«Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα»: Η πόλις εάλω…

«Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα»: Η πόλις εάλω…

 
Μετά από 1.200 χρόνια, η Πόλη έπεσε. Τόσους αιώνες μοίρασε πολιτισμό και ήταν φάρος για την οικουμένη. Η Ρωμανία έπεσε, αλλά ο λαός δεν αφήνει τίποτα να λησμονηθεί, γιατί δεν την δώσαμε αλλά πολεμήσαμε με ψηλά το κεφάλι και χάσαμε.
 
Συνεχίστηκε την Τρίτη 12 Οκτωβρίου, με τον 2^ο κύκλο, η σειρά διαλέξεων που πραγματοποιεί ο Εικαστικός και Συγγραφέας κ. Βαγγέλης Παππάς, με γενικό τίτλο «Γνωρίζω την Ελληνική μου ταυτότητα», στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», και θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο, καλύπτοντας όλη την χρονική περίοδο της επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Η διάλεξη μεταδόθηκε από το διαδίκτυο, μέσα από το κανάλι του «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» στο YouTube.
 
Η συνάντηση επικεντρώθηκε στο έτος 1453 και την   συγκλονιστική ιστορία της πτώσης της Κωνσταντινούπολης στους Οθωμανούς Τούρκους, τον αγώνα να κρατηθεί με κάθε θυσία η αυτοκρατορία και την απέλπιδα προσπάθεια των Ελλήνων να μην σβήσουν οριστικά.
Η αυτοκρατορία, από το 1261, διοικείται από την οικογένεια των Παλαιολόγων. Είναι μία εποχή όπου συμβαίνει το ιστορικό παράδοξο, να έχουμε ένα πολιτισμό σε φάση αναγέννησης, τρομερή ανάπτυξη στις τέχνες, τα γράμματα, τις επιστήμες, τη φιλοσοφία, τη θεολογία, και από την άλλη το κράτος καταρρέει.
Το 1321 ξεκινούν οι εμφύλιοι πόλεμοι μέσα στην αυτοκρατορία. Οι πόλεμοι αυτοί, ήταν πολυεπίπεδοι και δεν αφορούσαν ένα είδος εμφυλίου. Αυτό έφερε συρρίκνωση, οικονομική φτώχια, μαρασμό, αλλά και κάτι χειρότερο, την αδιαφορία των υπηκόων.
Αδιαφόρησαν για το σύμβολο, που ήταν ο αυτοκράτορας, η αυτοκρατορική αίγλη. Νιώθουν μια απαξίωση, έχουν μια μελαγχολία βλέποντας αυτούς τους ανθρώπους, αντί να οργανώσουν το κράτος, αντί να τιμήσουν τους Έλληνες, που είναι η ραχοκοκαλιά αυτού του κράτους, να κάνουν όλα τα χατίρια στους ξένους που κατοικούν σε αυτό, και αντί να ομονοήσουν, σκοτώνονται.
Και βλέποντας τον κίνδυνο των Τούρκων, δεν κάνουν κάτι πρακτικό, αλλά πάνε στους δυτικούς να ζητήσουν βοήθεια, οι οποίοι τους ζητούν την  ένωση των Εκκλησιών και βασικά να υποταχθεί η Ορθοδοξία στον Καθολικισμό.
Όταν ο λαός και ο κλήρος αντιδρούσε στην ένωση με τον Πάπα, προασπίζονταν την Ορθοδοξία. Παράλληλα, ο λαός θυμόταν τι σημαίνει λατινοκρατία και ήταν ένα τραύμα που δεν μπορούσε να γιατρευτεί.
Και δεν είναι μόνο ότι όταν οι Λατίνοι είχαν μπει στην Κωνσταντινούπολη το 1204, την γύμνωσαν, την κατέκλεψαν, την κατέκαψαν, για να την παραλάβουν οι Έλληνες, σαν ένα κουφάρι.
Αλλά αποδείχτηκε ότι οι Λατίνοι ήταν πολύ σκληρότεροι από τους Τούρκους, επηρέαζαν τον τρόπο σκέψης, ομιλίας, πίστης, ολόκληρη την ζωή των Ελλήνων, οι οποίοι δεν ήθελαν να το ξαναζήσουν.
Έχουμε έναν λαό που λέει, ότι αν χάσει την ελευθερία του, ας την χάσει από εκείνον που δεν θα του στερήσει την πίστη του, ενώ με τους Λατίνους θα κινδύνευε να την χάσει.
Η Κωνσταντινούπολη ήταν αποκλεισμένη από παντού και οι Έλληνες, είχαν ταπεινωθεί σε πολλά επίπεδα. Η αυτοκρατορία ήταν φόρου υποτελής στον σουλτάνο, για να είναι έστω και σε αυτήν την κατάσταση.
Και στα τελευταία χρόνια των Παλαιολόγων, οι Έλληνες, ήταν υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τον σουλτάνο, για να πάρουν την άδεια του, κάθε φορά που ανέβαζαν στο θρόνο καινούργιο αυτοκράτορα.
Ο Κωνσταντίνος ο ΙΑ΄ Δραγάτσης Παλαιολόγος, ήταν υιός της αγίας Υπομονής. Στέφθηκε αυτοκράτορας στον Μυστρά και όχι την Αγία Σοφία, γιατί πολιτικά ήταν ενωτικός, αλλά προσωπικά ήταν ανθενωτικός, δεν ήθελε την ένωση με τον Πάπα.
Αλλά έβλεπε ότι δεν υπήρχε άλλη λύση και ότι έπρεπε να υποταχθούν στη δύση, για να μην υποταχθούν στον σουλτάνο. Και ήξερε ότι αν η στέψη γινόταν στην Αγία Σοφία, ως ενωτικός, θα προκαλούσε κύμα εξεγέρσεων σε όλο τον λαό.
Ήταν ένας χαρακτήρας με ένα ευσεβές και ανώτερο πνεύμα, είχε μία ευγενική φυσιογνωμία, ήταν άνθρωπος του μέτρου κι όχι των εντάσεων και είχε μάθει να σκέφτεται στρατηγικά.
Όταν έφτασε στην Πόλη, ήταν θέμα χρόνου να προλάβει ότι μπορούσε. Πρώτα να επιδιορθώσει τα τείχη, στη συνέχεια να αυξήσει τους δασμούς και να γεμίσει την Πόλη με εφόδια, κυρίως με σιτάρι.
Η δεύτερη μορφή που βγαίνει στο προσκήνιο της ιστορίας, ήταν ο Μωάμεθ ο Β’, που πήρε τον τίτλο του Πορθητή. Είχε εμμονή από μικρός να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη κι έφτιαχνε διάφορα σχέδια, προσπαθούσε να βρει τα προβλήματα και τα αδύναμα σημεία του τείχους της.
Ήταν φιλοπόλεμος, αλλά εξαιρετικά ευφυής. Και την ίδια στιγμή έπεφτε σε πολύ κατώτερα πάθη, αλλά του άρεσε η τέχνη, η επιστήμη, η μόρφωση, είχε εκλεπτυσμένα γούστα, ήταν καλός ομιλητής και είχε ταλέντο στην πολιτική και την διπλωματία.
Με το που ανέλαβε, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να κατασκευάσει στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου ένα φρούριο, το Ρούμελι Χισάρ, για να αποκλείσει δια θαλάσσης την Κωνσταντινούπολη.
Είχε καταφέρει να αποκλείσει πολύ γρήγορα την Κωνσταντινούπολη και από την θάλασσα, και από την ξηρά. Έκανε κάτι περίεργο για τους Τούρκους, δηλαδή έφτιαξε ναυτικό. Ο στρατός που είχε συγκεντρωθεί για την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, έφτανε τους 350.000 στρατιώτες, με τους 150.000 εξ’ αυτών να είναι οι επίλεκτες δυνάμεις. Αντιθέτως, μέσα στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχαν μόνο 4.937 μάχιμοι.
Ο Μωάμεθ δεν βασίστηκε μόνο στην αριθμητική του υπεροχή. Στράφηκε και στις νέες τεχνολογίες, γιατί ενδιαφέρονταν για τις εξελίξεις. Και μία από τις νέες τεχνολογίες της εποχής, ήταν το πυροβολικό, τα κανόνια. Η πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως, είναι η πρώτη μάχη στην ανθρώπινη ιστορία, που χρησιμοποιείται τακτικό πυροβολικό.
6 Απριλίου άρχισε η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Πριν την έναρξη της, ο σουλτάνος ζήτησε από τον λαό να παραδοθεί και σύσσωμος ο λαός αρνήθηκε.
Ξεκίνησε ο κανονιοβολισμός, αλλά η άμυνα της Πόλης αντέχει για πολλές εβδομάδες. Έχοντας διαρκέσει η πολιορκία ήδη 50 ημέρες, ο σουλτάνος ζητάει από τον Παλαιολόγο της παράδοση της Πόλης, για να πάρει την αρνητική απάντηση του.
Έτσι φτάνουμε στην τελική επίθεση. 29 Μαΐου 1453. Το προηγούμενο βράδυ, ο αυτοκράτορας και ο λαός ενωμένος, προσεύχονται στην Αγία Σοφία, όπου θα λάβει μέρος η τελευταία θεία Λειτουργία.
Ξημέρωσε η τελευταία μέρα της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η Πόλη προσβάλλεται από παντού, από διαφορετικά σημεία ταυτόχρονα. Οι δύο πρώτες επιθέσεις αποκρούστηκαν, όχι όμως και η τρίτη και στη μάχη σκοτώνεται ο αυτοκράτορας.
Μετά από 1.200 χρόνια, η Πόλη έπεσε. Τόσους αιώνες μοίρασε πολιτισμό και ήταν φάρος για την οικουμένη. Η Ρωμανία έπεσε, αλλά ο λαός δεν αφήνει τίποτα να λησμονηθεί, γιατί δεν την δώσαμε αλλά πολεμήσαμε με ψηλά το κεφάλι και χάσαμε.
Τη διάλεξη μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ:
«ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει»: (31) «Γνωρίζω την ελληνική μου ταυτότητα» Βαγγέλης Παππάς