Δεισιδαιμονίες με ολίγη πίστη, παρακαλώ! - Δέσποινας Ζαμάνη

 

Δεισιδαιμονίες με ολίγη πίστη, παρακαλώ!

Δέσποινας Ζαμάνη

Αποφασίζετε να βγείτε έξω για φαγητό (άλλωστε και το ωροσκόπιό σας σάς επιτρέπει σήμερα και αύριο τις εξόδους). Βεβαιώνεστε ότι το μπλε ματάκι βρίσκεται στην εσωτερική τσέπη του σακακιού σας και ξεκινάτε. Στο δρόμο συναντάτε μια νεκροφόρα, σταυροκοπιέστε και φτύνετε τον κόρφο σας μην τυχόν βρει και σας κάποιο κακό (διόλου απίθανο καθώς είδατε εκείνη τη μαύρη γάτα το πρωί) και φτάνετε στο γνωστό σας εστιατόριο, το «Δεισιδαιμονιόγευστον». Κάθεστε όπως πάντα στο ίδιο τραπέζι (που έχει και θετική ενέργεια μιας και βλέπει προς την πόρτα) και ζητάτε τον κατάλογο (παρόλο που τον ξέρετε απ’ έξω αλλά όλο και κάτι καινούργιο προστίθεται). Διαβάζετε:

- Δεισιδαιμονίες για ορεκτικό: Φρέσκα αυγά από το κοτέτσι δοσμένα μόνο πριν τη δύση του ηλίου. Ξερά σκόρδα ενάντια στο κακό μάτι. Τομάτες κομμένες με μαχαίρι στη γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.

- Δεισιδαιμονίες για κύριο πιάτο: Γούρικο πρωτοχρονιάτικο ποδαράκι. Σφαγμένος κόκορας επί ανεγέρσεως οικοδομής.

- Δεισιδαιμονίες για επιδόρπιο: Πρωτοχρονιάτικο σπασμένο ρόδι. Θεία κοινωνία για το καλό. Κουφέτα γάμου για το προσκεφάλι σας.

          Κλείνετε τον κατάλογο ευχαριστημένος και επειδή δεν ξέρετε τι να απορρίψετε, τα παραγγέλνετε όλα. Αφού τελειώσετε το δείπνο σας, σας φέρνουν το λογαριασμό, 13 € ακριβώς! (γρουσούζικος αριθμός, οπότε εσείς αφήνετε 14 € και φεύγετε ικανοποιημένος).

          Φτάνετε σπίτι και πέφτετε για ύπνο. Όμως έχετε βαρυστομαχιάσει και έρχονται οι εφιάλτες να ταράξουν τον ύπνο σας. Ομπρέλες ανοίγουν μέσα στο σπίτι σας, εσείς αν και νύχτα φοράτε καπέλο και βρίσκεστε ξαφνικά σε μια εκκλησία ως γαμπρός σε δίσεκτο έτος και για κακή σας τύχη η μέλλουσα σύζυγός σας ντυμένη νύφη συναντά μια άλλη νύφη, οι βέρες πέφτουν στο πάτωμα, τα φιτίλια από τις λαμπάδες κλέπτονται από τον ανταγωνιστή σας στη δουλειά για να σας κάνει μάγια και ο παπάς μπερδεύει το όνομά σας, οπότε σίγουρα η γυναίκα σας θα σας απατήσει με άλλον. Το σκηνικό αλλάζει και εσείς λουσμένος στον ιδρώτα ψάχνετε εναγωνίως να βρείτε το ύψωμα από το δικό σας πρόσφορο αλλιώς η ευλογία δεν θα πιάσει. Δεν το βρίσκετε και περίλυπος επιστρέφετε σπίτι, όπου έντρομος διαπιστώνετε πως ο σταυρός που είχατε σχηματίσει με το άγιο φως πάνω από την εξώπορτά σας έχει σβηστεί. Κακό σημάδι, σκέφτεστε, και αμέσως καταστρώνετε σχέδιο για το επόμενο Πάσχα πώς θα κατατροπώσετε τους άλλους για να πάρετε πρώτος το Άγιο Φως από τη λαμπάδα του παπά.

          Επιτέλους οι εφιάλτες τελειώνουν και ξυπνάτε αλλά καλού κακού βεβαιώνεστε πως το κρεβάτι σας δεν έχει γυρίσει προς τη δύση και σηκώνεστε να πιείτε λίγο αγιασμό για να ηρεμήσετε προς το παρόν, μέχρι το πρωί που θα τηλεφωνήσετε στη θεία σας για να σας ξεματιάσει.

          Καλές οι δεισιδαιμονίες, σκέφτεστε, αλλά βαριές για το στομάχι. Θέλετε να τις κόψετε αλλά έχουν δύο βασικά πικάντικα συστατικά που σας προκαλούν εθισμό: (μάταιη) προοπτική καλοτυχίας και (ανεπιτυχής) αποτροπή του κακού και του θανάτου. Αδύναμος καθώς είστε σας τρομάζουν τα αναπάντεχα σκαμπανεβάσματα της ζωής και προσπαθείτε να τα αποτρέψετε με διάφορα ξόρκια και μαγικά. Ξέρετε ότι οι δεισιδαιμονίες δεν έχουν καμία σχέση με τη λογική ή τη μόρφωση (γι’ αυτό συναντάμε δεισιδαίμονες με απολυτήρια δημοτικού ή πτυχία πανεπιστημίου) όμως εύκολα τις αποδέχεστε καθώς προσφέρονται από πρόσωπα οικεία, θηλυκού γένους συνήθως (μαμάδες, θείες, γιαγιάδες) και η διατήρησή τους μέσα στο πέρασμα των αιώνων αποτελούν την καλύτερη εγγύησή τους. Απορριπτέες στη θεωρία, στην πράξη όμως επηρεάζουν συνειδητά ή ασυνείδητα τις ενέργειές σας.

Αν και υιοθετούν θρησκευτικά στοιχεία, δεν έχουν καμία σχέση με την αληθινή πίστη, αφού υποβιβάζουν το θείο θέλημα και την ευλογία των αγίων σε δεκανίκια τυχαίων και άγνωστων δυνάμεων που υποτίθεται ότι ελέγχουν τη ζωή μας. Η ανθρώπινη ελευθερία εκμηδενίζεται, καθώς δεν είναι οι προσωπικές επιλογές που καθορίζουν το τι μέλλει γενέσθαι αλλά οι προκαθορισμένες συμπεριφορές και τα ειδωλοποιημένα στοιχεία της καθημερινότητας. Εδράζονται σε πρωτόγονα ένστικτα, γι’ αυτό κρατούν δέσμιο τον άνθρωπο σε πρωτόγονες καταστάσεις. Χρειάζεστε υπέρβαση και ανόρθωση πνευματική για να απαγκιστρωθείτε από την παγίδα των δεισιδαιμονιών. Με πραγματική θέληση και κατάλληλη κατήχηση θα πιστέψετε με όλη σας την καρδιά πως Αυτός που η δύναμη και η δόξα Του πληρώνει όλον τον ουρανό και τη γη και άνευ του οποίου το θέλημα ούτε μία τρίχα από τα μαλλιά μας δεν πέφτει, είναι μόνο ο Θεός.

 

Από το βιβλίο των Δ. Ζαμάνη και Σ. Κόλλια, «Χαριτωμένα Θεολογήματα», εκδ. Εν πλω, 2022, σσ. 39-42.