Το Pallium, το Ωμοφόριο - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Κατά την διάρκεια της Ενθρονίσεως του νέου Πάπα του δώθηκε με επισημότητα το Pallium, δηλαδή το Ωμοφόριο.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία διαθέτει μια ιδιαίτερα πλούσια λειτουργική παράδοση, με κάθε λειτουργικό άμφιο να φέρει θεολογικό, ιστορικό και λειτουργικό νόημα. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει το pallium (ωμοφόριο), ένα λευκό μάλλινο ένδυμα που φοριέται γύρω από τον λαιμό και πέφτει στο στήθος και στην πλάτη, διακοσμημένο με έξι μικρούς σταυρούς. Παρότι το pallium συνδέεται στενά με την επισκοπική εξουσία και την ενότητα με τον Πάπα, δεν το φορούν όλοι οι Καθολικοί Επίσκοποι. Η χρήση του περιορίζεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και συνθήκες.

Το pallium αποτελεί κυρίως σύμβολο του Πάπα και των Μητροπολιτών. Ο Πάπας το φέρει πάντοτε, καθώς είναι ο Επίσκοπος Ρώμης και ο παγκόσμιος ποιμένας της Καθολικής Εκκλησίας. Αντίθετα, μόνο οι Μητροπολίτες —δηλαδή αυτοί που προΐστανται σε μητροπολιτικές επαρχίες που περιλαμβάνουν πολλές επισκοπές— έχουν το δικαίωμα να λάβουν και να φορούν το pallium. Το ένδυμα αυτό τους απονέμεται από τον Πάπα ως ένδειξη της ενότητας με την Αγία Έδρα και ως σημάδι της ποιμαντικής τους ευθύνης έναντι των υπολοίπων επισκόπων των επαρχιών τους.

Η απονομή του pallium στους νέους Μητροπολίτες λαμβάνει χώρα στην εορτή των Αγίων Πέτρου και Παύλου, στις 29 Ιουνίου, στη Ρώμη. Κατά την τελετή, ο Πάπας τοποθετεί το pallium στους ώμους του κάθε Μητροπολίτη, δίνοντας έμφαση στην ποιμαντική φροντίδα και την αποστολική διαδοχή. Το pallium φέρει επίσης συμβολισμούς που παραπέμπουν στον “καλό ποιμένα” που φέρει τον αμνό στους ώμους του, αναφορά στον Χριστό και στην αποστολή του επισκόπου να φροντίζει το ποίμνιό του.

Οι υπόλοιποι Καθολικοί Επίσκοποι, όπως οι επικεφαλής απλών επισκοπών (χωρίς μητροπολιτικό χαρακτήρα), οι τιτουλάριοι ή οι βοηθοί επίσκοποι, δεν λαμβάνουν ούτε φορούν το pallium. Η ποιμαντική και διοικητική τους εξουσία περιορίζεται στην τοπική τους επισκοπή και δεν περιλαμβάνει ευρύτερη εποπτεία. Επιπλέον, το pallium δεν είναι απλώς λειτουργικό ένδυμα αλλά σύμβολο σχέσης με την Αγία Έδρα, το οποίο χορηγείται μόνο με άδεια του Πάπα και δεν μεταβιβάζεται ούτε αυτοδικαίως αποκτάται.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι το pallium φοριέται μόνο εντός της μητροπολιτικής επαρχίας του Μητροπολίτη. Αν μεταβεί σε άλλη επαρχία, ακόμη και για λειτουργικούς λόγους, δεν επιτρέπεται να το χρησιμοποιεί, ώστε να μη θίγεται η δικαιοδοσία άλλων τοπικών επισκόπων. Αυτό υπογραμμίζει τον σεβασμό που η Καθολική Εκκλησία αποδίδει στα όρια της ποιμαντικής εξουσίας κάθε επισκόπου.

Συμπερασματικά, το pallium δεν είναι γενικό επισκοπικό ένδυμα. Η χρήση του περιορίζεται στο υψηλότερο επίπεδο της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και απονέμεται μόνο σε όσους έχουν συγκεκριμένη ποιμαντική ευθύνη εντός της καθολικής διοικητικής δομής. Η επιλεκτική του χρήση υποδηλώνει την ιδιαίτερη σημασία της ενότητας με τον Πάπα και την ευθύνη του Μητροπολίτη ως ποιμένα πολλών τοπικών Εκκλησιών.

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος