Πώς προσδιορίζεται η ημέρα του Πάσχα; - π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 

Πώς προσδιορίζεται η ημέρα του Πάσχα;

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 

Οι αδελφοί μας Καθολικοί της Ελλάδος (ή δεν είναι αδέλφια, όσα αδέρφια είναι μαλωμένα;) δημοσίευσαν εφέτος μια όμορφη ανακοίνωση που επεξηγεί το γεγονός της τόσο μεγάλης χρονικής διαφοράς εορτασμού του Πάσχα μεταξύ Ορθοδόξων (1 Μαΐου) και Καθολικών (27 Μαρτίου). Την αναδημοσιεύουμε γιατί η αλήθεια είναι υπέρ πάντα και πάντας και γιατί δεν φοβόμαστε να αναγνωρίζουμε λάθη και κολλήματα μας.

Όποιος φοβάται δεν έχει καταλάβει ούτε τι είναι μετάνοια ούτε τι είναι «υγεία» από την αγάπη της αλήθειας και βρίσκεται στην τραγωδία του «οὐ μέ πείσης κἄν μέ πείσης». Δυστυχώς πρέπει να ομολογήσουμε ότι βρισκόμαστε στο τέλμα μιας θριαμβολογούσας Εκκλησίας (όσον αφορά τα πρόσωπα-εκπροσώπους), που, εξ αυτού, καθόλου δεν γίνεται θριαμβεύουσα! Αντιθέτως εκτίθεται στα μάτια των σκεπτόμενων και τους εκθέτει (τους σκεπτόμενους) στον τραγικό δαιμονικό πειρασμό να μη διανοούνται να γίνουν μέλη της Εκκλησίας του Χριστού… από αξιοπρέπεια!!

Φωνάζουμε οι Ορθόδοξοι για τον κανόνα της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου που ρυθμίζει το Πάσχα και συγχρόνως… βάζουμε ρυθμιστές, ένα ημερολόγιο ενός ειδωλολάτρη βασιλιά (Ιουλιανό – του Ιουλίου Καίσαρος), και ένα επίσης ειδωλολάτρη αστρονόμο (κύκλος του Μέτωνος, 5^ος αιώνας προ Χριστού) τα οποία μας… εκτροχιάζουν και από το πνεύμα και από το γράμμα του κανόνος. Ἄβυσσος ἄβυσσον επικαλείται!! Το χειρότερο: όλες αυτές τις στρεβλωτικές παρεμβολές τις θεωρούμε γνησιότητα και επιτιθόμαστε σε κάθε (σωστά) αντιγνωμούντα.

Και όλα αυτά εξαιτίας της στρεβλής αντιλήψεως που επικρατεί για το θέμα… Παράδοση και η οποία στρεβλότητα ερμηνεύει την Παράδοση ως επανάληψη… αδιάκριτο. Όσα στην ιστορική(!) διαδρομή της Εκκλησίας παρενεβλήθησαν ως συνήθειες, για κάποιους απόκτησαν ιερότητα(!) και κύρος! Όσα ο Χριστός εμπαίζει και απορρίπτει αξιολογώντας τα… «διά τήν παράδοσιν ὑμῶν» εμείς τα εστερνιζόμαστε ως νοοτροπία. Φανταζόμαστε νεκρό γράμμα μόνον την περιτομή (που επιτέλους είχε και την βαρύτητα της αφιερώσεως στον Θεό) και συγχρόνως… «ἡμέρας καί μῆνας καί καιρούς καί ἐνιαυτούς…» παρατηρούμε! Φοβόμαστε το ζωοποιούν Πνεύμα και αισθανόμαστε ασφάλεια στο «γράμμα» που όμως τελικά «σκοτώνει». Τυραννάμε ένα σωρό οικογένειες που ζουν και εργάζονται στην Ευρώπη και αλλού και εκπέμπουμε ένα σήμα παρεμηνευτικής μονομανίας. “Υποστηρίζουμε” αυτό που παραβαίνουμε!!

Επιτέλους, ας κάνουμε… Πάσχα ελευθερούμενοι διά της διαβάσεως από τις νομικές διατάξεις (…ούτε καν!!) στην ελευθερία των τέκνων του Θεού!

Πολλοί μας ρωτούν, το τελευταίο διάστημα, γιατί εφέτος υπάρχει τόση διαφορά στον εορτασμό του Πάσχα μεταξύ των χριστιανών Ανατολής και Δύσεως.

Χωρίς να θέλουμε να εμπλακούμε στους λεπτομερείς υπολογισμούς της αστρονομίας, που είναι για τους ειδικούς, απαντούμε με δυο λόγια αναφέροντας τις δύο βασικές αιτίες, που δημιουργούν αυτή τη διαφορά:

Ο κανόνας της A’ Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, για τον εορ­τασμό του Πάσχα, είναι κοινός για την Ανατολή και τη Δύση. Διαφέρει ο τρόπος της εφαρμογής του!

Το Πάσχα, σύμφωνα με την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, πρέπει να εορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της Ανοίξεως, δηλαδή την πρώτη πανσέλη­νο μετά την εαρινή ισημερία, που συμβαίνει στις 21 Μαρτίου κάθε έτους.

Η Δύση και ο περισσότερος χριστιανικός κόσμος σε όλη τη γη, εφαρμόζοντας τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα του κανόνα της Νίκαιας, γιόρτασαν εφέτος το Πάσχα στις 27 Μαρτίου, διότι η πρώτη πανσέληνος της Ανοίξεως έγινε στις 23 Μαρτίου, ημέρα Τετάρτη.

Η Ανατολή, ακολουθώντας το Ιουλιανό (Παλαιό) Ημερολόγιο για τον εορτα­σμό του Πάσχα, με 13 μέρες διαφορά από το Γρηγοριανό, θεώρησε την πανσέ­ληνο της 23ης Μαρτίου ως τελευταία πανσέληνο του Χειμώνα, εφόσον συνέ­πεσε μεταξύ 21 ης Μαρτίου και 3ης Απριλίου, ημέρας κατά την οποία αρχίζει η Άνοιξη σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο. Έπρεπε λοιπόν να βρει την «πρώ­τη» πανσέληνο της Ανοίξεως κατά τους δικούς της (λανθασμένους) υπολογι­σμούς. Η πανσέληνος αυτή ήταν στις 22 Απριλίου, ημέρα Παρασκευή. Κι όμως το Πάσχα δε εορτάσθηκε στις 24 Απριλίου, διότι υπάρχει ένας ακόμα λανθασμένος υπολογισμός:

Η Δύση υπολογίζει την «ηλικία» της Σελήνης με ακρίβεια και παραδέχεται την πανσέληνο την ημέρα και την ώρα που γίνεται.

Η Ανατολή, ακολουθώντας τον «κύκλο του Μέτωνος» (αθηναίου αστρονόμου του 5ου π.Χ. αιώνα) για τον υπολογισμό της Σελήνης, κάνει ένα λάθος περίπου πέντε ημερών (δη­λαδή, είναι σήμερα πανσέληνος, βλέπουμε το φεγγάρι ολο­στρόγγυλο, και όμως! Η ανατολή μας λέγει ότι η πανσέληνος αυτή θα γίνει με­τά πέντε μέρες!).Έτσι αν η πανσέληνος γίνει τις πρώτες ημέρες της εβδομάδας, τότε, προσθέτοντας και τις πέντε μέ­ρες είμαστε ακόμη πριν από την Κυριακή, και το Πάσχα εορτάζε­ται την Κυριακή μετά την πανσέληνο. Αν όμως η πανσέληνος γίνει τις τε­λευταίες ημέρες της εβδομάδας, (όπως εφέτος, που η πανσέληνος είναι την Παρασκευή 22 Απριλίου) τότε, σύμφωνα με τους λανθασμένους αυτούς υπολο­γισμούς, προσθέτοντας πέντε μέρες, θεωρείται ότι γίνεται μετά την Κυριακή (24 Απριλίου), κι έτσι το Πάσχα εορτάζεται την Κυριακή που ακολουθεί (1 Μαΐου), όχι με πανσέληνο, αλλά όταν η σελήνη έχει περάσει πια στο τελευταίο τέταρτο!

Αυτό συμβαίνει και κάθε φορά που έχουμε διαφορά μιας εβδομάδας για τον εορτασμό του Πάσχα.

Η Ανατολή γιορτάζει σωστά το Πάσχα, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Α’ Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, μόνον όταν συνεορτάζει με τη Δύση.

Η ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα δεν είναι δόγμα πίστεως. Είναι απο­τέλεσμα μαθηματικών υπολογισμών που έχουν να κάνουν με την κίνηση της Σε­λήνης γύρω από τη Γη και της Γης και γύρω από τον Ήλιο.

Γι’ αυτό και η Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα, τόσο για λόγους πρακτικούς, για να διευκολύνει τους πιστούς της (μικτές οικογένειες, κρατικές αργίες κλπ.), όσο και οικουμενικούς, από σαράντα και πλέον χρόνια και εν γνώσει των λανθα­σμένων υπολογισμών, συνεορτάζει το Πάσχα με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

(Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου

της I. Συνόδου της Καθολικής Ιεραρχίας της Ελλάδος

προ πενταετίας)