Οι Φεβρουάριοι της Ηπείρου - Γεώργιος Κουρκούτας

Συνήθως στην Ελληνική Ιστορία πιο έντονα θυμόμαστε την Ήπειρο από το πιο πρόσφατο κατόρθωμα του Λαού και του Στρατού μας. Την απόκρουση του Ιταλού εισβολέως το φθινόπωρο και τον χειμώνα του 1940.

Ωστόσο ο μήνας Φεβρουάριος ήταν αυτός που καθόρισε την  πρόσφατη Ιστορία στην Ήπειρο. Από το 1430, οπότε και η πόλη των Ιωαννίνων έπεσε στα χέρια των Οθωμανών εισβολέων, η Ήπειρος έζησε την Τουρκοκρατία μέσα από μία πολυκύμαντη πορεία. Μία πορεία που πολλές φορές αποδείκνυε το ανυπότακτο ελληνικό και ορθόδοξο φρόνημα, αν δούμε τους ηρωισμούς Σουλιωτών και Χειμαριωτών απέναντι στους κατακτητές.

Αλλά και μία παράλληλη πορεία μέσα από τον αγώνα για τα Γράμματα και την οικονομική και πνευματική ανάπτυξη του Ελευθέρου και του Σκλάβου Ελληνισμού: το έργο των μεγάλων Ηπειρωτών Διδασκάλων του Γένους συνέχισαν οι Μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες από το Μέτσοβο και τα Ιωάννινα μέχρι την Μοσχόπολη της Κορυτσάς.

Αυτά τα εδάφη θα έλθουν κοντά στην Ελευθερία στο πλαίσιο των Βαλκανικών Πολέμων των ετών 1912-1913.

Φεβρουάριος 1913 : Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Μετά την απελευθέρωση του μεγαλύτερου μέρους της Μακεδονίας  από τον Οκτώβριο ως τον Νοέμβριο το 1912, οι Ελληνικές προσπάθειες εστιάζονται στο Μέτωπο της Ηπείρου. Στην 8η Μεραρχία που ως τον Ιανουάριο του 1913 πολεμούσε τους Τούρκους, προστέθηκαν και άλλες Μεραρχίες μαζί με το Επιτελείο και με Γενικό Αρχηγό των Επιχειρήσεων τον Διάδοχο Κωνσταντίνο. Το κρύο, η δυνατή οχύρωση στο Μπιζάνι και το πείσμα των Τούρκων δημιουργούν πρόβλημα αλλά ο Ελληνικός Στρατός ξεπερνά τα εμπόδια.

Ο ηρωισμός του Ταγματάρχη Βελισαρίου και τα άψογα σχέδια του Επιτελείου ξεκλειδώνουν την Τουρκική Άμυνα. Οι Οθωμανοί με επικεφαλής τον Εσάτ Πασά παραδίδονται στο Έλληνα Διάδοχο Κωνσταντίνο. Στις  21 Φεβρουαρίου 1913 οι Έλληνες Στρατιώτες εισέρχονται θριαμβευτές στην πόλη των Ιωαννίνων κάτω από τις ιαχές του Ελληνισμού που έβλεπε να γίνεται πράξη το όνειρο πολλών γενεών.

Όλη η Ήπειρος, Βόρειος και Νότιος, απελευθερώνεται  στο πλαίσιο του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Ωστόσο ενώ ο Ελληνισμός με το αίμα των παιδιών του φέρνει την Ελευθερία στους ως τότε σκλάβους αδελφούς, έρχεται η Διεθνής Διπλωματία να διαπράξει μία μεγάλη ατιμία.  Στις Συνθήκες Ειρήνης αποφασίζουν την δημιουργία του Αλβανικού Κράτους  τεμαχίζοντας την Ήπειρο και χαρίζοντας το βόρειο τμήμα της στην Αλβανία.

Αυτή η  ατιμία επικυρώθηκε με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, τον Δεκέμβριο του 1913. Ήταν ένα έγκλημα που ακόμη και σήμερα αποτελεί ανοικτή πληγή για τον Οικουμενικό Ελληνισμό.

Φεβρουάριος 1914 : Ο ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ

Την αδικία από το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας υποχρεώθηκε να δεχτεί η τότε Ελληνική Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, που έφτασε μάλιστα στο σημείο να μποϊκοτάρει τους Έλληνες που αντιδρούσαν. Ήταν μία από τις πολλές μαύρες στιγμές του Κρητός πολιτικού.

Οι Έλληνες της Ελλάδος αλλά και της Βορείου Ηπείρου αντιδρούν στην αδικία αυτή και συγκροτούν ένοπλα τμήματα που υπερασπίζονται την Ελευθερία της Βορείου Ηπείρου. Νικούν σε μάχες τους ενόπλους Αλβανούς, ενώ στις 17 Φεβρουαρίου 1914 στο Αργυρόκαστρο ανακηρύσσεται η Προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου με Πρωθυπουργό τον Γεώργιο Χρ. Ζωγράφο και Υπουργούς επιφανείς Έλληνες της περιοχής όπως Ιεράρχες και Στρατιωτικούς. Διακηρύσσουν την Πίστη και την Αποφασιστικότητα τους στην Δικαίωση του Εθνικού Αγώνα.

Αποτέλεσμα της επιτυχούς επανάστασης των Ελλήνων στην Βόρειο Ήπειρο ήταν να υπάρξει υποχώρηση και της Αλβανίας και της Διεθνούς Διπλωματίας. Στην Κέρκυρα τον Μάιο του 1914 υπογράφεται το ομώνυμο Πρωτόκολλο από την ηγεσία των Ελλήνων της Β. Ηπείρου, την Αλβανία και τις 6 Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, ένα Πρωτόκολλο που αναγνώριζε εκτεταμένη Αυτονομία στην Βόρειο Ήπειρο.

Δεν ήταν η Δικαίωση αλλά μία απλή Νίκη ενός τμήματος του Ελληνισμού. Μέχρι σήμερα το Πρωτόκολλο της Κερκύρας δεν έχασε την Ισχύ του. Έπρεπε να ισχύει, αλλά οι Ελλαδικές Ηγεσίες από τότε μέχρι σήμερα  δεν μπόρεσαν ή δεν ήθελαν να πετύχουν την πλήρη εφαρμογή του.

Και φέτος  ο μήνας Φεβρουάριος μάς θυμίζει την Ήπειρο, Νότιο και Βόρειο. Την Ήπειρο των Μεγάλων Αγώνων του Ελληνισμού. Ακόμη και αν βιώνουμε εποχές Κρίσεως και Παρακμής. Θυμόμαστε και τιμάμε τους Ήρωες των μαχών και τους Έλληνες που έζησαν σε εκείνες τις ανεπανάληπτες στιγμές του Ελληνισμού.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας