Ο Ναός του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στην Κωνσταντινούπολη, σήμερα Μουλά Γκιουρανή Τέμενος - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Ο Ναός του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στην Κωνσταντινούπολη, σήμερα Μουλά Γκιουρανή Τέμενος

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Ο ναός αυτός είναι από τους αρχαιότερους της Κωνσταντινούπολης. Πρωτοκτίστηκε από τον πατρίκιο Σφωράκιο στα χρόνια του Αρκαδίου και του Θεοδοσίου γιου του Αρκαδίου, που βασίλευσε μέχρι το 450.

Η συνοικία «Του Σφωρακίου» και η εκκλησία αυτή αναφέρονται συχνότατα στη βυζαντινή ιστορία. Ο Κωδινός αναφέρει ότι, μετά από 133 χρόνια, βασιλεύοντος του Μαυρικίου η εκκλησία πυρπολήθηκε. Ο Θεοφάνης προσθέτει ότι ο αυτοκράτορας Αναστάσιος, στα τέλη του 5ου αι., πρόσταξε μερικούς άρχοντες, από τον άμβωνα του ναού του Αγίου Θεοδώρου των Σφωρακίων, να δεχθούν την μονοφυσιτική προσθήκη στο τρισάγιο, την οποία είχε γραπτώς επικυρώσει ο πατριάρχης Τιμόθεος. Εξ αιτίας αυτής της απαίτησης, στασίασαν οι πολίτες.

Η εκκλησία αυτή, επί Βυζαντίου, λεγόταν και Φανερωτής, επειδή στον άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα προσεύχονταν όσοι είχαν χάσει κάποιο αντικείμενο.

Η εκκλησία μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, από τον μουλά Γκιουρανή ο οποίος ήταν ο πρώτος μουφτής της Πόλης. Ο Γκιουρανής έχτισε νέο τέμενος, το «τέμενος του Γκιουρανή» με το οποίο ένωσε την εκκλησία αυτή.

Το συγκρότημα των κτηρίων το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα (εκτός από τις προσθήκες του Γκιουρανή) αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα αρχιτεκτονικής της εποχής των Κομνηνών και των Παλαιολόγων στην Κωνσταντινούπολη.

(φωτογραφία: Στον νότιο τρούλο μετά την αφαίρεση του σοβά βρέθηκε ψηφιδωτό με απεικόνιση της Παναγίας με τους Προφήτες.)