Περί ἐκλογῆς Ἀρχιερέων - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

Περί ἐκλογῆς Ἀρχιερέων

ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Εἶναι  γνωστό πῶς ἔγινε ἡ  ἐκλογή τοῦ ἀποστόλου Ματθία. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος  πρότεινε στό λαό νά ἐκλέξουν  δυό ὑποψηφίους, καί ὁ λαός ἐξέλεξε   τόν Ἰοῦστο καί τόν Ματθία. Μετά ἀπό προσευχή (Πρ. 1:24), ἔριξαν κλῆρο, καί ἐξέλεξαν τόν Ματθία  (Πρ.1:26). Μερικοί, στηριζόμενοι σ’ αὐτό, λένε πώς ἔτσι, ἀπό τό λαό θά πρέπει ἐκλέγονται οἱ ἀρχιερεῖς. 

Ὅμως, ποιός ἦταν αὐτός ὁ λαός, στόν ὁποῖο ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἀνέθεσε τήν ἐκλογή;    «Εἶχαν συγκεντρωθεῖ περίπου ἑκατόν εἴκοσι ἄτομα» (Πρ. 1:15). «Μαζί τους ἦταν καί γυναῖκες καθώς καί ἡ Μαρία, μητέρα τοῦ Ἰησοῦ καί τά  ἀδέρφια Του» (Πρ. 1:14). Θά ἦταν σίγουρα καί οἱ ἑβδομήκοντα μαθητές (Λουκ. 10:1). Ἄρα ὁ Πέτρος  ἀνέθεσε τήν ἐκλογή σέ μιά μικρή, γνωστή  ὁμάδα πού ἀκολουθοῦσε τόν Κύριο. Ὅλοι οἱ ὑποψήφιοι ἦταν ἄξιοι, ὅπως ἐπίσης  ἄξιοι ἦταν καί οἱ ἐκλέκτορες, ἄρα  δέν ὑπῆρχε κίνδυνος νά ἐκλεγεῖ κάποιος ἀνάξιος. Ἄν  ὁ Πέτρος εἶχε μπροστά του ἕνα ἄγνωστο, ἀνώνυμο πλῆθος,  εἶναι ἀμφίβολο, ἄν θά ἔκανε μιά τέτοια «κίνηση». 

Οἱ ἐκλογές ἀρχιερέων ἀπό τόν λαό,  (καί ἀπό ποιόν λαό;), θά ἦταν μιά πληγή γιά τήν Ἐκκλησία. Θά  ἀνάγκαζαν τούς ὑποψηφίους νά κάνουν τήν προεκλογική τους ἐκστρατεία, κατά  μίμηση τῶν πολιτικῶν, ξευτελίζοντας ἔτσι τήν Ἐκκλησία.  Τό ἴδιο θά γινόταν, ἄν οἱ ἀρχιερεῖς ἐκλέγονταν    ἀπό τούς Ἱερεῖς τῶν (ἐν χηρείᾳ)  Μητροπόλεων.  Οἱ  ὑποψήφιοι θά ἔκαναν  καί ἐδῶ τήν προεκλογική τους ἐκστρατεία, τάζοντας «λαγούς μέ πετραχήλια». Οἱ Ἱερεῖς θά χωρίζονταν σέ παρατάξεις, ὑποστηρίζοντας ἡ κάθε μία τόν δικό της ὑποψήφιο. Καί μετά; Ὁ Ἐπίσκοπος  πού θά κέρδιζε τίς ἐκλογές,  θά εἶχε  τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη νά ἀγκαλιάσει  τούς Ἱερεῖς πού δέν τόν ψήφισαν  ἤ θά τούς ἔβλεπε  ὡς ἀντιπάλους, θέτοντάς τους στό περιθώριο; Πιθανότερο, τό δεύτερο...! 

    Ὁ Ἐπίσκοποι  χειροτονοῦν τόν Ἐπίσκοπο, ἄρα αὐτοί  ἔχουν τό δικαίωμα νά ἐπιλέξουν ποιόν θά χειροτονήσουν. Δέν εἶναι δηλαδή ὑποχρεωμένοι νά χειροτονήσουν τόν ὁποιονδήποτε, πού θά τούς ὑποδείξουν.   Ὁ    Παῦλος  ἀπό μόνος του ἐπέλεξε τόν Τίτο ὡς Ἐπίσκοπο Κρήτης  (Τίτ. 1:5)· τό ἴδιο ἔκανε καί μέ τόν Τιμόθεο· ἀπό μόνος του τόν ἐπέλεξε ὡς  Ἐπίσκοπο Ἐφέσσου (Β΄Τιμ. 1:6).Ὅμως, αὐτό δέν σημαίνει, πώς ἄν ὁ λαός πρότεινε στόν Παῦλο κάποιον ὄντως  ἱκανό, ἄξιο ὑποψήφιο, ὁ ταπεινόφρων Παῦλος, θά καταφρονοῦσε τήν ἐπιθυμία τοῦ ποιμνίου του, καί θά «προωθοῦσε» τόν δικό του, ἐπειδή καί μόνο ἦταν δικός του...! Τέτοια πράγματα  γιά τόν Παῦλο ἦταν ἀδιανόητα!

       Εἶναι γνωστό πώς γίνονται σήμερα οἱ ἐκλογές ἀρχιερέων στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἔχεις (φεῦ!) δόντι;  Προάγεσαι.....!. Γι’ αὐτό πρίν ἀκόμα συνέλθει ἡ Ἱεραρχία, ἤδη  εἶναι γνωστός ὁ  νέος Ἐπίσκοπος.  Γίνονται κατά καιρούς συζητήσεις, ὥστε νά ἀλλάξει ὁ τρόπος ἐκλογῆς τῶν ἀρχιερέων. Ἄν  κάτι πρέπει νά ἀλλάξει, εἶναι ἡ νοοτροπία, τό φρόνημα   τῶν ἐκλεκτόρων, γιατί ἐδῶ εἶναι τό πρόβλημα.

Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Α΄, στό βιβλίο του «Τό δρᾶμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (σελ.135), σημειώνει σοκαρισμένος ἕναν σχετικό διάλογο πού εἶχε περί τό 1940 μέ ἕναν Μητροπολίτη. Γράφει: «Θά μοῦ ἐπιτραπῇ νά ἀναφέρω μίαν συνομιλίαν μου μέ κάποιον μακαρίτη τώρα (1975) Μητροπολίτην. Ἡ συνομιλία αὐτή πρέπει νά εἶχε γίνει περί τό  1940· μοῦ εἶχεν ὅμως κάμει τόσην ἐντύπωσιν, ὥστε  τήν ἐνθυμοῦμαι σάν νά ἔγινε χθές  (...). Συνεζήτουν, λοιπόν, μέ τόν μακαρίτην διά τήν ἀνάγκην νά ἐκλέγωνται ὡς ἐπίσκοποι οἱ κληρικοί  ἐκεῖνοι πού  διέθετον πρό παντός ἦθος, ἀλλά καί πραγματικήν μόρφωσιν καί ἀποδεδειγμένας ἱκανότητας  καί  εἶχαν ἐργασθεῖ  εὐεργετικῶς ὑπέρ  τῆς Ἐκκλησίας.(...). Μοῦ εἶπε μέ τήν διακρίνουσαν αὐτόν ἐλευθεροστομίαν τά ἑξῆς πού δέν μπορῶ νά τά λησμονήσω: «Βρέ Ἱερώνυμε, ἄκου νά σοῦ πῶ· ἐμεῖς θά κάνουμε δεσποτάδες κατ’ εἰκόνα καί καθ΄ ὁμοίωσιν δική μας. Θά εἶναι σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μας καί ὀστοῦν ἐκ τῶν  ὀστέων μας. Κατάλαβες;». Ὁμολόγησε τήν ἀπροθυμία τους  νά ἐκλέγουν τούς ἀξίους!  Ὄντως, ὁμολογία, σόκ! Γιατί ἄραγε;  Ἡ κακή (κοσμική) χρήση  τοῦ ἀρχιερατικοῦ  ἀξιώματος, μεταξύ τῶν ἄλλων,   τούς «ἀφαίρεσε» καί  τήν ἱκανότητα νά ἐκλέγουν τόν καλύτερο! Καί ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος σχολίασε ἐν ἀπελπισίᾳ:  « Κατάλαβα τό «ἐκκλησιαστικό κατεστημένο»(...) μέ κάθε μέσον προσπαθοῦσε νά μή ἀφίσῃ εἰς τάς τάξεις του, ἄν ἦταν δυνατόν, οὔτε καί εἰς τόν κλῆρον,  κανένα ὑγιές στοιχεῖον».  Ἀλήθεια, ἀπό τότε μέχρι σήμερα,  ἔχει ἀλλάξει κάτι σ’ αὐτό τό οὐσιῶδες θέμα;  Καί ἄν ὄχι, γιατί δέν ἔχει ἀλλάξει; 

«Ὁ Θεός σοῦ συγχωρεῖ ὅλες σου τίς ἁμαρτίες, ἐκτός ἀπό τίς χειροτονίες ἀναξίων Ἱερέων», ἀποκάλυψε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος  στόν Ἅγιο Ἀρχιερέα Λέοντα πάπα Ρώμης, γιατί οἱ ἀνάξιοι Ἱερεῖς δίνουν    μαχαιριές   στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Καί ἄν οἱ χειροτονίες ἀναξίων Ἱερέων εἶναι ἀσυγχώρητη ἁμαρτία, ἄς σκεφθοῦμε πόσο πιό ἀσυγχώρητη εἶναι ἡ χειροτονία (ἐκλογή) ἀναξίων Μητροπολιτῶν. Γιατί οἱ μαχαιριές τους εἶναι  βαθιές καί θανατηφόρες! Ἠθικοί αὐτουργοί εἶναι,  ὅσοι τούς  δίνουν τά μαχαίρια....!   Καί «πάντες γάρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρᾳ ἀποθανοῦνται» (Ματ. 26: 52), εἶπε μέ νόημα  Χριστός.  Στήν ἄλλη τη ζωή θά ἔχουμε (φαρμακερές )  ἐκπλήξεις. «Θεός οὐ μυκτηρίζεται» (Γαλ. 6:7).