Κυριακή του Ασώτου, Η πνευματική κατάντια της αμαρτίας – π. Γερασιμάγγελος Στανίτσας

Όταν ο άνθρωπος λησμονεί τον Θεό, ξεχνάει και τον Νόμο Του και το θέλημά Του.

          Πολλοί παρασυρόμενοι από μια κοινωνία που ενθαρρύνει την αθλιότητα , ακολουθούν τον δρόμο της απόλυτης ελευθερίας παραθεωρώντας τους πνευματικούς κινδύνους που εγκυμονεί μια τέτοια συμπεριφορά. Αποτέλεσμα: ποτέ άλλοτε η ανθρώπινη ιστορία δεν έχει καταγράψει τόσο πόνο, τέτοια φρίκη και πρωτοφανή εγκλήματα και συμπεριφορές.

          Κι’ όμως ο σύγχρονος άνθρωπος επιμένει να αγκαλιάζει την ποικίλη αμαρτία, αντί να την πολεμά, αρνούμενος να παραδεχθεί ότι αυτή είναι η καταστροφή του.

          Σήμερα το Ευαγγέλιο μέσα από την γνωστή παραβολή του Ασώτου μας παρουσιάζει αυτόν τον παραλογισμό τη αμαρτίας.

          Ένας πατέρας είχε δύο γιους. Κάποια μέρα ο νεώτερος με επιτακτικό τρόπο ζήτησε από τον πατέρα του το μερίδιο της περιουσίας που του αναλογούσε. Ο πατέρας σεβόμενος την ελευθερία του παιδιού του δεν του το αρνήθηκε. Λυπάται βέβαια για τη φυγή και τον αποχωρισμό, αλλά η αρχοντική αγάπη του τον κάνει να δεχθεί το αίτημα του γιου του.

          Γι’ αυτό “διήλεν αυτοίς τον βίον”. Μοιράζει την περιουσία, γιατί κατάλαβε, ότι ο απαιτητικός γιος δεν παίρνει από λόγια. Αυτός πρέπει να πάθει για να μάθει.

          Και σε λίγες μέρες αποχωρεί έχοντας εμπιστοσύνη στον εαυτό του. “Και απεδήμησεν εις χώραν μακράν”. Έτσι έγινε το πρώτο βήμα προς την αμαρτία. Για τους Πατέρες “αναχώρησις” σημαίνει απομάκρυνση από τον Θεό και το θέλημά Του.

          Ποια είναι η συνέχεια;

          Ακολουθεί αθλιότητα. Πάντα η αμαρτία προκαλεί πνευματική κατάντια, η οποία χαρακτηρίζεται από την προσβολή της αξίας του ανθρώπου. Το δόλωμα μιας αρχικής ευχαρίστησης γίνεται  αγκίστρι οδύνης του ψυχικού μαρτυρίου.

          Η κόλαση δεν βιώνεται μόνον στην άλλη ζωή. Η εμπειρία της αμαρτίας  είναι η βίωση της κόλασης. Είναι μια φρίκη χωρίς τέλος. Γι’ αυτό και οι ανειρήνευτες καταστάσεις της καθημερινής ζωής, η αύξηση των ψυχοπαθολογικών φαινομένων στην εποχή μας και η κλιμάκωση του μαρτυρίου του συγχρόνου ανθρώπου, είναι αποτέλεσμα αυτής της αμαρτωλής καταστάσεως.

          Πως ελευθερώνεται ο άνθρωπος απ’ όλα αυτά;

          Η παραβολή μας λέει, ότι ο Άσωτος συνήλθε στον εαυτό του. “Ελθών εις εαυτόν”. Δηλαδή συνειδητοποίησε την κατάσταση του, όχι τόσο την εξωτερική , όσο την πνευματική του κατάντια. Έτσι ξεκινά η μεταμέλεια, η οποία είναι μια πρώτη μορφή μετάνοιας, που όταν ωριμάσει οδηγεί στην αληθινή μετάνοια.

          Τι έκανε στη συνέχεια ο Άσωτος;

         Επανέρχεται στην οικία του πατρός. Αποφασίζει να επιστρέψει, όχι ως γιος, αλλά σαν μίσθιος, υπηρέτης. “Ποίησόν με ως έναν των μισθίων σου”. Κακή αναχώρηση, καλή επιστροφή. Η επιστροφή θέλει ταπείνωση. Η ταπείνωση δίνει μετάνοια. Ξέρει καλά που επιστρέφει  Άσωτος, δεν αμφιβάλλει για την ευσπλαχνία του πατέρα του, ελπίζει στην αγάπη του. Αυτή υπήρχε στο υπόβαθρο της συνειδήσεως του και πήρε το δρόμο της επιστροφής. Επανέρχεται να ομολογήσει τα λάθη του.

          Τι συμβαίνει μετά;

          Πραγματοποιείται η αποκατάσταση του.

          Μεταμέλεια- επάνοδος- αποκατάσταση.

          Αυτά είναι τα τρία στάδια της μετάνοιας που σηματοδοτούν την πνευματική ζωή και ωριμότητα.

          Η προαιώνια εμπειρία της Εκκλησίας μας προειδοποιεί για το καταστροφικό έργο της αμαρτίας. Ο επιπόλαιος άνθρωπος νομίζει ότι “ξέρει καλύτερα”. Αντί να αντλήσει από την πνευματική πείρα, περιφρονεί διδάγματα, αρχές, αξίες και πορεύεται προκλητικά και αλαζονικά με όπλο την έπαρση και τον εγωϊσμό.

          Είναι θέμα πλέον χρόνου να καταστεί θύμα του διαβόλου, να πονέσει και να γευτεί την απελπισία και την απογοήτευση.

          Ο Θεός περιμένει και η αγάπη Του γνωρίζει να τα θεραπεύει όλα.

          Γι’ αυτό ας μιμηθούμε τον “όσιο Τελώνη και τον Άγιο Άσωτο”.

Πρωτοπρεσβύτερος Γερασιμάγγελος Στανίτσας