

Ευλογημένα Χριστούγεννα!

***

Sunday Before Christmas — The Genealogy of Jesus Christ (Matthew 1:1–25)

On the Sunday before Christmas, the Church presents to us the first chapter of the Gospel according to Matthew, where the Evangelist sets forth the genealogy of Jesus Christ, the Son of David and the Son of Abraham. At first glance, the list of names may seem merely formal, yet within it lies a profound theological message: the genealogy from Abraham to Christ (and, according to Luke, from Adam to Christ) is a story of salvation — the story of God’s presence working within human weakness.

The Apostle Matthew begins his Gospel with people — with generations of men. He wishes to show that God does not save humanity apart from history but within it. Christ does not appear suddenly; He enters the world as the fruit of a long journey, the fulfillment of the promises God made to Abraham. Thus, the Old Testament becomes the prelude to the Incarnation.

Yet this genealogy includes not only the righteous. Matthew deliberately mentions sinners and foreigners as well — Manasseh, Rahab, Bathsheba, Ruth. Without approving of sin, God continues to work even through human frailty to accomplish His plan of salvation. Christ, the sinless One, takes upon Himself the whole of human history — the falls, the wounds, the failures — and redeems them. Salvation is not granted to those who appear “pure,” but to those who repent and long for His light. The Birth of Christ is therefore the entrance of God into the tragedy of human existence, transforming it into an event of grace.

In the second part of the passage, the Evangelist recounts the reaction of the Righteous Joseph when he learns that Mary is with child. Joseph finds himself before a mystery beyond human understanding: his betrothed, Mary, is pregnant, though she has known no man. His response is neither harsh nor vindictive; it is the act of a just man imbued with love. He chooses to dismiss her quietly rather than expose her to shame. Then God reveals to him: “Do not be afraid to take Mary your wife, for that which is conceived in her is of the Holy Spirit.” Joseph obeys, takes Mary into his home, and becomes the protector of the mystery of the Incarnation. His obedience teaches us that true righteousness is not rigid legalism but a living faith expressed through love and trust in God, even when the mind cannot fully comprehend His ways.

The birth of Jesus “by the Holy Spirit” reveals that salvation is not the result of human effort but the gift of divine grace. God became man so that man might return to God. The name Jesus, meaning “The Lord saves,” and the title Emmanuel, “God with us,” reveal that God is no longer perceived as a heavenly Judge but as the Savior who dwells among His people.

On this Sunday, the Church calls us to remember and to honour “all those who from ages past have been well-pleasing to God — from Adam to Joseph the betrothed of the Most Holy Theotokos, as well as the Prophets and the Prophetesses.” Through them, the plan of salvation was carried forward. Their faith, their patience, and their repentance became a bridge between the Old and the New Covenant. Thus, the Birth of the Lord stands as the fruit of a long history of divine pedagogy, leading from expectation to fulfillment, from promise to salvation.

Blessed Christmas!