Τὰ μονοπάτια τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ τὸ μονοπάτι τῆς σωτηρίας. - Toῦ Βασίλειου Εὐσταθίου

Τὰ μονοπάτια τοῦ Ἁγίου Ὄρους

καὶ τὸ μονοπάτι τῆς σωτηρίας.

 

Toῦ Βασίλειου Εὐσταθίου   

Δρ. Φυσικοῦ, Θεολόγου, MEd

 
Πολλές φορὲς καταφεύγω στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας γιὰ νὰ παρηγορηθῶ σὲ μιὰ δοκιμασία, νὰ βρῶ λύσεις σὲ προβλήματά μου ἥ νὰ βρῶ ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματά ποὺ μὲ ἀπασχολοῦν. Καὶ αὐτὸ δὲν γίνεται πάντα μέσω κάποιων λόγων ἑνὸς φωτισμένου γέροντα, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ γίνει καὶ μέσω τῆς συναναστροφῆς μὲ μοναχούς, ἀκόμα καὶ μὲ νέους, ἤ καὶ μὲ εὐσεβεῖς προσκυνητές. Ἐκτὸς αὐτοῦ ὅμως τὰ ἁγιασμένα χώματα καὶ νερὰ τούτου τοῦ τόπου, οἱ εὐλογημένες  πέτρες καὶ τὰ δένδρα του, ὁ γεμάτος εὐχές ἀέρας του, καὶ μάλιστα τὰ ἁγιοπερπατημένα ἥσυχα μονοπάτια του, σοὺ μιλοῦν καὶ αὐτὰ καὶ σὲ ἐμπνέουν λύσεις καὶ ἀπαντήσεις.
 
Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι πάντα θὰ μὲ ἀπασχολήσει ὅταν βρίσκομαι ἐκεῖ, τὸ θέμα τῆς σωτηρίας, τόσο τῆς προσωπικῆς μου, ὅσο καὶ γενικὰ τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὸ εἶναι βέβαια ἕνα θέμα πολὺ ἐπίκαιρο, καθὼς ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ ἀκραίου ὡς καὶ ἄκρατου θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ λόγω τῆς καλπάζουσας παγκοσμιοποίησης, ποὺ ἐπιτάσσει τὴν ἐπιβολὴ μιὰς παγκόσμιας θρησκείας, ἡ ὁποία θὰ γίνει ἐργαλεῖο στὰ χέρια τῆς ἐπερχόμενης παγκόσμιας κυβέρνησης. Στὴν πραγματικότητα πάντως τὸ θέμα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι καὶ διαχρονικὰ πάντα ἐπίκαιρο, σὲ ὅλες τὶς ἐποχὲς καὶ τοὺς καιρούς. Καὶ αὐτὸ καθὼς πρὸ Χριστοῦ οἱ ἄνθρωποι εἶχαν νὰ προετοιμάζονται καὶ νὰ ἀναμένουν τὸν Σωτήρα Χριστό, ἐνῶ μετὰ Χριστοῦ καλοῦνται νὰ ἀνταπεξέλθουν στὸ κάλεσμα Του καὶ νὰ δεχθοῦν τὴν ζωὴ ποὺ προσφέρει, ποὺ καὶ αὐτὸ προϋποθέτει θέληση καὶ ἑτοιμότητα. Ἔτσι λοιπὸν μὲ προβλημάτισε γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ αὐτὸ τὸ θέμα, ὅταν ξαναεπισκέφτηκα πρόσφατα τὰ μοναστήρια καὶ τὰ κελιά, ἀλλὰ καὶ τὰ βουνὰ καὶ τὰ δάση τοῦ Ἁγίου Ὅρους.      
 
Αὐτὴ τὴν φορὰ λοιπόν, ἔχοντας στὸ μυαλὸ αὐτὴν τὴν κοινὴ εἰκόνα ποὺ μᾶς παρουσιάζουν οἱ θιασώτες τοῦ οἰκουμενισμοῦ περὶ πολλῶν ὁδῶν σωτηρίας, ὅπου κάθε χριστιανικὴ ὁμολογία ἀποτελεῖ μιὰ διαφορετικὴ τέτοια ὁδό (σχετικὲς θεωρίες τῶν πολλῶν κλάδων, τῶν δύο πνευμόνων, τῆς ἐπουράνιας μίας Ἐκκλησίας καὶ τῆς ἐπίγειας κατακερματισμένης σὲ πολλές, κ.τ.λ) ἤ καὶ κάθε διαφορετικὴ θρησκεία μπορεῖ νὰ παρέχει μιὰ τέτοια ὁδό (θεωρία τῆς κατοχῆς ἀπὸ κάθε μιὰ μέρους τῆς ἀλήθειας) ἔκανα μιὰ σύγκριση μὲ τὴν εἰκόνα τῶν μονοπατιῶν τοῦ ἁγίου τούτου τόπου ποὺ ἔβλεπα μπροστά μου. Ἀναλογίστηκα λοιπὸν πῶς οἱ ὁδοδείκτες σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ μονοπάτια δείχνουν τὸν δρόμο στὸν κάθε προσκυνητή. Παίρνει ὁ καθένας τὸν δρόμο του σύμφωνα μὲ τοὺς ὁδοδείκτες καὶ φθάνει ἀσφαλῶς, ἄλλος στὴν Ἱερὰ Μονὴ Γρηγορίου, ἄλλος στὴν Ἱερὰ Σκήτη Ἁγίας  Ἄννης, ἄλλος στὰ Κατουνάκια, ἄλλος στὴν Παναγούδα στὸ κελὶ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου κ.τ.λ. Ἔτσι ἀκριβῶς εἶναι λοιπὸν καὶ ἡ Ἐκκλησία μας. Μὲ τὴν διδασκαλία της μᾶς ὁδηγεῖ σὰν ἕνα μονοπάτι μὲ ὁδοδεῖκτες στὸν προορισμό μας, δηλαδὴ στὴν σωτηρία μας.
 
Παρ’ ὅλα αὐτὰ ὅμως πολλὲς φορὲς δὲν ὑπακοῦμε, ἁμαρτάνουμε κ.τ.λ., ποὺ σημαίνει ὅτι δὲν ἀκολουθοῦμε ἕναν ὁδοδείκτη καὶ χάνουμε τὸν δρόμο μας. Αὐτὸ μου ἔχει συμβεῖ ἀρκετές φορὲς στὸ Ἅγιο Ὄρος, ἀλλὰ καὶ πάλι κατὰ κάποιο τρόπο ποὺ φανερώνει τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου σὲ αὐτὸν τὸν ἁγιασμένο τόπο, κατάφερα μέσα ἀπὸ ἄγνωστα πλέον δρομάκια νὰ φθάσω στὸν προορισμό μου, χωρὶς ἰδιαίτερα μεγαλύτερη ταλαιπωρία ἤ κίνδυνο (καὶ δὲν ἐννοῶ χρησιμοποιῶντας τὰ σύγχρονα τεχνολογικὰ μέσα ἐντοπισμοῦ καὶ προσανατολισμοῦ, ποὺ ἔτσι καὶ ἀλλιῶς παλαιότερα δὲν ὑπήρχαν). Τὸ συμπέρασμα λοιπὸν ποιὸ εἶναι; Ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει τὰ μέσα νὰ μας σώσει, ἔστω καὶ ἄν προς στιγμὴν χάσουμε τὴν ὁδό μας, ἐπαναφέροντάς μας στὴν ὁδὸ πρὸς τὸν προορισμό μας μέσω τῆς προσευχῆς, τῆς ταπείνωσης, της μετάνοιας, τῆς ἐξομολόγησης. Ὁ ἄνθρωπος λοιπὸν μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶναι ὁ μόνος ποὺ γνωρίζει ξεκάθαρα τὴν ὁδό τῆς σωτηρίας, ἀλλὰ καὶ ἄν πρὸς στιγμὴν χάσει τὴν ἀκριβὴ ὁδό ποὺ τοῦ προσφέρει Αὐτή, καὶ πάλι γνωρίζει τὸν προορισμό του καὶ ἔχει τὰ μέσα νὰ ξαναβρεῖ τὴν ὁδό του πρὸς αὐτόν. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Ἄγιοι ἔλεγαν ὅτι ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας δὲν ὑπάρχει σωτηρία («extra Ecclesiam nulla salus»), γιὰ νὰ ἐξηγήσουν ὅτι μόνο μέσα στὴν Ἐκκλησία βρίσκουμε τὴν σωτηρία μας, ἐννοῶντας ὅτι τὴν ἔχουμε ἐξασφαλισμένη, γνωρίζουμε ἐπακριβῶς πῶς νὰ τὴν πετύχουμε καὶ ἄν τὴν ἐπιδιώξουμε μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ τὴν κερδίσουμε.
 
Τὶ συμβαίνει ὅμως μὲ τοὺς ἐκτὸς Ἐκκλησίας; Αὐτοὶ δηλαδὴ δὲν θὰ σωθοῦν; Εἶναι τὸ μείζων ἐρώτημα ποὺ ἀπασχολεῖ τοὺς ἐργάτες τοῦ συγκριτισμοῦ, τοῦ οἰκουμενισμοῦ, τῆς ἔνωσης τῶν «ἐκκλησιῶν»! Συνηθίζουν νὰ λένε στοὺς διαφωνούντες μαζί τους: «Μὰ μὴν γίνεσθε τόσο ἀπάνθρωποι, τόσο φονταμελιστές, τόσο στενοκέφαλοι, ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν πρόκειται νὰ σκεφτόταν μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο καὶ νὰ καταδίκαζε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία Του». Καὶ ἐκεῖ ἀρχίζουν γι’ αὐτοὺς οἱ θεωρίες γιὰ τὶς πολλὲς ὁδοὺς σωτηρίας. Ἡ πλάνη ἐδῶ εἶναι αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ ἐρώτημα γιὰ τοὺς ἐκτὸς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστὸς μᾶς δίνει τὴν ἀληθινὴ πίστη μέσα στὴν Ἐκκλησία Του, δηλαδὴ μᾶς δείχνει τὴν μοναδικὴ ὁδὸ γιὰ νὰ σωθοῦμε, καὶ ἐμεῖς ἀντὶ νὰ τὴν βαδίσουμε, γυρίζουμε πίσω σὰν τὴν γυναίκα τοῦ Λὼτ νὰ δοῦμε τὶ γίνεται μὲ τοὺς ἄλλους! Ἔχεις μπεῖ μέσα στὴν κιβωτὸ τῆς σωτηρίας, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, καὶ θὲς νὰ βουτήξεις πάλι μέσα στὰ κύματα τῆς φουρτούνας, γιατὶ στεναχωριέσαι γιὰ τοὺς ἄλλους μήπως χαθοῦν! Εἶναι πράγματι ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, ὅσο μποροῦμε νὰ καλέσουμε καὶ ἄλλους πάνω στὴν κιβωτό, ὡστόσο ὅμως δὲν πρέπει νὰ ξεχνάμε κάτι πρωταρχικό: ὅτι γιὰ νὰ ἀνέβουν θὰ πρέπει νὰ τὸ θέλουν καὶ οἱ ἴδιοι. Διαφορετικά, δὲν εἶναι λύση νὰ πηδήξουμε καὶ ἐμεῖς στὰ κύματα γιὰ νὰ τοὺς σώσουμε, γιατὶ ἐμεῖς στὴν πραγματικότητα δὲν μποροῦμε νὰ σώσουμε οὔτε τὸν ἐαυτό μας, καὶ μόνο πάνω στὴν κιβωτό μποροῦμε νὰ σωθοῦμε.
 
Ἄλλωστε Ἐκεῖνος ποὺ θέλησε νὰ σωθεῖς ἐσύ, δὲν θέλει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ σώσει καὶ τοὺς ἄλλους;  Ναί, βέβαια, μπορεῖ νὰ τοὺς σώσει. Πάντα ὅμως μόνο ἄν τὸ θελήσουν πραγματικά καὶ οἱ ἴδιοι. Τότε μπορεῖ νὰ τὸ κάνει, καὶ τὸ πῶς θὰ τὸ κάνει, μόνο Ἐκεῖνος τὸ γνωρίζει. Εἶναι πραγματικὰ δικό Του θέμα τὶ θὰ κάνει μὲ ἐκείνους ποὺ δὲν εἶναι πάνω στὴν κιβωτό καὶ δὲν γνωρίζουν τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας τους. Ἐμεῖς μόνο νὰ τοὺς καλέσουμε μποροῦμε, ὅπως ἐπίσης καὶ νὰ τοὺς βοηθήσουμε νὰ ἀνέβουν, ἄν ἀνταπεξέλθουν στὸ κάλεσμα καὶ τὸ θελήσουν οἱ ἴδιοι. Τὰ ὑπόλοιπα δὲν εἶναι δική μας δουλειά, ἀλλὰ τοῦ Σωτήρος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μας ἔδωσε τὸν κύριο καὶ σίγουρο τρόπο σωτηρίας, δὲν εἶναι συνετὸ καὶ πρὸς ὄφελός μας, ἀντὶ νὰ ἐκτιμοῦμε καὶ νὰ ἀξιοποιοῦμε αὐτόν, νὰ αὐτοχριζόμαστε σωτήρες τῶν ἄλλων, ὑπονομεύοντας ἔτσι τελικὰ καὶ τὴν δική μας σωτηρία, ὅπως καὶ τῶν ἄλλων.
 
Καὶ αὐτοὺς ποὺ βρίσκονται ἐκτὸς κιβωτοῦ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ αὐτοὺς ποὺ περπατάνε σὲ μονοπάτια ἐκτὸς Ἁγίου Ὄρους, ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ τοὺς σώσει. Ὁ Θεὸς ὅμως, ὄχι ἐμεῖς. Ἐμεῖς μποροῦμε νὰ τοὺς ποῦμε μόνο αὐτὸ ποὺ γνωρίσουμε ὡς ὁδὸ σωτηρίας καὶ ἄν θελήσουν νὰ τοὺς βοηθήσουμε νὰ τὴν ἀκολουθήσουν, διαφορετικὰ δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε τίποτα. Ἔν τέλει, γιὰ τὸν ἄνθρωπο ποὺ δὲν γνωρίζει τὴν σίγουρη ὁδὸ σωτηρίας ποὺ μὰς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία, θὰ παίξει ρόλο στὸ τὶ θὰ κάνει μαζί του ὁ Θεός, ἡ προαίρεσή του, τὸ πῶς θὰ σταθεῖ ἀπέναντι στὶς εὐκαιρίες ποὺ θὰ τοῦ δωθοῦν στὴν ζωή του. Καὶ αὐτὰ εἶναι πράγματα ποὺ γνωρίζει μόνο ὁ Θεὸς καὶ ὄχι ἐμεῖς, καὶ γι’ αὐτὸ δὲν μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε τὶ θὰ συμβεῖ μὲ τὸν κάθε ἄνθρωπο ποὺ βαδίζει σὲ ξένα ἀπὸ τὰ γνωστὰ μονοπάτια τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς πίστεώς μας, ποὺ ταξιδεύει μέσα στὸν ὠκεανὸ ἐκτὸς τῆς σωστικῆς κιβωτοῦ τῆς Ἐκκλησίας μας. 
 
Ἄς μὴν συνεχίζουν ἄλλο λοιπὸν νὰ διαστρέφουν τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα οἱ ψευδοσωτήρες τῶν ἑτεροδόξων καὶ ἀλλοθρήσκων, ἐπίδοξοι ὅμως κατακρημνιστὲς ἀπὸ τὴν κιβωτὸ τῆς σωτηρίας στὴν ἄβυσσο τῆς ἀπωλείας τῶν Ὀρθόδοξων ἀδελφῶν τους. Δὲν ὑπάρχουν πολλὲς ὁδοὶ σωτηρίας, ὅπως δὲν ὑπάρχουν πολλὲς ἐκκλησίες (ὑπάρχουν πολλὲς ἐκκλησίες ὡς τοπικὲς διοικητικὲς δομὲς μόνο, δηλαδὴ γιὰ παράδειγμα Ἑλλάδος, Κύπρου, Ἀλβανίας, Ἱεροσολύμων, Βουλγαρίας, Ρωσίας κ.τ.λ., ποὺ ὅμως θεολογικὰ καὶ ὀντολογικὰ εἶναι ὅλες μαζὶ καὶ ἡ κάθε μία ξεχωριστὰ ἡ μία καὶ αὐτὴ Ἐκκλησία, τὸ Σώμα τοῦ Χριστοῦ), οὔτε ὑπάρχουν πολλὰ βαπτίσματα (ἕνα βάπτισμα μὲ Ἅγιο Πνεῦμα ἀναφέρουν τὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια, ὅπως ἀναφέρουν καὶ ἕνα βάπτισμα μόνο μὲ νερό, τὸ βάπτισμα τοῦ Τιμίου Προδρόμου), οὔτε ὑπάρχουν πολλὲς πίστεις.
 
Ἡ πίστη εἶναι μία καὶ ἀκριβέστατη, καθὼς ἀποτελεῖ γιὰ τὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι τὸ Σώμα τοῦ Χριστοῦ, τὸ ʹDNAʹ της, τὸ ʹDNAʹ αὐτοῦ τοῦ Σώματος. Καὶ αὐτὸ βέβαια εἶναι ἕνα Σώμα μοναδικό, ὡς Σώμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι μοναδικός. Ἄρα αὐτὸ τὸ ʹDNAʹ εἶναι μοναδικό, χωρὶς νὰ εἶναι ἀνεκτὴ ἡ παραμικρὴ ἀλλαγή, ἡ ὁποία θὰ ὁδηγοῦσε σὲ ἀλλοίωση καὶ ἀσθένεια τοῦ σώματος. Αν κάποιο μέλος ἀσθενήσει, ἀλλοιωθεῖ τὸ ʹDNAʹ του, πλανηθεῖ δηλαδὴ στὴν πίστη του, θὰ πρέπει ἤ νὰ θεραπευτεῖ καὶ νὰ ἐπιστρέψει στὴν ἀλήθεια, ἤ νὰ ἀποβληθεῖ γιὰ νὰ μὴν ἀρρωστήσει καὶ τὸ ὑπόλοιπο σώμα καὶ χάσει τὴν πίστη του. Ἐξαρτάται ἀπὸ τὴν περίπτωση κάθε φορὰ τὶ πρέπει νὰ γίνει, πάντως τὸ σίγουρο εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν θὰ ἐπιτρέψει νὰ προσβληθεῖ ὅλο τὸ σώμα Του ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ καὶ νὰ χάσει τὴν πίστη του, ποὺ εἶναι μία καὶ μοναδική, καὶ ἀπείρως ἀκριβέστερη, ἀπὸ τὸ ʹDNAʹ τοῦ σώματός μας.
 
Ἀσαφῆς καὶ καινοφανεῖς θεολογικὲς ἔννοιες καὶ διατυπώσεις ἤ θεολογικὰ κείμενα που δὲν ἔρχονται σὲ συνέχεια τῆς θεόπνευστης ἁγιοπατερικῆς παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως αὐτὰ ποὺ ὑπογράφτηκαν στὴν Σὐνοδο ποὺ ἔγινε στὴν Κρήτη τὸν Ιούνιο του 2016, ἤ αὐτὰ ποὺ διδάσκονται σὲ μεταπατερικὲς θεολογικὲς σχολές καὶ ἐκκλησιαστικὲς ἀκαδημίες, ἄν τὰ δοῦμε μέσα ἀπὸ τὸ κάτοπτρο τῆς ἀληθινῆς καὶ καθαρῆς πίστεως τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν ἁπλὰ σκουπιδόχαρτα, ποὺ ὄχι μόνο εἶναι ἄχρηστα, ἀλλὰ καὶ ἐπικίνδυνα γιὰ τὴν ὑγεία τῶν μελῶν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τὰ ὁποία γιὰ τὸ καλὸ τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεώς τους θὰ πρέπει νὰ ριχθοῦν ἐκεῖ ποὺ τοὺς ἀξίζει: στὸν κλίβανο τοῦ πυρός. Γιατὶ δὲν παίζουμε καὶ δὲν διαπραγματευόμαστε μὲ τὴν πίστη, ἀφοῦ ἀυτὴ ἔμπρακτη εἶναι τὸ εἰσιτήριό μας γιὰ τὸν οὐρανό!