Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ - Γράφει: Ο Βασ. Βακάλης

     Στο διάβα της Ιστορίας είναι σπάνιο το φαινόμενο ο θάνατος ενός ανθρώπου να προκαλεί τόσο μεγάλα κύματα συγκίνησης στην ψυχή του λαού όσο η είδηση ότι ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Κυρός Αναστάσιος (= Α. Α.) εγκατέλειψε τα εγκόσμια. Με το άκουσμα της είδησης εκκλησιαστικές, ακαδημαϊκές και πολιτικές προσωπικότητες και φορείς εξέφρασαν τον σεβασμό και τον θαυμασμό τους για τον βίο, την προσωπικότητα και το έργο του μακαριστού Α. Α. Κοινό χαρακτηριστικό των δηλώσεων προσωπικοτήτων και φορέων ήταν το γεγονός ότι όλοι στέκονταν νοερά ενώπιον αυτής της μεγάλης φυσιογνωμίας του σύγχρονου Ελληνισμού με δέος. Τον λόγο πλέον για τον Α. Α. τον έχει η Ιστορία. Χαράσσουμε της παρακάτω γραμμές με στόχο να γίνουν γνωστές κάποιες αλήθειες για το πρόσωπό του.

Αλήθεια πρώτη: Αν μιλάμε εμείς σήμερα για μια τέτοια προσωπικότητα το οφείλουμε - σύμφωνα με μαρτυρία του ιδίου του Α. Α. - στη μητέρα του, η οποία αρνήθηκε να υπακούσει στις οδηγίες των γιατρών και να προβεί σε άμβλωση επειδή κινδύνευε και η ίδια και το έμβρυο! Και το παιδί γεννήθηκε και έγινε ο ταλαντούχος, ευφυής, εύστροφος και οξύνους Αναστάσιος, ο οποίος έδωσε όλα τα χαρίσματά του για τη δόξα του Χριστού ...

Αλήθεια δεύτερη: Τη φυσική του καλοσύνη και τα έκτακτα χαρίσματά του ο Α. Α. τα καλλιέργησε πρώτα μέσα στην εξαιρετική οικογένειά του και στη συνέχεια τα πλούτισε και τα διεύρυνε μέσα στο ορθόδοξο πνευματικό κλίμα της Αδελφότητας Θεολόγων 'Η ΖΩΗ', η οποία του έδωσε ένα πλήθος ευκαιριών να διαπλάσει και να στερεοποιήσει τις πολλές του αρετές. Η Αδελφότητα 'ΖΩΗ' ως τμήμα της Ελλαδικής Εκκλησίας υπήρξε το ευρύτερο πνευματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ο Α. Α. έζησε τα εφηβικά, νεανικά και φοιτητικά του χρόνια.

Αλήθεια τρίτη: Υπήρξε μαθητής του Κατηχητικού και εν συνεχεία και χαρισματικός Κατηχητής με εκατοντάδες μαθητές. Με τον προσωπικό του μόχθο διαμόρφωσε το ήθος και προσανατόλισε σωστά ένα πλήθος μαθητών, οι οποίοι αναδείχτηκαν σπουδαία μέλη της ελληνικής κοινωνίας και της επιστήμης. Ανάμεσά τους ενδεικτικά αναφέρω τον διαπρεπή Καθηγητή Γλωσσολογίας και Πρύτανη Πανεπιστημίου Γ. Μπαμπινιώτη.

Αλήθεια τέταρτη: Η πρώτη ουσιαστική ώθηση του Α. Α. ως κληρικού της Ελλαδικής Εκκλησίας δόθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Α΄, μια άλλη εκκλησιαστική μορφή η οποία, μεσούσης της δικτατορίας, 'είχε τα κότσια' να γράψει στον δικτάτορα Παπαδόπουλο ότι η θέση του ως Αρχιεπισκόπου ήταν δίπλα σ' εκείνους που βασάνιζε η δικτατορία. ΄Ηταν εν γνώσει του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Α΄ η στήριξη του Επισκόπου Ανδρούσης και Καθηγητή Πανεπιστημίου Αναστασίου Γιαννουλάτου στους εξεγερμένους φοιτητές της Νομικής Σχολής του 1973. Αρκετοί απ' αυτούς είχαν το θάρρος ακόμη και ως στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να το ομολογήσουν.

Αλήθεια πέμπτη: Η απροσχημάτιστη προσπάθεια του Σεραφείμ Τίκα να περιθωριοποιήσει και να εκτοπίσει τον Ανδρούσης Αναστάσιο από οποιαδήποτε θέση στον διοικητικό κλπ οργανισμό της Ελλαδικής Εκκλησίας. Αλλά αυτό μόνο τον Α. Α. δεν έβλαψε γιατί 'το πνεύμα και στο χώμα λάμπει.' (Κ. Παλαμάς). ΄Εδωσε όμως μια αποφορά χωματίλας μεγαλόσχημων κληρικών. 'Είναι το γνώρισμα των ανικάνων τον ικανό να κάνουν νάνο' για να φανούν κι αυτοί ψηλότεροι.

Αλήθεια έκτη: Το τεράστιο Ιεραποστολικό και ανθρωπιστικό έργο του Α. Α. στην Αφρική και εν συνεχεία στην Αλβανία. Δυστυχώς και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας δεν τον αξιοποίησε ως έπρεπε, αλλά τον κράτησε στο κατώφλι ως τοποτηρητή Μητροπόλεως.

Αλήθεια έβδομη: ΄Ο,τι δεν έκανε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας το έκανε - και το πιστώνεται αυτό - ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος τον διόρισε Πατριαρχικό ΄Εξαρχο κατ' αρχάς και Αρχιεπίσκοπο της γειτονικής χώρας στη συνέχεια. Ο Παναγιότατος έθεσε τον λύχνον επί την λυχνίαν. Το έργο του Α. Α. και στη νέα του θέση είναι έργο ιστορικό, πρωτοποριακό και τιτάνιο σε τέτοιο βαθμό, που μόνο ένας Αναστάσιος μπορούσε να κάνει. Βρήκε στάχτες και ερείπια, τα οποία προκάλεσε στην Ορθόδοξη Εκκλησία η ρατσιστική αντιχριστιανική βία του σταλινοφασιμού στην εμβερχοτζική του εκδοχή. Χειρότερα και από τα ερείπια των ναών ήταν τα ανθρώπινα ερείπια, τα σωματικά και ψυχικά ράκη των εξανδραποδισμένων πολιτών και των χιλιοβασανισμένων Χριστιανών Και παραδίδει οργανωμένη  Εκκλησιαστική οντότητα και πιστούς με ελπίδα  και γαλήνη ψυχής, που τη διαταράσσει η μισαλλοδοξία του Ε. Ράμα. Ο Μέγας Βασίλειος άφησε πίσω του τη Βασιλειάδα. Ο Α. Α. αφήνει φεύγοντας - επιτρέψτε τον νεολογισμό - την 'Αναστασιάδα', το πλήθος  έργων για την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.

Αλήθεια όγδοη: Η μιζέρια, η μικροψυχία, η καχυποψία και ο πρωτόγονος και απολίτιστος - και με όπλα - τρόπος με τον οποίο τον αντιμετώπισε διαχρονικά η μετακομμουνιστική πολιτική αλβανική ηγεσία. Αλλά τι θα περιμέναμε από τα ορφανά του Ε. Χότζα, τα οποία μέσα στην ανθελληνική τους λύσσα κοίταζαν το δάχτυλο, που έδειχνε τον ήλιο και όχι τον ήλιο.

Αλήθεια ένατη: Θα αποτύχει και θα δημιουργήσει προβλήματα οποιοσδήποτε διάδοχος του Α. Α. επιχειρήσει να οδηγήσει μελλοντικά την Ορθόδοξη Εκκλησία  'εκτός γραμμής' Α. Α., εκτός της υπερεθνικής οδού της αγάπης, της συνύπαρξης και της καταλλαγής.

Αλήθεια δέκατη: ΄Ενα μεγάλο - το μεγαλύτερο; - τμήμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της γειτονικής χώρας το αποτελούν οι ελληνικής εθνικής συνείδησης Χριστιανοί. Οι Βορειοηπειρώτες έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση της Εκκλησίας τους, δικαίωμα να λατρεύουν τον Θεό τους στη γλώσσα τους και με τον τρόπο που εκείνοι ξέρουν αιώνες τώρα, πολύ πριν υπάρξει Αλβανική Εκκλησία. Θα εκπλαγούν δυσάρεστα όσοι - εκτουρκισμένοι, σλαβοκίνητοι ή μη - εθνικιστές δε σεβαστούν χριστιανοπρεπώς και ορθοδόξως το δικαίωμά τους.

Η κληρονομιά του Α. Α. πρέπει να προβληθεί διορθοδόξως. Ο Α. Α. διέγραψε πορεία ως σύγχρονος και ΄Αγιος Φωτιστής πληρώματος της Εκκλησίας, ως νέος Πατήρ της Εκκλησίας, ως κορυφαίος Πρωθιεράρχης αμέμπτου πολιτείας, ως επιτυχημένος Ιεραπόστολος, ως ... , ως ... , ως... Επιλείψει με ο χώρος του φιλόξενου αυτού εντύπου διηγούμενον τα έργα του εκκλησιαστικού αυτού Δασκάλου, τον οποίο προπέμπουμε στην αιωνιότητα με μια παράκληση - προσευχή: ΄Αγιε του Θεού, Αρχιεπίσκοπε Αναστάσιε, πρέσβευε υπέρ ευσταθείας των Εκκλησιών για τις οποίες τόσα υπέμεινες. Αποχαιρετώντας Σε σε κλαίνε με το πασχαλινό ' ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ' στα χείλη, με ανθρώπινη, ειλικρινή θλίψη και πηγαία δάκρυα, όχι σαν αυτά που υποχρεωτικά έχυναν για τον Ε. Χότζα, τον οποίο μέρα αντίπασχα ο αλβανικός λαός τον πέταξε έξω απ' το μνήμα του.-             

                                       Βασ. Βακάλης