200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΜΕΝΤΗ
ΠΡΟΣ ΤΙΣ/ΟΥΣ ΑΞΙΟΤΙΜΕΣ/ΟΥΣ-ΚΥΡΙΕΣ/ΟΥΣ: 1. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ 2. ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Κ.Α. 3. ΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ / 4.ΤΗ ΒΟΥΛΗ 5.ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ “ΕΛΛΑΔΑ 2021” 6.ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ-ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΜΑΝΗΣ, Ν. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Κ.Α. 7. ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 8. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ 9. ΤΑ Μ.Μ.Ε
Η 25η Μαρτίου
του 1821
Η 25η Μαρτίου του 1821 σαν ημέρα έναρξης της Ελληνικής επανάστασης αποτελεί ένα θρύλο, ο οποίος στηρίχθηκε κυρίως στο Γάλλο ιστορικό Πουκεβίλ που έγραψε το 1824 την ιστορία του 21. Ο θρύλος όμως απέχει από την ιστορική πραγματικότητα. Το ανίσκιωτο όνειρο της Ελλάδας για τη Λευτεριά έλαμπε και μοσχοβολούσε νωρίτερα τούτη τη χρονιά, σαν το χιόνι του Απρίλη που το πλουμίζουν τα χρυσαφένια στρωσίδια της ηλιόλουστης μέρας την Ανατολή και σαν τα χρυσάνθεμα του δειλινού που τα αγγίζουν οι γαλανόφτερες αύρες του ζεφύρου για να μας χαρίσουν την αναπνοή της Άνοιξης.
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η Ν.
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΣΤΙΣ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 1821
Στις 25 Μαρτίου η πλάση του
Μοριά είχε αρχίσει να ξασπρίζει από το Νότο
Λεύτερος ο Μοριάς στο Νότο στις
25 Μαρτίου του 1821. Όσοι Τούρκοι παρέμεναν ακόμη σ’ αυτόν είχαν κλειστεί
κατατρομαγμένοι στα ισχυρά κάστρα του (Μονεμβάσια, Κορώνη, Μεθώνη, Νιόκαστρο).
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821ΣΤΙΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 Η
ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΣΙΜΟΒΑ
Στο ναό των Ταξιαρχών της
Τσίμοβας (Αρεόπολης) ο Πετρόμπεης και οι οπλαρχηγοί της Μάνης εκήρυξαν για
πρώτη φορά την Ελληνική επανάσταση του 1821 στις 17 Μαρτίου. Οι ιερείς
ευλόγησαν τα όπλα των επαναστατημένων Μανιατών, οι οποίοι ύψωσαν τη σημαία της
επανάστασης - που αποτελείτο από λευκό ύφασμα και μαύρο σταυρό- στη μικρή
πλατεία των Ταξιαρχών στη θέση «Κοτρώνι».
Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης αναφερόμενος
στην Εθνική εξέγερση αναφέρει τα εξής: «Αναπτυσσομένης της ιδέας περί της
επαναστάσεως, ο σπινθήρ της ελευθερίας ήναπτε τον ενθουσιασμόν των Ελλήνων,
οίτινες διενοούντο περί της ενάρξεως του πολέμου. Όθεν την 17ην Μαρτίου οι
πρόκριτοι της Μάνης συνεννοήθησαν να λάβωσιν τα όπλα κατά των Τούρκων...». ( η
Μάνη είχε τότε πληθυσμό περίπου 35.000, οικισμούς 180 και 800 πύργους και οι
μαχητές της ανέρχονταν μέχρι και 10.000 άνδρες).
Από τη Μάνη άρχισε να απλώνεται ο
πολύφυλλος ανθός της Λευτεριάς σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.
(Ιστορικά στοιχεία: από τα βιβλία
μου για τη Μάνη και τη Ν. Πελοπόννησο και από τις ιστορικές πηγές του
1821)
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ
ΜΑΝΗΣ ΣΤΙΣ 19 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 1821ΟΙ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΔΕΣ ΞΕΚΙΝΟΥΝ
ΠΡΩΤΟΙ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣΣΤΙΣ 19 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 1821
Στις 19 Μαρτίου οι Γρηγοράκηδες
ύψωναν τη σημαία της επανάστασης στο Γύθειο (Μαραθονήσι).
Στο Αρχείο του Τζωρτζάκη
Γρηγοράκη (σελ. 75, που ερεύνησε ο Πανεπιστημιακός Απ. Δασκαλάκης)
διαβάζουμε τα εξής: «Τούτη τη ώρα εις τες οκτώ ήμισυ άνοιξεν ο πόλεμος ενταύθα,
δια τούτο ετελείωσαν τα ψεύματα... Σάββατον δείλι (1821)..». Συγχρόνως οι
δυνάμεις της Ανατ. Μάνης ξεχύνονταν σε ολόκληρη τη Λακωνία κυνηγώντας τους
έντρομους Τούρκους που κατέφευγαν στα κάστρα της Μονεμβάσιας και του Μυστρά για
να σωθούν.
Οι Επαναστάτες κατευθύνονται
προς το Κάστρο της Μονεμβάσιας, στις 19-23 Μαρτίου του 1821
Μανιάτικες δυνάμεις όπως: 80 με
το Βενετσανάκη Λιάκο, 400 από τη Λάγια με τον Ι. Βασιλάκη Καλαμπόκη, 200 από
την Κοίτα με τον Πέτρο Λυμπερόγγονα, 250 από το Γύθειο με τον Κυριακούλη, 40 με
το Δημ. Τσιγκουριό, 25 με τον Γ. Αντωνάκο, 40 με τον Παν. Κοσονάκο, 150 με τον
Πιέρρο Γρηγοράκη, 25 με τον Ι. Κατσούλη κ.α. άρχισαν να κινούνται προς τη
Μονεμβάσια. Από το Αρχείο του Τζανετάκη διαπιστώνουμε ότι οι κινήσεις αυτές
άρχισαν να εκδηλώνονται από την 19η Μαρτίου του 1821.
Ο Τζανετάκης με τους Μανιάτες
κατευθύνεται προς το Μυστρά στις 19-23 Μαρτίου του 1821
Ταυτόχρονα με την Επ. Λιμηρά και
τη Μονεμβάσια οι Μανιάτες ανέλαβαν πολεμικές επιχειρήσεις και προς την υπόλοιπη
Λακωνία με τελικό προορισμό το οχυρό κάστρο του Μυστρά. Ακόμη και οι
φιλοπόλεμοι και σκληροτράχηλοι Τουρκοβαρδουνιώτες έτρεξαν έντρομοι να κλειστούν
στο κάστρο του Μυστρά. Ούτε όμως εκεί αισθάνθηκαν ασφαλείς και μαζί με τους
άλλους τρομοκρατημένους Τούρκους που βρίσκονταν στο κάστρο, κατέφυγαν προς την
Τριπολιτσά την επομένη της 25ης Μαρτίου του 1821!
Ο Σουλεϊμάν Αγάς Αρναούτογλου
ανήσυχος παρακολουθούσε κάποιες ύποπτες κινήσεις στη Μάνη (στον Αλμυρό είχε
φθάσει πλοίο με πολεμοφόδια στα μέσα Μαρτίου) και ζήτησε ενισχύσεις από τον
Πετρόμπεη που του έστειλε το γιο του Ηλία προς βοήθεια. Ανύποπτος για την
παγίδα που του είχαν στήσει, ζήτησε και άλλες ενισχύσεις από τον Πετρόμπεη.
Αυτό ήταν και το σύνθημα εφόδου που περίμεναν οι οπλαρχηγοί της Μάνης.
Εφοδος του Θ. Κολοκοτρώνη, των
Καπετανάκηδων, Κουμουντουράκηδων, Χρηστέηδων, Βενετσανάκηδων και του
Παπαφλέσσα, Νικηταρά και Αναγνωσταρά.
Στις 22 Μαρτίου το απόγευμα 2000 ένοπλοι της στρατιάς της «Δυτικής Σπάρτης» όρμησαν από τις Κιτριές της Μάνης και πολιόρκησαν με τους επίλεκτους οπλαρχηγούς τους την Καλαμάτα, ενώ ο Κεφάλας με τον Νικηταρά απέκοψαν το δρόμο προς την Τριπολιτσά. Στις 23 Μαρτίου το πρωί ο Αρναούτογλου παρέδωσε την πόλη χωρίς αντίσταση στον Αρχηγό των Ελληνικών Δυνάμεων Πετρόμπεη ο οποίος και κράτησε τον Τούρκο αγά ως όμηρό του για να τον ανταλλάξει με το γιο του Αναστάσιο.
ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΟΥΣ
ΑΓΙΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΤΙΣ 23 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
Το μεσημέρι, στις όχθες του
χειμάρου Νέδωνος, μπροστά από τη Βυζαντινή εκκλησία των Αγ. Αποστόλων, 24
κληρικοί ευλόγησαν τα όπλα των Μανιατών και των υπόλοιπων Ελλήνων Αγωνιστών
μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα κάτω από τις ενθουσιώδεις πατριωτικές ιαχές των
επαναστατών και τις χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες των ελεύθερων πλέον εκκλησιών. Ο
Πετρόμπεης με τους οπλαρχηγούς της Μάνης, ο Θ. Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας, ο
Νικηταράς, ο Αναγνωσταράς και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί μαζί με τους αγωνιστές
τους ορκίστηκαν με φλογερό πάθος πίστη στην επανάσταση και Λευτεριά στους σκλαβωμένους
Έλληνες.
«Η Μεσσηνιακή Γερουσία»
Μετά τη δοξολογία ακολούθησε
σύσκεψη των οπλαρχηγών και συγκρότηση μιας «Επαναστατικής Επιτροπής» που
ονομάστηκε «Μεσσηνιακή Γερουσία» της οποίας τη Γενική Αρχηγία ανέλαβε ο
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης που έφερε και τον τίτλο του «Αρχιστράτηγου των
Σπαρτιατικών δυνάμεων» και του «Ηγεμόνα της Μάνης».
Ο Πετρόμπεης με την επιτροπή,
άρχισαν τον σχεδιασμό και συντονισμό του Αγώνα του ’21 και εξέδωσαν επίσημη
προκήρυξη - για πρώτη φορά - προς την Ευρώπη με την οποία τους γνωστοποιούσαν
την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης και ζητούσαν τη βοήθεια τους. Το πρωτότυπο
αυτής της προκήρυξης, βρίσκεται στα Αρχεία του Υπουργείου των Εξωτερικών της
Αγγλίας.
Ο Θ. Κολοκοτρώνης με τους
«τρακόσιους Μανιάτες του Λεωνίδα» στη Σκάλαστις 24 Μαρτίου του 1821
Μετά την απελευθέρωση της
Καλαμάτας, ο Κολοκοτρώνης κατευθύνθηκε προς την Τριπολιτσά. Διέθετε μόνο 30
παλληκάρια δικά του και πλαισιώθηκε από 200 Μανιάτες του Μούρτζινου και 70 του
Πετρόμπεη. Η είδηση «έρχεται ο Κολοκοτρώνης με τους Μανιάτες» διέσχιζε τα
λαγκάδια των κατατρεγμένων Ρωμέϊκων χωριών και τα ξεσήκωνε. Στη Σκάλα έφθασε ο
Παπαφλέσσας, ο Αναγνωσταράς και ο Π. Κεφάλας και την 25η Μαρτίου
του 1821 ξεκίνησαν μαζί για την Τριπολιτσά αφού «ρίξαν και μια χιλιάδα
τουφέκια, τρεις μπαταριές, δια να ακούση ο κόσμος να σηκωθή» όπως αφηγείται ο
Κολοκοτρώνης.
Μετά την απελευθέρωση της
Καλαμάτας και η υπόλοιπη Μεσσηνία σηκώθηκε στο πόδι. Στις 24-25 Μαρτίου η
Κυπαρισσία, η περιοχή της Τριφυλλίας, και οι περιοχές της Μεθώνης, Πύλου και
Κορώνης είχαν επαναστατήσει και οι Τούρκοι για ασφάλεια είχαν κλειστεί στα κάστρα
της Μεθώνης, του Νεόκαστρου (Πύλου) και της Κορώνης. Ο Πετρόμπεης έστειλε τους
αδελφούς του Αντώνιο και Ιωάννη (Κατσή) που μαζί με τους προκρίτους της
περιοχής, Εμμανουήλ Δαρειώτη και Ιωάννη Καράπαυλο, άρχισαν να πολιορκούν το
κάστρο της Κορώνης.
Στις 25 Μαρτίου η πλάση του Μοριά
είχε αρχίσει να ξασπρίζει από το Νότο
Λεύτερος ο Μοριάς στο Νότο στις
25 Μαρτίου του 1821.
Όσοι Τούρκοι παρέμεναν ακόμη σ’
αυτόν είχαν κλειστεί κατατρομαγμένοι στα ισχυρά κάστρα του (Μονεμβάσια, Κορώνη,
Μεθώνη, Νιόκαστρο). Όπως είδαμε η επανάσταση ξεκίνησε νωρίτερα από την 25η Μαρτίου
- όπως είχε προκαθορισθεί αρχικά- και στην Αγία Λαύρα δεν υπήρχε ψυχή την ημέρα
αυτή, παρά τα θρυλούμενα για Παλαιών Πατρών Γερμανό και επαναστάτες με το
λάβαρο του Αγώνα. Τη μόνη σχέση που μπορεί να έχει ο Π. Π. Γερμανός με την 25η Μαρτίου,
είναι ότι την ημέρα αυτή γιόρταζε τα γενέθλια του (γεννήθηκε στις 25-3-1771 )
και όρκιζε ορισμένους επαναστάτες στην Πάτρα. Ακόμη και στη Β. Πελοπόννησο
είχαν λάβει χώρα πολεμικά επεισόδια - έστω και μικρής εκτάσεως - πριν από την
25η Μαρτίου όπως στη Βοστίτσα (Αίγιο), στα Καλάβρυτα, στην
Πάτρα κ.α.
Η έναρξη όμως του Αγώνα στις 17 Μαρτίου στη Μάνη, η απελευθέρωση της Λακωνίας και οι πολιορκίες της Μονεμβάσιας και του Μυστρά, η απελευθέρωση της Καλαμάτας και των ευρύτερων περιοχών της Μεσσηνίας, η συγκρότηση της Επαναστατικής Επιτροπής και ο σχεδιασμός του Αγώνα από τον Αρχιστράτηγο Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τους διάσημους οπλαρχηγούς του (Κολοκοτρώνη, Παπαφλέσσα, Αναγνωσταρά, Νικηταρά κ.α.), η πρώτη Επίσημη Προκήρυξη του Αγώνα στους Ευρωπαίους από τον Πετρόμπεη και η άμεση μεταλαμπάδευση του Αγώνα -από τη Μάνη στο στρατηγικό κέντρο του Μοριά - ισχυροποιεί πλέον την άποψη ότι η «Ελληνική επανάσταση του 1821, ξεκίνησε από τη Μάνη και την ευρύτερη περιοχή της και μάλιστα πριν από την θρυλούμενη- ως επίσημη ημέρα εξεγέρσεως - 25η Μαρτίου.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΟΓΟΝΑ ΜΑΝΗ ΞΕΚΙΝΑ
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Από τα άνανθα βράχια της
Αρχέγονης Μάνης άρχισε να αναβλύζει λοιπόν το δροσονέρι της Λευτεριάς και από
τη Ν. Πελοπόννησο άρχισε να ροδοσκάει η αυγή του πολυπόθητου ονείρου.
Οι αγωνιστές του 21 δεν
γιόρταζαν την απελευθέρωση του έθνους την 25η Μαρτίου
Το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος ως
ημερομηνία έναρξης του απελευθερωτικού αγώνα δεν
επέλεξε την 25η Μαρτίου. Ο εορτασμός της Επανάστασης του 1821 την 25η
Μαρτίου, καθιερώθηκε το 1838 με το Βασιλικό Διάταγμα 980 / 15(27)-3-1838. Το
Βασιλικό Διάταγμα 980 προκάλεσε αντιδράσεις μεταξύ των Ελλήνων, επί σειρά ετών.
Εξ' άλλου ο Σπυρίδων Τρικούπης
- Ιστορία τόμ. Α΄ σ. 368 - γράφει τα εξής:
«Ψευδής είναι η εν Έλλάδι
επικρατούσα ιδέα ότι εν τη Μονή της Αγίας Λαύρας ανυψώθη κατά πρώτον η σημαία
της Ελληνικής Επαναστάσεως».
Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
17η ΜΑΡΤΊΟΥ ΤΟΥ 1821
Η Εθνική Παλιγγενεσία
του 1821 αποτελεί πλάτεμα των κρουνών της ιστορικής μας μνήμης και συνείδησης,
Παιάνα για τη Νηρηιδική Κοιτίδα του Μινωικού, Κυκλαδίτικου, Μυκηναϊκού, Αττικού
και Μακεδονικού Πολιτισμού και προανάκρουσμα νίκης για το Οδυσσειακό και
Θαλασσοκεντρικό βίωμα στην αλίζωνη ιστορική πλεύση των Ελλήνων.
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος
Σολωμός τονίζει με την εμβληματική του φράση: «Το Έθνος πρέπει να μάθει
να θεωρεί Εθνικό ό,τι είναι Αληθές».
Η αποκατάσταση της ιστορικής
αλήθειας για την ημέρα έναρξης της Ελληνικής επανάστασης, αποτελεί Ιστορικό και
Εθνικό μας χρέος και ελάχιστο δείγμα ανταμοιβής και αναγνώρισης του
σύγχρονου Κράτους προς τους αγωνιστές του 21 και προς την Εθνογόνα Ελληνική Επανάσταση
του 1821… έστω και μετά από 200 χρόνια!
Λεζάντες:
de Dimo et Nicolo Stephanopoli en Grèce, Παρίσι 1800
Ευάγγελο Δράκο (Καλαμάτα, Μπενάκειο Μουσείο)
3. Η αναπαράσταση της σημαίας των επαναστατών της Μάνης
4. Ο Κολοκοτρώνης έφιππος. Νέστωρ Λέοντος Βαρβέρης (1867-1954). ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
5. Xαλκογραφία: ΤΑΙΝΑΡΟ - ΠΟΡΤΟ ΚΑΓΙΟ 1688, O. Dapper
6. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (1773-1848) με τους επαναστάτες της Μάνης. Έργο του Πέτερ Φον Ες
7. Νικηταράς ο Τουρκοφάγος (Νικήτας Σταματελόπουλος). Ανατύπωση τετραχρωμίας του πίνακα του Von Hess
8. ΑΡΕΟΠΟΛΗ, ΝΑΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ- ΠΥΡΓΟΙ ΜΑΝΗΣ. Φωτ. από Μανηπαiδεια- Manipedia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου