Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022

“Εθνικιστικός Μεσσιανισμός” - Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσοστόμου Σαββάτου


"Εθνικιστικός Μεσσιανισμός"

Υπό του Μητροπολίτου Μεσσηνίας 
Χρυσοστόμου Σαββάτου 
Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών

Όπως επιβεβαιώνεται από τις διάφορες τοποθετήσεις έχει διαμορφωθεί μία σημαντική ειδοποιός διαφορά ως προς τον τρόπο με τον οποίο κατανοείται ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Για τους Ρώσους είναι ένας πόλεμος «δήθεν» αμυντικός έναντι του δυτικού ιμπεριαλισμού και πολιτισμού. Για τους Ουκρανούς είναι ένας πόλεμος κατακτητικός από μέρους των Ρώσων στα εδάφη τους και επικυριαρχίας του «Ρωσικού κόσμου». Το θέμα όμως είναι ότι 10 μήνες τώρα δύο ομόδοξοι λαοί δοκιμάζονται εξαιτίας ενός «ψυχρού πολέμου», όπου ο πρωταγωνιστής όπως φαίνεται από τα ρωσικά δημοσιεύματα θεωρείται ο δυτικότροπος «Αντίχριστος»(!!!), είτε ως ιδεολογικό αφήγημα είτε ως οικονομικό και γεωπολιτικό ζητούμενο.

Χαρακτηριστική είναι η έκφραση ότι: «με τον ερχομό του ο Αντίχριστος στον κόσμο βρίσκει σήμερα αντίσταση μόνο από τη Ρωσία, γιαυτό και όλες οι δυνάμεις του Αντιχρίστου έχουν ριχθεί πάνω στη Ρωσία».

Η συγκεκριμένη τοποθέτηση είναι αυτή που νοηματοδοτεί και την αδιάρρηκτη σχέση Κράτους και Εκκλησίας στη Ρωσία, μία σχέση η οποία όπως αποδεικνύουν οι εξελίξεις είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που έχει διαμορφωθεί στην Δύση. Μάλιστα οδηγεί στην ανάπτυξη σχέσεων εξάρτησης και απόλυτης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον λαό και σ’ αυτούς που ως πρόσωπα εκφράζουν ή εκπροσωπούν την εξουσία και την πίστη.

Η εμπιστοσύνη αυτή εμπεδώθηκε στη συνείδηση του ρωσικού λαού με την ενίσχυση του αισθήματος της αυτοσυντήρησής του, από μία θρησκόληπτη αντίληψη για την πίστη και την εκκλησιαστικότητα, και της εθνικής του συνείδησης, από μία πολιτική ισχύ της εξουσίας και την διαμόρφωση στους πολίτες της ιδέας του «περιούσιου λαού», από τον οποίον εξαρτάται το μέλλον του κόσμου και της ανθρωπότητας.

Το αποτέλεσμα είναι η ανάπτυξη ενός Εθνικιστικού Μεσσιανισμού, τον οποίον εκφράζουν συγκεκριμένα πρόσωπα, ο Πρόεδρος και ο Πατριάρχης της Μόσχας.

Χαρακτηριστικές είναι οι τοποθετήσεις τού θεωρητικού τού λεγόμενου κινήματος «Ρωσικός κόσμος» περί σατανικού δυτικού πολιτισμού όπως και του πνευματικού ηγέτη του, του Πατριάρχη Κύριλλου, ότι: «το μέλλον του κόσμου με την πλήρη έννοια της λέξης εξαρτάται από το μέλλον της Ρωσίας, του λαού μας, της Εκκλησίας, γιατί σήμερα η πατρίδα μας υπερασπίζεται τις αξίες εκείνες που βάζουν φραγμό στην αποστασία, δηλαδή το τέλος του χρόνου υπό την εξουσία του Αντιχρίστου».

Το φαινόμενο αυτό του εθνικιστικού μεσσιανισμού οδηγεί στην διαμόρφωση μιάς ιδεολογικοποιημένης Ορθοδοξίας. Δηλαδή ενός ιδεολογικού μορφώματος με επικάλυμμα θεολογικής κατοχύρωσης, το οποίο μπορεί να συντηρηθεί και συγχρόνως να εκφραστεί με ένα νέο μοντέλο ζωής με τις αντίστοιχες κοινωνικές προεκτάσεις.

Η Ορθόδοξη Ρωσία με την υιοθέτηση μιάς αντίληψης θρησκοληπτικού συντηρητισμού κινδυνεύει να μετατραπεί, εάν δεν έχει καταστεί, από Εκκλησία σε σέκτα, σε ομάδα δηλαδή ιδεολογική με κομματική αντίληψη λειτουργίας, τα δε μέλη της Εκκλησίας να μην εκλαμβάνονται ως πιστοί αλλά ως οπαδοί. Και τα αποτελέσματα ;

Η πίστη, ως «άνωθεν κατερχομένη», επιβάλλεται στη ζωή των ανθρώπων αποκλειστικά μέσα από πεποιθήσεις, αλάθητες αποφάσεις, υποχρεωτικές οδηγίες και διδασκαλίες. Με τον τρόπο αυτό η πίστη υποτάσσει τη συνείδηση των ανθρώπων υπό τη μορφή μιάς εξαναγκαστικής εξουσίας. Μετατρέπει δηλαδή τους φορείς και εκφραστές αυτής της πίστης, τους ανθρώπους σε δουλικούς ενθουσιαστές της, υπό το κράτος μάλιστα της οποίας τρομοκρατούνται και συντρίβονται.

Κάθε τι το δυτικό και νέο είναι απορριπτέο, επειδή θεωρείται ότι αλλοιώνει το μοντέλο του «καθαρού» χριστιανού και μάλιστα του Ορθόδοξου Ρώσου, ο οποίος ζει με την ψευδαίσθηση, ότι αποτελεί τον «περιούσιο λαό του Θεού», το «νέον έθνος άγιον», ενώ όλοι οι άλλοι λαοί, κυρίως οι δυτικοί, εξ αιτίας της θρησκευτικής τους διαφοροποίησης δεν έχουν θέση στο γεγονός της σωτηρίας και άρα είναι απόβλητοι, απορριπτέοι και καταδικαστέοι.

Με αυτήν την αντιδυτική αντίληψη εκκλησιαστικότητας προβάλλεται επίσης μία μορφή ἰδεολογικού μοντέλου και θρησκοληπτικής «αποκλειστικότητος» περί Ορθοδοξίας, όχι ως τρόπου και στάσης ζωής αλλά ως ιδεολογήματος. Συγχρόνως κατανοείται αποκλειστικά ως παραδοσιακός τρόπος ζωής μόνον ο ανατολικός, ο οποίος είναι και ο μοναδικός που δίνει νόημα σε αυτή τη ζωή και προοπτική μέλλοντος. Κάθε τι το ανατολικό είναι σωτήριο, κάθε τι το δυτικό είναι αμαρτωλό, καταραμένο. Έργο του Αντιχρίστου.

Αυτή η αντίληψη προσπαθεί να επιβληθεί και να οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός νέου status, μανιχαϊστικά διχαστικού με αποκλεισμούς και πολώσεις, το οποίο ενισχύεται τόσο πολιτικά, όσο και εκκλησιαστικά. Μετέρχεται τρόπους και μεθόδους προς απόκτηση πρωτείων εξουσίας και ηγεσίας στους αντίστοιχους χώρους και επιδιώκει τη δημιουργία ανάλογων ζωνών επιρροής, μέσα στο ίδιο το εκκλησιαστικό σώμα της Ορθοδοξίας.

Το ερώτημα όμως είναι για πόσο ακόμη θα αντέξει ένας τέτοιος εθνικιστικός μεσσιανισμός, με μία συσσωρευμένη δύναμη εξουσίας σε λίγα πρόσωπα ενώ παράλληλα θα βαθαίνει μία κρίση μέσα στην Εκκλησία εξαιτίας του άκρατου συντηρητισμού και φονταμενταλισμού, ο οποίος συνεπάγεται στέρηση του αγαθού της ελευθερίας και του νοήματος για ζωή.

(Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» την 1-12-2022)

 

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Οι πιστοί της Ορθόδοξης Ρωσίας που κάνουν υπακοή στην κεφαλή τους χαρακτηρίζονται ως οπαδοί σέκτας.
Οι πιστοί εν Ελλάδι, στα πλαίσια της ίδιας υπακοής, αν τολμήσουν να εκφράσουν άποψη αντίθετη σε αυτή της κεφαλής τους χαρακτηρίζονται ανυπάκουοι, μη έχοντες εκκλησιαστικό πνεύμα, ορθοδοξοταλιμπάν, φονταμενταλιστές κ.ά. πλείστα όσα.
Κρινόμαστε για όσα πρεσβεύουμε από τα ίδια μας τα λόγια. Αρκεί να έχουμε διάκριση να κατανοούμε την ασυνέπειά μας.

Ανώνυμος είπε...

Λαλίστατε Κωστόπουλε που υποστηρίζεις την επίσημη Ουκρανική προπαγάνδα στο εκκλησιαστικό της Ουκρανίας τι έχεις να πεις γι αυτή την αθλιότητα;
https://www.in.gr/2022/12/03/world/oukrania-ektos-nomou-orthodoksi-ekklisia-pou-ypagetai-sti-mosxa/

Αναστάσιος είπε...

Προς: 3 Δεκεμβρίου 2022 - 1:39 μ.μ.

Στο άρθρο του in.gr λέει η Εκκλησία της Ρωσίας με τα όργανά της τα εκκλησιαστικά πολεμά την Ουκρανία στο πλευρό του Πούτιν Αφού θέλει να την θεωρεί μέρους του ποιμνίου της η Εκκλησία της Μόσχας έπρεπε να είναι αμέτοχη. .
Την απάντηση θα σας την προσφέρει ο Οικουμενικός Πατριάρχης που επισήμανε σε ομιλία του παλαιότερα.
«Ο εθνοφυλετισμός ωδήγησεν εις την εξασθένησιν της συνειδήσεως περί της ευχαριστιακής πραγματώσεως της Εκκλησίας. Εν ονόματι εθνικιστικών σκοπιμοτήτων εθυσιάσθη η προτεραιότης της εσχατολογικής ταυτότητος της Εκκλησίας και η ευχαριστιακή Εκκλησιολογία. Η εργαλειοποίησις της Θείας Ευχαριστίας και η μετατροπή της εις μέσον ασκήσεως εκκλησιαστικής πολιτικής και πιέσεων, - όπως γίνεται σήμερον εις την περίπτωσιν του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου από την Εκκλησίαν της Μόσχας- αποδεικνύει την συνέχισιν της παρουσίας εθνοφυλετικών κριτηρίων εις την εκκλησιαστικήν ζωήν της Ορθοδοξίας, την ανάγκην αντιστάσεως εις τοιαύτας τάσεις και της επιστροφής εις τας αρχάς της ευχαριστιακής συγκροτήσεως και συνοδικής λειτουργίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας»

Ανώνυμος είπε...

Στην ομιλία του Πατριάρχου που αναφέρει ο Αναστάσιος, καταδικάζεται η "εργαλειοποίηση της Θείας Ευχαριστίας" για να χρησιμοποιηθεί ως μέσον εκκλησιαστικής πολιτικής καί πιέσεων, και η παρουσία εθνοφυλετικών κριτηρίων στην εκκλησιαστική ζωή.
Ομως θυμόμαστε πολύ καλά την παρόμοια στάση, που τήρησε το Πατριαρχείο με την Ακοινωνησία που επέβαλε το 2004 στον μακαριστο Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, με αφορμή το ζήτημα των "Νεων Χωρών", καθώς και τη δήλωση του Πατριάρχου "το αίμα νερό δέν γίνεται", για να πείσει την Εκκλησία της Ελλάδος να υποστηρίξη την απόφαση του για Αυτοκεφαλία των Ουκρανών.
Δεν φαίνεται να υπάρχει μεγάλη διαφορά στις συμπεριφορές του Βορρά καί του Νότου.

Ανώνυμος είπε...

Εδώ μιλάμε για στραγγαλισμό της θρησκευτικής ελευθερίας, για φαλκίδευση απαράγραπτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο ιστολόγος τεχνηέντως διολισθαίνει στον εθνοφυλετισμό...
Το στρίβειν διά του εθνοφυλετισμού...

Ανώνυμος είπε...

Το Πατριαρχείο Μόσχας το Κυβερνάει η πολιτική εξουσία του Πούτιν. Δεν διαθέτη έναν Χρύσανθο στο πηδάλιο της Εκκλησίας όπως η Ελλάδα στην Γερμανική κατοχή. Έχει έναν εντολοδόχο του Πούτιν τον Κύριλλο που για τον θρόνο πουλάει τα πιστεύω του χριστιανισμού. Σε μια χώρα που πολεμά υπέρ βωμών και εστιών οι πράκτορες του Πούτιν με μανδύα εκκλησιαστικό δεν έχουν θέση. Το ίδιο έκανε και ο Παύλος Μελλάς στην Βουλγαρική Εξαρχία που με τον κλήρο πολεμούσε την Πατρίδα μας. Είμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας και όσοι είναι πράκτορες της Ρωσίας να απελαθούν για να μην πω ότι πρέπει να περάσουν σε στρατοδικείο.

Ανώνυμος είπε...

Ότι και να λέτε οι Εκκλησίες είναι εθνικές. Το βλέπεις εδώ στην Ελλάδα μας μέσα στον ναό υπάρχει η Ελληνική σημαία και πολλές φορές ψάλουν τον Εθνικό Ύμνο και ας υπάρχουν εκκλησιαζόμενοι άλλων εθνοτήτων. Οι Μητροπολίτες και οι ιεροκήρυκες εξάρουν το ελληνικό πατριωτικό μας αίσθημα. Εδώ δεν είναι Βυζάντιο αλλά Ελληνική εκκλησία και στην Ουκρανία πρέπει να είναι Ουκρανική και όχι ρωσική. Η κανονική Εκκλησία της Ορθόδοξης Ουκρανίας είναι μόνο αυτή του Επιφάνιου.

Ανώνυμος είπε...

Γιατί άραγε στην Ουκρανία πρέπει να υπάρχει μόνο η εκκλησία του Επιφάνιου καί να μήν υπάρχουν δύο Δικαιοδοσίες, μία του Επιφάνιου καί μία του Ονούφριου, καί ο πιστός λαός να επιλέξει ποιόν θα ακολουθήσει ;
Υπενθυμίζω ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 3 - 4 Δικαιοδοσίες.
Στην Εκκλησία της Ελλάδος υπάγονται η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, η Θεσσαλία, τα Επτάνησα, οι Κυκλάδες.
Η Ηπειρος, η Μακεδονία, η Θράκη, τα Δωδεκάνησα υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Το Αγιον Ορος υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η Κρήτη έχει ημιαυτόνομη Εκκλησία με δικό της Αρχιεπίσκοπο και δική της Σύνοδο !
Γιατί λοιπόν ο Επιφάνιος πρέπει να ποιμαίνει όλη την Ουκρανία, όταν ο Ιερώνυμος ποιμαίνει το 1/3 της Ελλάδος ;
Αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιμένει να δώση όλη την Ουκρανία στον Επιφάνιο, τότε είναι εύλογο καί δίκαιο να δώσει όλη την Ελλάδα στον Ιερώνυμο.

Ανώνυμος είπε...

Το Οικουμενικό μνημονεύει τον Κύριλλο. Η Μόσχα δεν μνημονεύει. Ο Επιφάνιος κάλεσε τον Ονούφριο να πορευθούνε καθένας με το ποίμνιό τους. Ο Μόσχας έδωσε εντολή στον Ονούφριο καμιά σχέση είναι φαταούλας του θέλει για να τους καθοδηγεί υπέρ της Ρωσίας. Στην Ελλάδα υπάρχει κοινωνία δεν είναι χωρισμένοι οι Αρχιερείς. Πήγαινε στην Κρήτη να τους πεις ότι θα ανήκουν στον Ιερώνυμο θα γίνει σχισμα. Θυμάμαι ότι κάποτε η Σύνοδος επιχείρησε να προσαρτήσουν τα Κύθηρα σε Μητρόπολη όμορη της απέναντι ακτής. Έγινε όχι. Ψάξε να μάθεις τον λόγο. Τώρα προσπάθησαν να σπάσουν την Μητρόπολη Αιτωλοακαρνανίας το αποτέλεσμα άνθρακας ο θησαυρός. Μην μας λες λοιπόν λόγια παχιά.