Ψήγματα από το πρότυπο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο του Μ. Βασιλείου - Πέτρου Ρηγάτου

Ψήγματα από το πρότυπο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο του Μ. Βασιλείου

Άρθρον υπό του κ. Πέτρου Ρηγάτου

Δικηγόρου παρ΄Αρείω Πάγω

Μ.Δ.Ε

Νομικού Συμβούλου Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών

     Ο Μέγας Βασίλειος με τη θεόπνευστη διδασκαλία του στήριξε τα δόγματα της Ορθοδοξίας και έδωσε κατευθύνσεις ζωής.Αλλά δεν έμεινε μόνο στη θεωρία.Μετατρέπεται σε ένθερμο κήρυκα της εντολής της αγάπης την οποία εφαρμόζει με συνέπεια. «Εσκόρπισεν, έδωκεν πλούτον τοις πένησιν, η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα».Σεις πλούσιοι Χριστιανοί, αν πείθεσθε στα λόγια μου, βροντοφωνάζει στα κηρύγματά του, ανοίξτε διάπλατα τις πόρτες των αποθηκών και των χρηματοκιβωτίων σας και δώστε στους πτωχούς αδελφούς.Το ψωμί που κατέχεις εσύ ανήκει στον πεινασμένο, το ρούχο που φυλάς στην αποθήκη ανήκει στον γυμνό, το παπούτσι που σαπίζει άχρηστο ανήκει στον ανυπόδητο.Το χρήμα που κατακρατείς χωμένο και άχρηστο ανήκει σ΄εκείνον που το στερείται και το χρειάζεται.Ο επίσκοπος Βασίλειος είχε το νου του στους ασθενείς και τους πονεμένους.Ζητούσε πληροφορίες, επεσήμαινε τις πτωχές οικογένειες, εύρισκε τα εγκαταλελειμμένα παιδιά.Για όλους φρόντιζε, το πτωχό του ταμείο άδειαζε.Τον έμπρακτο Χριστιανισμό παρουσίασε και σε δύσκολες ώρες ο ενάρετος κληρικός. Όταν η ανομβρία και ο λιμός κτύπησαν τις πύλες της Καππαδοκίας, όταν τα σκελετωμένα κορμιά περιφέρονταν στους δρόμους, η αγάπη του Βασιλείου ανοίγει αποθήκες σκληρών πλουσίων, που καλούνται από τον Άγιο να θρέψουν τον πεινασμένο λαό του Θεού. «Μην μένεις σκληρός στη δυστυχία» κηρύσσει ο Βασίλειος από τον Άμβωνα. «Μην περνάς αδιάφορος μπροστά στα σκελετωμένα φαντάσματα.Δείξε τη στοργή σου ανοίγοντας τις αποθήκες και σκορπώντας το βιός σου στον πεινασμένο αδελφό σου, είναι ο Χριστός».

  Ο επίσκοπος Βασίλειος μετατρέπεται σε όργανο της θείας χάριτος.Σκέπτεται το ευαγγελικόν χωρίον το αναφερόμενον στον Ιησού Χριστό «Διήλθεν ευεργετών και ιώμενος πάντας» και παίρνει την απόφαση.Τις προσπάθειες για την ανακούφιση του πτωχού και του ασθενούς να τις συγκεντρώσει όλες σε ένα ίδρυμα.Έτσι γεννιέται η ιδέα της Βασιλειάδος.Σωστή ακρόπολις του ελέους, ήταν αυτό το ίδρυμα.Εξαίρετο δείγμα πολιτισμού, υπέροχος καρπός του Χριστιανισμού.Εδώ βέβαια δεν κτίσθηκαν Παρθενώνες και Ερέχθεια, αλλά καταφύγια και ναοί του πόνου.Εδώ οι πτωχοί, οι άστεγοι, οι εγκατελελειμμένοι εύρισκαν το πτωχοκομείον τους, οι ξένοι και οι οδοιπόροι τον ξενώνα τους, οι γέροντες το ζεστό περιποιητικό γηροκομείον τους, οι ασθενείς το νοσοκομείον τους και αυτοί οι πονεμένοι και διωγμένοι λεπροί το λεπροκομείον τους.Υπήρχαν χωριστά οικήματα που εχρησιμοποιούντο ως διδακτήρια των ορφανών και πτωχών παιδιών, ειδικά εργαστήρια για να μαθαίνουν τέχνες και επαγγέλματα.Υπήρχαν ακόμα οικήματα για τους ιατρούς, τους νοσοκόμους και το λοιπό προσωπικό.Κατ΄αυτόν τον τρόπον ο Μέγας Βασίλειος κατέστη ο πρώτος ιδρυτής πρότυπων και ευρύθμως λειτουργούντων  εκκλησιαστικών και κοινωνικών ιδρυμάτων.

    Το μεγαλείο του Μ. Βασιλείου είναι αξεπέραστο στο σύνολό του.Αυτό το οποίο κυρίως μας εντυπωσιάζει είναι η θαυμαστή σύνθεσις του ανδρός.Ήταν ταυτόχρονα ο σοφός ποιμενάρχης, ο ρήτωρ, ο κοινωνικός εργάτης, ο στυλοβάτης της αληθείας, ο παραστάτης των πονεμένων, ο αλύγιστος αγωνιστής.Όλα αυτά τα πέτυχε γιατί ήταν Χριστοφόρος, ζούσε μέσα του ο Χριστός. Το έργο του αναγνωρίσθηκε δια μέσου των αιώνων. Εκλήθη «Ουρανοφάντορας» και «οικουμενικός διδάσκαλος». Τον χαρακτήρισαν Θεοφάντορα, θείον μύστην, φωστήρα της οικουμενικής και καύχημα της Εκκλησίας.Τον Ιεράρχη ύμνησαν οι αιώνες.

     Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, κλείνοντας το βαθυστόχαστο επικήδειο λόγο του προς τον επιστήθιο φίλο του λέγει : “Εμπρός τώρα περικυκλώστε με όλος ο χορός του Βασιλείου, όσοι σαν ιερείς βρίσκεσθε στο άγιο βήμα και όσοι είσθε απλοί Χριστιανοί συνεργασθείτε μαζί μου για να πλέξομε το εγκώμιο εκείνου, καθένας και μία άλλη από τις αρετές του διηγώντας και εξετάζοντας.Οι άρχοντες ας θαυμάζουν το Βασίλειο σαν νομοθέτη.Όσοι σπουδάζουν, τον δάσκαλο και τον παιδαγωγό.Όσοι βρίσκονται σε θλίψεις και συμφορές, τον άνθρωπο της παρηγοριάς και της παραμυθίας.Οι γέροντες, το στήριγμα.Οι νέοι, τον παιδαγωγό.Οι πτωχοί τον προμηθευτή και τροφοδότη.Οι εύποροι και πλούσιοι, τον οικονόμον.Μου φαίνεται πως και οι χήρες θα εγκωμιάζουν τον Βασίλειο σαν προστάτη τους και τα ορφανά σαν πατέρα.Οι ξένοι, τον φιλόξενο.Οι αδελφοί, τον φιλάδελφο.Οι άρρωστοι, τον γιατρό.Οι υγιείς, τον φύλακα της υγείας.Οι πάντες, τον άνθρωπο που έγινε «τοις πάσι τα πάντα» για να κερδίσει τους πάντες”.