Έρχεται Πάσχα! Τι κάνεις με τόσο θάνατο γύρω σου; - π. Βασίλειος Θερμός

 

Έρχεται Πάσχα! Τι κάνεις με τόσο θάνατο γύρω σου;

Διαθέτει το Πάσχα τη δύναμη να μάς εμπνεύσει ελπίδα; Έχει καμιά υπαρξιακή σημασία;

π. Βασίλειος Θερμός

Πολύς θάνατος μάς περικύκλωσε…

Χιλιάδες πτώματα αμάχων και νεαρών στρατιωτών. Παιδάκια που δολοφονούνται από εκείνους τους οποίους εμπιστεύθηκαν ως γονείς. Γυναίκες που θανατώνονται από άνδρες τους οποίους δέχτηκαν ως συντρόφους, ή που υφίστανται σεξουαλικές επιθέσεις σαν να είναι απλώς ελκυστικά αντικείμενα. Άλλοι που πεθαίνουν απλώς επειδή κάποιοι τούς έπεισαν να μην κάνουν το εμβόλιο.

Remaining Time-0:00

Fullscreen

Mute

Θάνατος απέξω και μέσα στην ψυχή μας

*

Καθώς πλησιάζει το Πάσχα θυμόμαστε έναν Θάνατο. Αδιανόητο, ανείπωτο, μοναδικό. Μίσησαν κάποιον που τούς ευεργέτησε και τόν σκότωσαν. Και ήταν Θεός…

Έχει άραγε η Μεγάλη Εβδομάδα να μάς πει κάτι για όλη αυτή την πλημμύρα του κακού που μάς έχει ζώσει;

Η αυθόρμητη και διαχρονική απάντηση είναι: ναι, στο τέλος της βρίσκεται η Ανάσταση.

Ναι, μεν, αλλά… Τίποτε πλέον δεν είναι αυτονόητο. Οι γέφυρες με τα νοήματα που έθρεψαν γενιές και γενιές έχουν κοπεί. Οι περισσότεροι θα σηκώσουν αδιάφορα τους ώμους και θα πουν: «Ε, και; αυτός ήταν Θεός, τι σημαίνει για μάς η Ανάσταση;».

Διαθέτει το Πάσχα τη δύναμη να μάς εμπνεύσει ελπίδα; Έχει καμιά υπαρξιακή σημασία;

*

Όσοι δεν έχουν ακουστά τον όσιο Σωφρόνιο του Έσσεξ καλό θα είναι να μάθουν επειγόντως γι’ αυτόν.

Ρώσος ζωγράφος, που έγινε Αγιορείτης μοναχός, και κατόπιν ιδρυτής μοναστηριού στην Αγγλία. Διανοούμενος, που βίωνε το υπαρξιακό αδιέξοδο του εικοστού αιώνα, και την ίδια στιγμή έβλεπε και αισθανόταν τον Θεό.

Γράφει:

«Με συνέπαιρνε η αίσθηση των παθημάτων της οικουμένης…

Ζούσα για χρόνια μέσα σε πνιγηρή ατμόσφαιρα αδελφοκτόνου μίσους, αρχικά του Α’ Παγκοσμίου κι έπειτα του Ρωσικού εμφυλίου πολέμου.

Έκτοτε μού είναι προτιμότερο να ακούω για χιλιάδες ίσως θύματα από σεισμούς, πλημμύρες, επιδημίες και άλλες θεομηνίες και καταστροφές, που προκαλούν συνήθως τη συμπάθεια όλων, παρά για πολέμους, που σχεδόν χωρίς εξαίρεση παρασύρουν τους πάντες σε ηθική συμμετοχή στους φόνους.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία από τον πόλεμο».

Ο γέροντας Σωφρόνιος είχε την οξυδέρκεια και την εντιμότητα να διακρίνει την ηθική αυτουργία όλων μας στην τραγωδία του πολέμου. Ακόμη και στους αμυντικούς πολέμους όλοι μας ανεξαιρέτως εξουσιοδοτούμε συμπολίτες μας να σκοτώνουν…

Διαβάζοντας τα γραπτά του, όμως, διαπιστώνεις με ανακούφιση ότι πρόκειται για έναν αναστημένο άνθρωπο. Από τις σελίδες του – αλλά και από την συναναστροφή του, όπως μαρτυρούν όσοι τόν γνώρισαν – αναδιδόταν χαρά και ευγνωμοσύνη, ελπίδα και φως. Ενώ ένιωθε καλά τον σύγχρονο άνθρωπο, ζούσε ταυτόχρονα και σε μια άλλη σφαίρα, αυτή της προσωπικής σχέσης με το πρόσωπο του Χριστού.

Ο άνθρωπος αυτός – και δεν είναι ο μόνος, ευτυχώς – αποτελεί μια ζωντανή απόδειξη ότι, για να αισθάνεσαι αναστημένος, χρειάζεται προηγουμένως να διακρίνεις το σκοτάδι μέσα σου. (Όντως μίλησε πολύ για φως και σκότος. Στα γραπτά του συχνά αναφέρεται στον Θεό ως Φως).

Και μάλιστα, όχι απλώς να αναγνωρίσεις το δικό σου σκοτάδι, αλλά να τό συνδέσεις με τον Χριστό ως Θεάνθρωπο, να συνειδητοποιήσεις πως ήλθε ανάμεσά μας ακριβώς για να τό εξαλείψει.

Απλώς και μόνο βλέποντας το σκοτάδι σου γίνεται ικανό να σέ συντρίψει. Να μην τό αντέξεις, αλλά να καταρρεύσεις, ή να τό προβάλεις σε άλλους. Αντικρίζοντάς το παρέα με τον Χριστό, και δίνοντάς του νόημα μέσω του Χριστού, γίνεται λυτρωτικό.

*

Και τι εννοούμε ως σκοτάδι, στη συνάφεια αυτή; Κάθε είδους συνενοχή. Κάθε είδους ομοιότητά μας με το κακό που σκορπά γύρω μας θάνατο. Αν η ευαίσθητη συνείδησή του διέκρινε συνενοχή σε ένα αμυντικό «δίκαιο» πόλεμο, μπορούμε να φαντασθούμε τι λεπτομερής αυτοεξέταση απαιτείται για τις υπόλοιπες μορφές ηθικού κακού γύρω μας…

Σκοτάδι μας είναι η αντιπάθεια και το μίσος προς τον διαφορετικό, προς ένα δήθεν κατώτερο έθνος. Η εχθρότητα των ζευγαριών που μισούνται. Η απορρόφησή μας από τον εκτυφλωτικό υλισμό της κατανάλωσης. Η σαρκική και φιλήδονη νοοτροπία. Η απόλαυση της φωταγωγημένης σαπίλας των σόου. Η νοοτροπία του ξερόλα και του σεξιστή. Ο καθημερινός ανταγωνισμός και ο ναρκισσισμός των μικρών πραγμάτων.

Όλα εκείνα, δηλαδή, τα οποία απομακρύνουν από τον Θεό ως πηγή της αληθινής ζωής, αλλά και από την αγαπητική σχέση με τον συνάνθρωπο. Όλα όσα ανέφερα εδώ φαίνονται πολύ μικρά και ασήμαντα μπροστά στο σαδιστικό κακό που μάς περιβάλλει, αλλά δεν είναι παρά ο προθάλαμός του. Με τις παραχωρήσεις μας σε αυτά ανοίγουμε τον δρόμο για τον θάνατο που έρχεται με τη μορφή της εκμετάλλευσης και του εγκλήματος. Που, το πιθανότερο, δεν θα τά διαπράξουμε εμείς οι ίδιοι.

Ή μήπως όχι; Αυτόν τον καιρό επισημάνθηκε από θρησκεύοντες στο διαδίκτυο ότι ακούγεται κάπως υποκριτικό να θρηνούμε για τα τρία κοριτσάκια της Πάτρας ενόσω πολύ άνετα διακόπτουμε χιλιάδες εγκυμοσύνες. Πριν σπεύσουμε να απορρίψουμε με αγανάκτηση αυτό το επιχείρημα, ας σκεφθούμε ότι πρόκειται για χιλιάδες ζωές στο ξεκίνημά τους, με εγκέφαλο και πάλλουσα καρδιά, οι οποίες πετάγονται στην άκρη επειδή αποτελούν εμπόδιο στα σχέδιά μας. Ενώ ήταν στο χέρι μας να τό προλάβουμε τηρώντας αντισύλληψη…

Αν τα κοιλιακά τοιχώματα ήταν διαφανή μάλλον θα τό ξανασκεφτόμασταν… Φυσικά δεν στέκεται καμία σύγκριση ανάμεσα στις αμβλώσεις και στις θανατώσεις γεννημένων παιδιών. Άβυσσος χωρίζει τον ψυχισμό μιας μεθοδικής παιδοκτόνου από εκείνον του ζευγαριού που «ρίχνει το παιδί». Εδώ προσπαθώ να θυμίσω, όμως, την «κοινοτοπία του κακού». Όταν εθιστούμε σε ηπιότερες μορφές «θανάτου», δηλαδή σε εργαλειοποίηση των εμβρύων για δικούς μας σκοπούς, τότε θα ακολουθήσουν και οι σοβαρότερες.

Επικεντρώνοντας, λοιπόν, αποκλειστικά στον φυσικό δράστη αποπροσανατολιζόμαστε. Ακολουθούμε το παλιό δοκιμασμένο μονοπάτι της σχάσης ανάμεσα σε καλούς και κακούς προκειμένου στα γρήγορα να ενταχθούμε στους πρώτους. Ενώ, γνωρίζοντας αυτά όλα, ο Χριστός είχε προειδοποιήσει ότι στην αρχή του νήματος που οδηγεί στον φόνο βρίσκονται το μίσος και η εχθρότητα.

Όπως, επίσης, στο ξεκίνημα του δρόμου που οδηγεί στην σεξουαλική παραβατικότητα υπάρχει η συρρίκνωση της ποθητής γυναίκας σε σώμα. Για πυραμίδα πρόκειται. Η τηλεοπτική εκπαίδευση νεαρών κοριτσιών να γίνουν μοντέλα εμπεδώνει τον σεξισμό και εθίζει το ανδρικό κοινό σε ηθική νομιμοποίηση της πορνογραφίας – τόσο δύσκολο είναι να τό καταλάβουμε;

Προσοχή: η πρόταση να αναγνωρίσουμε την συνενοχή μας δεν στοχεύει στην απαλλαγή των φυσικών δραστών από τις ευθύνες τους. Ας μην ανησυχήσουν όσοι φωνάζουν «δεν είμαστε όλοι ίδιοι». Ο σκοπός της μετάνοιας είναι να αναδιαμορφώσουμε το κοινωνικό κλίμα που παράγει δολοφόνους και βιαστές. Η Χριστιανική πίστη καλεί σε θεραπεία των παθών, κάτι που, υπό το φως όσων εξήγησα πιο πριν, διαθέτει κοινωνικό αντίκτυπο.

Σε λίγες μέρες θα ακούσουμε τον Ιησού, αφού έπλυνε τα πόδια των μαθητών του, να τούς λέει: «Αυτοί που νομίζουν πως είναι ισχυροί θέλουν να εξουσιάζουν. Αλλά με εσάς δεν θα είναι έτσι. Όποιος θέλει να είναι πρώτος να γίνει υπηρέτης των άλλων».

Σε πολλούς προκαλεί μια αυθόρμητη αποστροφή αυτή η πρόσκληση για αυταπάρνηση. Αλλά εδώ που φτάσαμε δεν χωράνε μισόλογα πια. Είναι ξεκάθαρο: ο αντίθετος δρόμος, της κυριαρχίας, καταλήγει στο σκοτάδι των εγκλημάτων. Χρειάζεται να ενεργήσουμε ώστε η καλώς νοούμενη ατομικότητα να μην εκπέσει σε εγωκεντρικότητα. Αν υπάρξουν εκατό που πιστεύουν ότι δικαιούνται να εξουσιάσουν το σώμα ή την ψυχή του άλλου, τότε θα εμφανιστεί και ο ένας που θα σκοτώσει ή θα βιάσει. Οι πράξεις γεννιούνται από ευρύτερες νοοτροπίες. Τα μονοπάτια επιρροής είναι υπόγεια και ασυνείδητα.

*

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ένα από τα υπέροχα εγκώμια ψάλλει: «Ήλθες για να σώσεις τον Αδάμ / και καθώς δεν τόν βρήκες στη γη / μέχρι τον Άδη κατέβηκες ζητώντας τον»…

Άδης είναι ο τόπος του θανάτου. Αν ο Χριστός δεν μάς βρει στην ανθρώπινη κατάσταση, κυριολεκτικά κατεβαίνει και στον Άδη της ψυχής μας, αν φυσικά τού τό επιτρέψουμε.

Πηγή: huffingtonpost