Ο Ιησούς μας καλεί να ρισκάρουμε, αλλά εμείς έχουμε την τάση να προστατεύουμε τους εαυτούς μας

Ο Ιησούς μας καλεί να ρισκάρουμε, αλλά εμείς έχουμε την τάση να προστατεύουμε τους εαυτούς μας

  Η Ζάζα Λίμα (Zaza Lima), διευθύντρια της ΡΜΙ, αναλύει την προσφυγική κρίση από τη βιβλική της προοπτική. «Διατρέχουμε τον κίνδυνο να έχουμε μια θεολογία καταναλωτισμού, η οποία αποφεύγει τον πόνο».

Από τη Βραζιλία μέχρι την Τυνησία, μέχρι την Ασία, το Μαρόκο, την Ουγκάντα ή την Γερμανία, το διαβατήριο της Ζάζα Λίμα έχει πολλές φωτογραφίες, αλλά οι ομορφότερες αναμνήσεις έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους που έχει συναντήσει σε όλες αυτές τις χώρες.

Κλινική ψυχολόγος, θεολόγος και διευθύντρια της ΡΜΙ International — μιας διακονίας η οποία εργάζεται ανάμεσα σε μουσουλμάνους - έχει ξοδέψει 17 χρόνια στη Βόρεια Αφρική, όπου ερχόταν σε επαφή με ανθρώπους σε ευάλωτες καταστάσεις, που βρίσκονταν μακριά από τα σπίτια τους και είχαν ανάγκη από καταφύγιο.

Η Lima ομολογεί ότι η αλλαγή στάσης της Ευρώπης, αναφορικά με τη διαχείριση των συνόρων της, την τρομάζει, αλλά πιστεύει ότι υπάρχουν ακόμα ευκαιρίες να αντιστραφεί η κατάσταση.

Βιώνουμε μια «ανθρωπιστική κρίση», λέει. «Ίσως έχουμε να μάθουμε πολλά από μια θεολογία σύμφωνα με την οποία η Εκκλησία δεν πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της θύμα, επειδή υποφέρει, αλλά να καλωσορίζει τη δοκιμασία ως μέρος της φύσης της».

ΕΡ.: Τα τελευταία χρόνια έχουν ειπωθεί πολλά για τις προσφυγικές και μεταναστευτικές κινήσεις. Πού βρισκόμαστε τώρα;

ΑΠ: Παρόλο που όλοι οι πολιτισμοί έχουν διαμορφωθεί μέσα από τη μετανάστευση, και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να ξεχνούμε, σήμερα υπάρχει μια έντονη πόλωση. Απορρίπτουμε ό,τι είναι διαφορετικό. Αυτό είναι οδυνηρό.

Υπάρχει πολύς φόβος ανάμεσα στις κουλτούρες και υπάρχει μια τακτική απόρριψης των μεταναστών και των προσφύγων. Ακόμα και στο θέμα της γλώσσας υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις. Όταν κάποιοι αφήνουν τον τόπο τους, αποκαλούνται από κάποιους «εκπατρισμένοι», ενώ κάποιοι άλλοι τους αποκαλούν «πρόσφυγες».

Το να είναι κάποιος πρόσφυγας δεν αποτελεί ταυτότητα της φύσης του αλλά μια στιγμή στη ζωή του. Πρόκειται για ένα άτομο που έχει ανάγκη προστασίας. Πρέπει να προσδιορίζουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την ταυτότητά του ως πρόσωπο, βασιζόμενοι στην ανθρώπινη φύση του και όχι με βάση μια προσωρινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Αυτό είναι που μοιραζόμαστε όλοι μας, η ανθρώπινη φύση μας.

Η κρίση που περνάμε σήμερα δεν είναι μια κρίση περιστασιακή, αλλά μια κρίση της ανθρωπότητας. Συνεπώς πρέπει να την αντιμετωπίσουμε μέσα από την κοινή μας ανθρωπιά, από την κοινή μας αξιοπρέπεια. Μιλάω ως ακόλουθος του Χριστού, βασισμένη στην πεποίθηση ότι όλοι μας φέρουμε την imago Dei, την εικόνα του Θεού στην ταυτότητά μας.

Νομίζω ότι στην Ευρώπη θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει μεγαλύτερη πρόοδο στον τρόπο που καλωσορίζουμε και υποδεχόμαστε ανθρώπους από άλλες χώρες, που σήμερα βρίσκονται σε μια πολύ δύσκολη και περίπλοκη ιστορική στιγμή. Πολλοί Ευρωπαίοι μετανάστευσαν πριν από 500 ή και περισσότερα χρόνια σε άλλους τόπους, για να χτίσουν πολιτισμούς (πολλούς με τίμημα το αίμα τους). Αυτό το γεγονός θα έπρεπε να μας οδηγεί σε μια πιο ταπεινή προσέγγιση.

Υπήρξαν κάποιες κυβερνήσεις και κοινότητες με φιλόξενη στάση, οι οποίες συμμετείχαν σ’ αυτό που συμβαίνει στον κόσμο, τους πολέμους και τις γενοκτονίες. Αλλά πολλές φορές μένουμε σιωπηλοί στον πόνο, παρόλο που υπάρχει ελπίδα. Κάνουμε κάποια βήματα προς τα εμπρός και μετά υποχωρούμε.

Η Ιταλία που συνήθιζε να δρομολογεί και να εφαρμόζει πιλοτικά προγράμματα φιλοξενίας, ξαφνικά υιοθετεί επιθετική στάση κλείνοντας τα σύνορα. Οι ευρωπαϊκές κυβερνητικές και πολιτικές δυνάμεις καθώς και οι πολίτες πρέπει να έχουν περισσότερη ταπεινοφροσύνη και ευαισθησία απέναντι στην πραγματικότητα των λαών που σήμερα υποφέρουν.

ΕΡ.: Μιλώντας για την Ιταλία, τι συμβαίνει, όταν μια κυβέρνηση αρνείται την άδεια σε μια ΜΚΟ να αποβιβάσει εκατοντάδες ανθρώπους που έχουν διασωθεί;

ΑΠ: Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι δεν υπάρχει ανάγκη να οργανωθεί καλά η υποδοχή των προσφύγων. Δεν πρέπει να είμαστε αφελείς νομίζοντας ότι η υποδοχή αυτών των ανθρώπων είναι κάτι απλό. Αντιθέτως, είναι ένα πολύπλοκο θέμα. Ούτε να προσπαθούμε να το κάνουμε έτσι, ώστε να φαίνεται απλό. Ωστόσο πιστεύω ότι υπάρχουν τρόποι να υποδεχτούμε αυτούς τους ανθρώπους χωρίς να κλείνουμε τα λιμάνια.

Ενδιαφερόμαστε γι’ αυτούς κατ’ αρχήν εξαιτίας της ταυτότητά μας, η οποία προέρχεται από την κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία μας, που είναι κοινή για όλους τους ανθρώπους και πρέπει να τη σεβόμαστε, να την προστατεύουμε και να την αγαπούμε. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου πρέπει να επιβεβαιώνεσαι συνεχώς. Συνεπώς το ενδιαφέρον μας έχει ως βάση την ταυτότητά και τις αξίες μας.

Επίσης σε πρακτικό επίπεδο γινόμαστε ευαίσθητοι, επειδή οι άνθρωποι που συναντούμε υποφέρουν. Μας λένε τις ιστορίες τους και ακούνε τις δικές μας. Δεν μιλάω για ένα απλό προνοιακό ενδιαφέρον, αλλά για ένα αξιοπρεπές ενδιαφέρον.

Ενδιαφερόμαστε επίσης, επειδή, παρόλο που έχει γίνει πρόοδος στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ωστόσο σε κάποιες περιοχές οι πολιτικές ελευθερίες είναι περιορισμένες και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε βία. Επίσης κάποιοι είναι φίλοι μας , άνθρωποι τους οποίους εκτιμούμε. Υπάρχουν πολλοί μύθοι που χρειάζεται να αποδομηθούν. Πρέπει να έχουμε μια πιο ανθρώπινη και αξιοπρεπή παρουσία.

ΕΡ.: Πώς τα λύνουμε όλα αυτά;

ΑΠ: Δεν έχω απαντήσεις, αλλά επιτρέψτε μου να πω ότι η απόρριψη δεν είναι η απάντηση. Πολλοί έρχονται από τις χώρες τους με τα επαγγέλματά τους και πρέπει να μάθουμε πώς να τους εντάξουμε στην κοινωνία μας.

Να δημιουργήσουμε χώρους, όχι μόνο για προνοιακή βοήθεια, αλλά επίσης για να αναπτύξουν τα χαρίσματά τους, ώστε να μπορέσουν να συμβάλουν στην κοινωνία. Μπορούμε επίσης να συμμετάσχουμε στην ανοικοδόμηση των χωρών προέλευσής τους, για παράδειγμα της Συρίας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι πολλοί άνθρωποι εγκαταλείπουν αναγκαστικά την πατρίδα τους.

Όλα όσα έχουμε ως έθνη και χώρες είναι καρπός της αγάπης και γενναιοδωρίας του Θεού και κατά συνέπεια πρέπει να τα μοιραζόμαστε. Πιστεύω ότι ο πλούτος ενός έθνους είναι να γνωρίζει πώς να τον μοιράζεται. Πρέπει να βρούμε τρόπους να κερδίσουμε αυτήν την ομορφιά της διαφορετικότητας, ενώ ταυτόχρονα να διαχειριζόμαστε τους φόβους μας.

ΕΡ.: Δεν έχετε όμως μια αίσθηση αδυναμίας γνωρίζοντας ότι λειτουργούν εξωτερικοί παράγοντες;

ΑΠ: Ναι, αυτή η αίσθηση υπάρχει. Πρέπει όμως να έχεις μια προφητική φωνή και αυτή είναι η φωνή της αντίστασης. Στη Βίβλο οι προφητικές φωνές συχνά αναδύονται από την περιθωριοποίηση. Είναι ενδιαφέρον να δει κανείς πώς το Πνεύμα του Θεού αφήνει τον ναό και πηγαίνει στους αιχμαλώτους, στους πρόσφυγες. Αυτή η προφητική φωνή πρέπει να ακουστεί, ακόμη κι όταν είναι τόσο αδύναμη, όπως συμβαίνει τόσο συχνά.

Επιπλέον όλα αυτά πρέπει να τοποθετηθούν στην προοπτική της κυριαρχίας του Θεού. Ενός Θεού που αγαπάει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Το βιβλικό ταξίδι αποκαλύπτει έναν συμπονετικό Θεό, που πάντα μας καλεί να αγαπάμε τον ξένο που βρίσκεται ανάμεσά μας.

Ταυτισμένοι με τον Ιησού, ο οποίος αντιστάθηκε μέχρι το τέλος, καλούμαστε και εμείς να αντισταθούμε. Μια αντίσταση ειρηνική που δεν επιτρέπει στον εαυτό της να καταβληθεί από τις καταστάσεις. Και επίσης μια ελπίδα, γιατί υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να κάνουν το σωστό. Ένα υπόλοιπο που ενσωματώνει αυτόν τον προφητικό λόγο και πρέπει να εξακολουθήσει να ακούγεται παρά τα όσα αντίθετα συμβαίνουν.

ΕΡ.: Συχνά βασίζουμε τις απόψεις μας για τους ανθρώπους σε στερεότυπα. Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τις γενικεύσεις;

ΑΠ: Θυμάμαι ότι η Τυνησία έδειξε τεράστια αλληλεγγύη μετά την τελευταία της επανάσταση, το 2011, υποδεχόμενη πολλούς ανθρώπους που έρχονταν από τη Λιβύη. Ήμουν στα νότια της χώρας, όπου καθημερινά έρχονταν 15.000 πρόσφυγες. Το φαγητό και το τσάι ετοιμαζόταν και μοιραζόταν εκεί. Δεν υπήρχε «αυτοί» και «εμείς», αλλά η ανθρωπιά μας, καθένας με τις ιστορίες και τα διλήμματά του. Μοιράζονταν τα πάντα, κατανοώντας ότι οι άνθρωποι έφευγαν εξαιτίας μιας κατάστασης και ότι δεν ήταν μόνο πρόσφυγες, αλλά πάνω απ’ όλα άνθρωποι με αξιοπρέπεια και αξία.

Συνεπώς, θεωρώ ότι πρέπει να αλλάξουμε την οπτική μας και να προχωρήσουμε προς την πρόκληση που θα μας βοηθήσει να μην βάζουμε όλους τους ανθρώπους σε ένα κουτάκι, αλλά να τους δώσουμε την ευκαιρία να βγουν έξω από αυτό και να αποκαλυφτεί η ομορφιά και η μεγάλη ανθρωπιά.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιοι είναι αυτοί, αλλά ίσως το ερώτημα θα έπρεπε να είναι ποιοι είμαστε. Ή τι κάνουμε εμείς. Ποιες απαντήσεις ψάχνουμε, ποιες αξίες εκφράζουμε. Αυτό είναι που θα μιλήσει για μας και την προθυμία μας να ταυτιστούμε με τον Ιησού τόσο στον θάνατο όσο και στην ανάσταση.

Έχω μάθει πολλά από ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Έχω δει μια τεράστια ικανότητα για συγχωρητικότητα σε ανθρώπους που έχουν χάσει τις οικογένειες τους και τα υπάρχοντά τους. Γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει να ανοίξουμε τα σύνορα και να ανακαλύψουμε περισσότερους αξιόλογους τρόπους, για να υποδεχτούμε ανθρώπους αλλάζοντας αυτή την πραγματικότητα.

ΕΡ.: Για ποιον λόγο πιστεύετε ότι δεν βλέπει με τον ίδιο τρόπο ολόκληρη η Εκκλησία το προσφυγικό;

ΑΠ: Εν μέρει, εξαιτίας της θεολογίας μας. Έχουμε μια προστατευτική θεολογία της συντήρησης. Πιστεύω ότι είναι πιο αναγκαίο να διαβάσουμε τα Ευαγγέλια και να ταυτίσουμε τους εαυτούς μας με τον Ιησού. Η Εκκλησία του Χριστού δεν είναι εσωστρεφής αλλά εξωστρεφής.

Η άποψη που έχει καθιερωθεί, μιας εσωστρεφούς Εκκλησίας, μας οδήγησε να κλειστούμε στους εαυτούς μας, να φροντίζουμε τους εαυτούς μας, να προστατεύουμε τους εαυτούς μας, όταν στην πραγματικότητα ο Ιησούς μάς καλεί να βγούμε έξω, να κοιτάξουμε τ’ αστέρια και να ευλογήσουμε τα έθνη. Είναι η κλήση στον Αβραάμ. Είναι η κλήση να κοιτάξουμε τ’ αστέρια, και τ’ αστέρια δεν φαίνονται καλύτερα εδώ από ό,τι στα στρατόπεδα των προσφύγων, αντίθετα ο ουρανός είναι καθαρότερος εκεί.

Ο Ιησούς πάντα μας καλούσε να ρισκάρουμε, αλλά σήμερα εμείς σκεφτόμαστε πως θα προστατέψουμε τους εαυτούς μας και θα φυλάξουμε τα σύνορά μας. Οι κοινότητές μας θα πρέπει να είναι μεταμορφωτικές, συμμετοχικές, να αγκαλιάζουν και να καλοδέχονται. Οι εκκλησίες να είναι θεραπευτικές και πανηγυρικές κοινότητες.

Πρέπει να κοιτάξουμε στον Χριστό και να μην βολευόμαστε με μια θεολογία που μας τοποθετεί σε ένα προστατευμένο μέρος, σαν έναν θεσμό άδειο από ζωή και αγάπη. Είναι μια κλήση να επανεξετάσουμε το Ευαγγέλιο και να το δούμε από την προοπτική του Ιησού.

Ο τρόπος που διαβάζουμε τη Βίβλο πρέπει να αμφισβητηθεί με ταπεινότητα στους χώρους των συναθροίσεων μας. Το Ευαγγέλιο μας καλεί πάντα να κάνουμε ένα ακόμα βήμα προς τον σταυρό και όχι προς την περιοχή της άνεσής μας. Έχουμε ανάγκη να αναθεωρήσουμε αυτήν την προοπτική.

ΕΡ.: Ποτέ πριν δεν είχα ακούσει κάποια θεολογική διάσταση της μεταναστευτικής κρίσης.

AΠ: Διατρέχουμε τον κίνδυνο να έχουμε μια θεολογία κατανάλωσης που αποφεύγει τον πάνα. Ίσως έχουμε πολλά να μάθουμε από μια θεολογία σύμφωνα με την οποία η Εκκλησία δεν θεωρεί ότι είναι θύμα, καθώς δοκιμάζεται, αλλά καλοδέχεται την κατάσταση σαν κάτι φυσικό.

Η δοκιμασία είναι μέρος του δρόμου προς τον σταυρό. Ο Ιησούς μάς καλεί να συμμετέχουμε στο πάθος Του. Πρέπει ν' αρχίσουμε μ’ εκείνη την προφητική φωνή, θέλουμε να προστατέψουμε τον θεό, αλλά Εκείνος δεν χρειάζεται την προστασία μας, γιατί Εκείνος εξέθεσε τον εαυτό του στον θάνατο.

 

Ο Jonatan Sonaro είναι ένας νέος σε ηλικία Ισπανός δημοσιογράφος με πανεπιστημιακές σπουδές στη δημοσιογραφία και στη δημοσιογραφία του πολέμου.

• http://evangelicalfocus.com

Πηγή: Ενοριακό info