Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΟΥ 1940 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥΣ – Γράφει ο Κωνσταντίνος Χασόγιας,

Η  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΟΥ 1940 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ  ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥΣ

–Γράφει ο Κωνσταντίνος Χασόγιας, 

Θεολόγος του Ε.Κ.Π.Α.,

Η εθνική επέτειος της 28^ης Οκτωβρίου για το Έπος του 1940, μας κάνει να στρέφουμε την προσοχή μας στην εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και να θυμηθούμε τις μεγάλες στιγμές που έζησε το έθνος μας, αγωνιζόμενο στα βορειοηπειρωτικά βουνά υπέρ βωμών και εστιών. Φυσικά το Έπος εκείνο δεν έγινε κατά τύχη ή από συγκυρίες. Οι πρωταγωνιστές του «ΟΧΙ» είχαν δει να μαζεύονται από καιρό πυκνά τα σύννεφα του πολέμου στην Ευρώπη. Προς τούτο η κυβέρνηση του  Ιω. Μεταξά με τη σύμφωνη γνώμη του Ανώτατου Άρχοντα της Χώρας, Βασιλέα Γεώργιου Β’, είχε πραγματοποιήσει εκτεταμένα οχυρωματικά έργα στην ελληνο-βουλγαρική μεθόριο, είχε φροντίσει για την προμήθεια του απαραίτητου στρατιωτικού εξοπλισμού ενώ παράλληλα είχαν πραγματοποιηθεί μεγάλες ασκήσεις του Ελληνικού Στρατού, υπό τις οδηγίες του Αντιστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου, ώστε αυτός να είναι ετοιμοπόλεμος.

Όλοι ήταν προετοιμασμένοι και όταν την 28η  Οκτωβρίου 1940, ο Ιταλός Πρέσβης στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι, επέδωσε το τελεσίγραφο στον Μεταξά, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος του απάντησε στα γαλλικά «alors c'est la guerre» - «Λοιπόν, έχουμε πόλεμο».

Ο Μεταξάς με την αρνητική του απάντηση στις ιταμές ιταλικές αξιώσεις, εξέφρασε τη θέληση του ελληνικού λαού με αποτέλεσμα να την αγκαλιάσει και ο Τύπος της εποχής γράφοντας στα πρωτοσέλιδα τη λέξη «ΟΧΙ», όπως πολύ σωστά απέδωσε η εφημερίδα «Ελληνικόν Μέλλον» την αποφασιστική άρνηση του Εθνικού Κυβερνήτη.

Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πίστη στον Θεό που είχαν οι πρόγονοι μας με προεξάρχουσα την πολιτειακή, την πολιτική και τη στρατιωτική Ηγεσία της εποχής. Άπαντες πίστευαν ότι ο Μεγαλοδύναμος θα βοηθούσε το ελληνικό έθνος να ξεπεράσει και αυτήν την πολεμική περιπέτεια. Η εμπιστοσύνη όλων στη Θεία Πρόνοια  φαίνεται ξεκάθαρα στα διαγγέλματα προς τον ελληνικό λαό για την έναρξη του πολέμου με την Ιταλία, όπου οι Ηγέτες της Ελλάδος επικαλούνταν τη βοήθεια του Θεού για να επέλθει η πολυπόθητη νίκη στο πεδίο της μάχης. «Με πίστην εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Έθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος, θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι της τελικής Νίκης», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Βασιλεύς των Ελλήνων Γεώργιος Β'. Η βαθιά πίστη του Γεωργίου Β’ ήταν μία κληρονομιά από τη γιαγιά του, βασίλισσα Όλγα. Ο ίδιος συνειδητά πίστευε στον Θεό και αυτό αποδεικνύεται και στο ιδιόχειρο σημείωμα του που βρέθηκε μετά τον θάνατο του την 1^η Απριλίου 1947, όπου ο Βασιλεύς σημείωνε τις σκέψεις του για το τι είναι «νίκη», τις οποίες διέσωσε ο Π. Πιπινέλης στη βιογραφία του Γεωργίου Β’. «Όταν ημπορής να αντιμετωπίζης την κοινήν ανοησίαν, τον παραλογισμόν, την διανοητικήν αναισθησίαν και υπομένης όλα αυτά, όπως τα υπέμεινεν ο Ιησούς – Αυτό είναι νίκη.».

Ο πρωθυπουργός Ιω. Μεταξάς τόνιζε στο διάγγελμά του και τα εξής:

«Έλληνες, τώρα θα αποδείξωμεν εάν είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας, την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον, αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας, και τας ιεράς μας παραδόσεις .Νυν υπέρ πάντων ο αγών.»  Ο Άγγελος Τερζάκης στο βιβλίο του «Η Ελληνική Εποποιία του 1940-1941», περιγράφει με ακρίβεια τις ιστορικές στιγμές στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο την 28^η Οκτωβρίου 1940 όπου ενώπιον του Βασιλέως και του Διαδόχου, ο Μεταξάς ανοίγοντας τη συνεδρίαση ανέφερε τα ακόλουθα:

«Αυτή είναι κύριοι συνάδελφοι, η όλη εξέλιξις της πολιτικής μας. Τώρα εφόσον πρόκειται να ζητήσω τας υπογραφάς σας εις το Διάταγμα της επιστρατεύσεως, σας δηλώ απεριφράστως ότι, οιοσδήποτε εξ υμών έχει τυχόν αντίρρησιν ή επιφύλλαξιν, μπορεί να διατυπώσει ελευθέρως ή αν διαφωνεί να υποβάλη την παραίτησιν του. Η συγκίνηση ήταν βαθειά. Πήρε ο Μεταξάς τα έτοιμα διατάγματα: -Θέτω προς υπογραφήν τα διατάγματα ταύτα, είπε, και υπογράφω πρώτος. Έκανε το σημείο του Σταυρού, υπέγραψε το διάταγμα της γενικής επιστρατεύσεως. –Ο Θεός σώζοι την Ελλάδα, είπε.»

Ο Αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος στην Ημερησία Διαταγή της 28^ης Οκτωβρίου 1940 ανέφερε και τα ακόλουθα: «Η Α.Μ. ο Βασιλεύς και η Εθνική Κυβέρνησις μου ενεπιστεύθησαν την αρχηγίαν του Στρατού. Αναλαμβάνων αυτήν, καλώ τους Αξιωματικούς και οπλίτας του Ελληνικού Στρατού εις την εκτέλεσιν του υψίστου προς την Πατρίδα καθήκοντος με την μεγαλυτέραν αυταπάρνησιν και σταθερότητα.… Μήν αμφιβάλλετε ότι τελικώς θα επικρατήσωμεν με την βοήθειαν και την ευλογίαν του Θεού και τας ευχάς του Έθνους. Έλληνες Αξιωματικοί και οπλίται φανήτε ήρωες!»

Παράλληλα με την Ηγεσία της Ελλάδος, και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος στο μήνυμα  του προς τους πιστούς θέλοντας να τονώσει το φρόνημά λαού και στρατού υπογράμμιζε τα εξής:

«Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Η Α.Μ. ο Βασιλεύς και ο πρόεδρος της εθνικής ημών κυβερνήσεως καλούν ημάς πάντας ίνα αποδυθώμεν εις Άγιον υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αμυντικόν αγώνα. Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά και πέποιθεν ότι τα τέκνα της Πατρίδος ευπειθή εις το κέλευσμα Αυτής και του Θεού θα σπεύσουν εν μιά ψυχή και καρδιά ν΄ αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών και της Ελευθερίας και τιμής και θα συνεχίσουν ούτω την απ΄ αιώνων πολλών αδιάκοπον σειράν των τιμίων και ενδόξων αγώνων και θα προτιμήσουν τον ωραίον θάνατον από την άσχημον ζωήν της δουλείας. Και μη φοβούμεθα από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι, ας φοβούμεθα δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχή και σώμα απωλέσαι.».

Αξίζει ακόμα να αναφερθεί ότι οι ευλαβείς Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί έβλεπαν στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο την Υπεραγία Θεοτόκο να στέκεται στο πλευρό τους, προστατεύοντας τους ως στοργική μητέρα. Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία του Ανθυπασπιστή Νικόλαου Γκάτζαρου, ο οποίος σύνταξε και αναφορά στην οποία έγραφε ότι είδε τη Θεοτόκο και η ίδια του τόνισε ότι ο ελληνικός στρατός θα νικούσε, ενώ χάρη στη συμβουλή της Θεοτόκου, γλίτωσε ο ίδιος και η διμοιρία του από ιταλικό ναρκοπέδιο.

Το θρυλικό «ΟΧΙ» του 1940 που ειπώθηκε από την Ηγεσία των Ελλήνων και το οποίο αγκαλιάσθηκε από σύσσωμο τον ελληνικό λαό, αρχικά κατά των Ιταλών εισβολέων και έπειτα κατά των Γερμανών διήρκησε επτά ολόκληρους μήνες δοξάζοντας για άλλη μία φορά την πατρίδα μας σε συμμάχους  και εχθρούς. Διέλυσε το μύθο, για το αήττητο και την παντοδυναμία του Άξονα, αποκάλυψε την τρωτότητα του, ενώ οι ιταλικές δυνάμεις, μετά από την ήττα τους στη Βόρειο Ήπειρο, έχασαν την εμπόλεμη δύναμη τους. Αναντίρρητα η ηρωική γενιά του 1940 και η Ηγεσία της Ελλάδος  με τις αξίες, τα ιδανικά και κυρίως την πίστη στον Τριαδικό