Στο ησυχαστήριο του Μητροπολίτη Δωρόθεου

Συνέντευξη του Σεβασμιώτατου από το σπίτι του στη Μύκονο 

Του ΣΤΑΜΑΤΗ ΚΑΛΥΜΙΩΤΗ

 Πηγή: cyclades24.gr

“Συνεχίζω να υποστηρίζω ότι σπίτι μου είναι τα δίχτυα των ψαράδων, αλλά τολμώ να πω ότι μετά από 37 χρόνια διακονίας στην ίδια Μητρόπολη, μαξιλάρι μου είναι τα κύματα της θάλασσας, διότι ποτέ δεν κοιμάμαι στο σπίτι μου, ποτέ δεν μένω σε έναν τόπο. Λίγες είναι οι μέρες που μένω στο Επισκοπείο, όπου είναι η έδρα μου. Συνεχώς είμαι ένας ναύτης που ταξιδεύει, ασχέτως αν ως Μητροπολίτης έπρεπε να είμαι ο καπετάνιος. Αισθάνομαι ότι κυβερνήτης του σκάφους είναι ο Χριστός κι εγώ ένας απλός ναύτης που συνεχίζει να κοιμάται στα δίχτυα των ψαράδων και να έχει για μαξιλάρι του τα κύματα της θάλασσας.”

Για την πλειονότητα των επισκεπτών της, η Μύκονος αποτελεί ένα νησί έντονης διασκέδασης και ξέφρενης νυχτερινής ζωής. Αυτό το χαρακτηριστικό της μάλιστα (σε συνδυασμό με τον ήλιο και τη θάλασσα) την έχει μετατρέψει σε παγκόσμιο προορισμό και πόλο έλξης για δεκάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο από όλα τα σημεία της γης. Για έναν άνθρωπο όμως αποτελεί το... ησυχαστήριο του. Είναι το νησί, όπου ηρεμεί, διαλογίζεται και τονώνεται πνευματικά και σωματικά για να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο που έχει αναλάβει τα τελευταία δώδεκα χρόνια στα νησιά μας. Ο λόγος για τον Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεο Β', ο οποίος στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε έχει δημιουργήσει τον δικό του προσωπικό χώρο, “Το ουρανογείτον” όπως το έχει ονομάσει. Πρόκειται για ένα σπίτι λιτό, χτισμένο ψηλά, με υπέροχη θέα και έντονα τα νησιωτικά χαρακτηριστικά. Ακριβώς δίπλα υπάρχει ένα μικρό εκκλησάκι όπου ο Μητροπολίτης προσεύχεται και “απομονώνεται” οταν νιώσει την ανάγκη να το κάνει. Ο Σεβασμιώτατος εκτός από το σπίτι του, μας άνοιξε και την καρδιά του σε μια συνέντευξη που μίλησε για πολλά και διάφορα θέματα. Ανθρωπος με ισχυρή προσωπικότητα και άψογο χειρισμό της γλώσσας, καταφέρνει να “κερδίζει” τον συνομιλητή του.
 Από το 2002 ηγείται της Μητρόπολης Σύρου, αποδεικνύοντας ότι είτε με μπουνάτσες, είτε με φουρτούνες, είναι καλός “καπετάνιος” και ξέρει να κουμαντάρει το πλοίο σε έναν εξαιρετικά δύσκολο, λόγω της ιδιαίτερης φύσης του, νομό. Παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την ανάληψή των καθηκόντων του, εντούτοις παραμένει βαθιά χαραγμένη στο μυαλό και την καρδιά του η μέρα που ανακοινώθηκε η εκλογή του για τη Μητρόπολη. 

“Ηταν μια ιστορική στιγμή για τη ζωή μου όταν έγινε η ανακοίνωση του αποτελέσματος, την 14η Δεκεμβρίου του 2001. Αφενός ήταν η επιβεβαίωση της 25χρονης προηγούμενης θητείας μου ως ιεροκήρυκας και αφετέρου η αφετηρία  μια καινούργιας διακονίας με πολύ μεγάλη ευθύνη απέναντι στον Θεό και τους ανθρώπους.” τόνισε ενώ για τις υπόλοιπες στιγμές που τον έχουν σημάδεψει στην πολυετή θητεία του στη Μητρόπολη τόνισε: “Δεν μπορώ να μην θυμηθώ την υποδοχή του λαού όταν ήρθα στη Σύρο ως Μητροπολίτης, αλλά και το γεγονός ότι ο πρώτος που με υποδέχτηκε και με άγκαλιασε ήταν ο Καθολικός Επίσκοπος Φραγκίσκος. Ανάλογες ήταν οι εκδηλώσεις προς το ταπεινό πρόσωπό μου και στα άλλα νησιά της Μητρόπολης. Εκδηλώσεις μάλιστα που είναι τό ίδιο έντονες και ως τώρα ακόμα. Θυμάμαι ακόμα τα εγκαίνια πολλών δραστηριοτητών μας όπως του παιδικού μας σταθμού, του νηπιαγωγείου μας, του ραδιοφωνικού σταθμού, των κατασκηνώσεων, αλλά και η χειροτονία νέων κληρικών. Υπήρχαν όμως και κάποιες στιγμές που δεν ήταν και οι καλύτερες και θα προτιμούσα να μην είχαν έρθει.”

-Πώς θα χαρακτηρίζατε την αποστολή σας με δεδομένο τη γεωγραφική ιδιαιτερότητα του νομού μας;

“Είναι μια εξαιρετικά δύσκολη, αφού είναι η πλέον πολυνησιακή Μητρόπολη παγκοσμίως. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν υπάρχει Μητρόπολη που να περιλαμβάνει δώδεκα νησιά. Συνεπώς είναι δύσκολη η άσκηση της ποιμαντικής ευθύνης. Η θάλασσα και οι συγκοινωνίες αποτελούν πρόβλημα στις μετακινήσεις μας, όμως η θέληση του ανθρώπου κάνει τα δύσκολα, εύκολα. Προσπαθώ λοιπόν εξαντλώντας όλες τις σωματικές και πνευματικές μου δυνάμεις να διαπλέω την Μητρόπολή μας.”

-Πριν δέκα χρόνια σε μια συνέντευξή σας στην εφημερίδα “Αρχιπέλαγος” είχατε πει ότι “Σπίτι μου είναι τα δίχτυα των ψαράδων”. Ενστερνίζεστε ακόμα αυτή την άποψη; Εχει αλλάξει κάτι από τότε; 

“Συνεχίζω να υποστηρίζω ότι σπίτι μου είναι τα δίχτυα των ψαράδων, αλλά τολμώ να πω ότι μετά από 37 χρόνια διακονίας στην ίδια Μητρόπολη, μαξιλάρι μου είναι τα κύματα της θάλασσας, διότι ποτέ δεν κοιμάμαι στο σπίτι μου, ποτέ δεν μένω σε έναν τόπο. Λίγες είναι οι μέρες που μένω στο Επισκοπείο, όπου είναι η έδρα μου. Συνεχώς είμαι ένας ναύτης που ταξιδεύει, ασχέτως αν ως Μητροπολίτης έπρεπε να είμαι ο καπετάνιος. Αισθάνομαι ότι κυβερνήτης του σκάφους είναι ο Χριστός κι εγώ ένας απλός ναύτης που συνεχίζει να κοιμάται στα δίχτυα των ψαράδων και να έχει για μαξιλάρι του τα κύματα της θάλασσας.”

-Πόσο επιρρεπής είναι στις ξένες προκλήσεις ο λαός των Κυκλάδων, με την έννοια ότι έχει έντονη επαφή με ξένους λαούς. Ο ρόλος της Εκκλησίας ποιος πρέπει να είναι;

“Πρέπει όλα τα θέματα να τα βλεπουμε με ρεαλισμό στη ζωή μας. Θα ήταν ουτοπία να πούμε ότι αυτός εδώ ο λαός που ιδιαίτερα το καλοκαίρι έρχεται σε επαφή με όλους τους λαούς της Οικουμένης, μένει ανεπηρέαστος από τις προκλήσεις. Σαφώς τα ερεθίσματα είναι πολλά και οι άνθρωποι δεν μπορούν να γίνουν γρανιτόπετρες και να μην αισθάνονται τίποτα. Εκείνο όμως που έχω να καταθέσω είναι ότι ο λαός μας μέσα σε όλη αυτή την ορδή των προκλήσεων διατηρεί την ταυτότητά του, πολιτιστική και πνευματική. Θα δείτε ότι στα νησιά μας οι παραδόσεις και τα ήθη και έθιμα, είναι όχι απλά αμετακίνητα αλλά αυξάνονται.Αυτό σημαίνει ότι ο λαός ανθίσταται μόνος του στις προκλήσεις. Η ευθύνη της Εκκλησίας είναι πολύ μεγάλη και πραγματικά όλοι οι ιερείς μας εργάζονται στο μέτρο των δυνάμεων τους να κρατήσουν ζωντανές τις παραδόσεις. Πρέπει να πω ότι η Μύκονος ειδικά που δέχεται τις περισσότερες προκλήσεις απ' όλα τα νησιά είναι μια απάντηση στο ερώτημά σας. Ο άνθρωποι εδώ παρά τις όποιες παρεκκλίσεις ανθίστανται κάτι που πιστώνεται στους κληρικούς, τους οποίους ευχαριστώ για το έργο τους.”

-Τι σχέση μπορεί (και αν πρέπει) να έχει η Εκκλησία με την πολιτική; 

“Αυτό το θέμα ετίθετο συνεχώς στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, που κατηγορείτο ότι έκανε πολιτικούς λόγους και όχι εκκλησιαστικούς. Ελεγε όμως (κάτι που το λέει και ο νυν Αρχιεπίσκοπος) ότι η Εκκλησία απευθύνεται στον κάθε πολίτη και υπό αυτή την έννοια μπορεί να έχει πολιτικό λόγο. Οχι να παρεμβαίνει στην πολιτική, αλλά να μιλά για ότι έχει σχέση με τις ανάγκες του πολίτη. Οσο λοιπόν και να κατηγορείται, ο λόγος της Εκκλησίας πρέπει να είναι ηχηρός όταν αφορά προβλήματα του πολίτη. Ζούμε φυσικά σε μια χώρα που πολιτεία και Εκκλησία συμπορεύονται και όλοι αναγνωρίζουν τα τελευταία 4-5 χρόνια αν ο κοινωνικός ιστός δεν έχει διαρραγεί είναι γιατί η Εκκλησία τον έχει κρατήσει. Νομίζω μάλιστα ότι για άλλη μια φορά η Εκκλησία απέδειξε πόσο δυνατή και συγκροτημένη είναι προκειμένου να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις και να ανακουφίζει τον κόσμο από τα προβλήματά του.”

-Πάνω στο ίδιο θέμα, στις τελευταίες δημοτικές εκλογές στη Σύρο κάποιοι προσπάθησαν να πολώσουν το κλίμα δίνοντας μια θρησκευτική διάσταση. Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα;

-Πολλές φορές προεκλήθη με αναφορές του ονόματός μου στις δημοτικές εκλογές της Σύρου. Μερικές φορές εξοργίστηκα μάλιστα, όμως με τις συμβουλές και τη βοήθεια των συνεργατών μου εσιώπησα και αποφάσισα να μην ασχοληθώ καθόλου με το θέμα. Πάντως το όνομά μου χρησιμοποιήθηκε τεχνηέντως από κάποιους που ήθελαν να ωφεληθούν. Το μόνο που έχω να δηλώσω επ' αυτού είναι ότι αν πω αυτά που θέλω, μερικοί θα κρυφτούν και άλλοι θα ντρέπονται.”

-Σεβασμιώτατε σας έχουμε δει πολλές φορές, σε διάφορες εκδηλώσεις στη Σύρο, να είστε δίπλα στον Καθολικό Επίσκοπο. Ποιο είναι το μήνυμα με αυτή σας τη στάση τόσο στον λαό της Σύρου, αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδος που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει συμβίωση Ορθόδοξων και Καθολικών σε ένα νησί;

“Δεν θα μιλήσω μόνο για τον εαυτό μου αλλά και για τον Καθολικό Επίσκοπο Φραγκίσκο με τον οποίο συνοδοιπόρησα και αποχώρησε πρόσφατα. Θελήσαμε μαζί λοιπόν να δώσουμε ένα μήνυμα ενότητας και αγάπης, αφού ζούμε σε μια μικρή κοινωνία όπου οι διαχωριστικές γραμμές είναι πάντα πολύ επιζήμιες. Η παρουσία μου λοιπόν δίπλα στον Επίσκοπο Φραγκίσκο τον οποίο τιμώ και αγαπώ ήθελα να σηματοδοτήσει, ότι μπορούμε να βλέπουμε αυτά που μας ενώνουν και να τα πολλαπλασιάζουμε προς χάρη του λαού μας και να μην αφήνουμε τις όποιες διαφορές υπάρχουν να μας έχουν αντιμέτωπους. Νομίζω ότι αυτό έχει επιτευχθεί στη Σύρο, παρά το γεγονός ότι τόσο εγώ όσο και ο Καθολικός Επίσκοπος έχουμε ακούσει αρνητικές κριτικές, οι οποίες προέρχονταν από ακραίους ευσεβιστές εκτός Σύρου, ο οποίοι θεωρούν ότι το να ομιλείς με τον Καθολικό Επίσκοπο είναι προδοσία της πίστεως σου. Θεωρώ ότι πράττω το σωστό και πραγματικά δεν με ενδιαφέρει το τι λέει και τι γράφει ο καθένας. Οι φανατισμοί και οι μισαλλοδοξίες πρέπει να είναι έξω από την Εκκλησία.”

-Να περάσουμε στη σημερινή οικονομική κρίση. Πόσο έχει δυσκολέψει το έργο της Μητρόπολης αυτή η κατάσταση;

“Το έχει δυσκολέψει παρά πολύ λόγω της μεγάλης φορολογίας που είμαστε υποχρεωμένοι να καταβάλουμε τα τελευταία χρόνια. Το Κράτος, μας απομυζεί μεγάλο μέρος των εσόδων που έχουμε από τις εισφορές στις Μονές. Κάποιες απο αυτές αναγκάζονται να πωλούν κτήματα για να πληρώνουν τους φόρους χωρίς μάλιστα να έχουν ανάλογα έσοδα . Η Εκκλησία δεν ήταν ποτέ αφορολόγητη. Πάντα έδινε στο Κράτος, το οποίο με ψέματα και υποσχέσεις καρπώθηκε μέρος της περιουσίας της. Αυτά δε που λέγονται για διακοπή της μισθοδοσίας, καλώς να γίνει, αλλά τότε να επιστραφεί στην Εκκλησία η περιουσία που της έχει πάρει το Κράτος με τη δέσμευση της μισθοδοσίας. Οσον αφορά λοιπόν το έργο της Μητρόπολης μας, έχει δυσχερανθεί παρά πολύ λόγω της μεγάλης φορολογίας. Παρά ταύτα ευτυχώς που υπάρχουν ακόμα άνθρωποι με την οικονομική δυνατότητα που ανταποκρίνονται στα αιτήματά μας και μας ενισχύουν.”

-Τι ακριβώς κάνει λοιπόν η Μητρόπολη Σύρου για να “ανακουφίσει” έστω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Κυκλαδίτες;

“Θεσπίσαμε το πρόγραμμα “είμαστε μια οικογένεια”. Συγκεντρώσαμε λοιπόν στοιχεία οικογενειών που είχαν φτάσει σε σημείο απορίας. Καταγράφηκαν 360 οικογένειες στα 12 νησιά της Μητροπόλεώς μας με το μεγαλύτερο μέρος να βρίσκεται στη Σύρο. Κάθε 20-25 μέρες δίνουμε ένα πακέτο τρόφιμα με τα αναγκαία σε αυτές. Αρωγός σε αυτή μας την προσπάθεια είναι η Ενωση Εφοπλιστών που αφού   μας ζήτησε να ελέγξει τα στοιχεία που είχαμε συγκεντρώσει ανέλαβε να τροφοδοτεί τις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες που από τις 360 είναι οι 101. Εκτός από αυτό το πρόγραμμα έχουμε τα φοιτητικά επιδόματα. Φέτος δώσαμε σε 44 φοιτητές από 600 ευρώ. Εχουμε συμβληθεί επίσης με φαρμακεία στα νησιά όπου πληρώνουμε τη συμμετοχή όσων δε μπορούν να το κάνουν. Ακόμα υπάρχει το ταμείο που ενισχύει τα σχολεία δίνοντας σε μαθητές φαγητό, ενώ ενισχύουμε και διάφορες μαθητικές εκδηλώσεις. Αυτά και άλλα ακόμα (στο μέτρο του δυνατού) κάνει η Μητρόπολη και γι'΄αυτό πρέπει να συγχαρώ το προσωπικό, που αν και είναι ολιγάριθμο σηκώνουν ένα πολύ μεγάλο βάρος και επιτελούν ένα σπουδαίο έργο. Προσωπικά με βοηθούν ιδιαίτερα και ό,τι τους ανατίθεται το φέρνουν εις πέρας. Ανάμεσα στους αρωγούς μας είναι και το Ιερό Ιδρυμα της Παναγίας της Τήνου που δίνει κάθε χρόνο το 2% των εσόδων, τα οποία μας ανακουφίζουν στα έξοδά μας.”

-Εν κατακλείδι να πάμε σε κάτι πιο προσωπικό. Πόση ανάγκη έχει ένας Μητροπολίτης το ησυχαστήριό του;

“Τόσο μεγάλη όσο δεν φαντάζεστε. Θέλει κάποιες φορές να ηρεμεί και να ησυχάζει. Να μην χτυπάει κάθε πέντε λεπτά το τηλέφωνό του και το κουδούνι του κάθε τέταρτο. Ολα αυτά που κάνω τα κάνω ευχαρίστως πάντως. Υπάρχουν βέβαια στιγμές που κουράζεσαι, όμως δεν θέλω να μην απαντήσω ή να μην δεχτώ κάποιον. Θεωρώ ότι όταν σου τηλεφωνήσει ή έρθει στην πόρτα σου κάποιος, ανεξάρτητα το τι θα σου πει πρέπει να του μιλήσεις. Χρειάζομαι λοιπόν αυτό το... ησυχαστήριο ακόμα και στο σπίτι στη Σύρο. Να βρεθώ μόνος μου να σκεφτώ και να κάνω μια αυτοκριτική, την οποία κάνω αρκετά συχνά. Θέλω να βρίσκομαι σε μια πνευματική εγρήγορση για τυχόν  παραλείψεις. Το σπίτι πάντως που με ανακουφίζει είναι εδώ στη Μύκονο με μεγαλύτερο δώρο του Θεού αυτή τη θέα που ούτε αγοράζεται, ούτε πωλείται. Με ηρεμεί, με ξεκουράζει και μου δίνει τη δυνατότητα να γεμίζω τις μπαταρίες μου. Επιπλέον με “ταξιδεύει” και μου δίνει την αίσθηση ότι απέναντί μου έχω τον δημιουργό Θεό...”