Ὁμιλία Μητροπολίτου Νέας Ιερσέης Ἀποστόλου κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῆς Ἑορτῆς τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου ἐν τῷ Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ (30 Νοεμβρίου 2023)

Ὁμιλία

 Μητροπολίτου Νέας Ιερσέης Ἀποστόλου

 κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῆς Ἑορτῆς τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου

 ἐν τῷ Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ

(30 Νοεμβρίου 2023)

«Τὸν ποθούμενον Θεόν, ἐν σαρκὶ κατιδὼν ἐπὶ γῆς βαδίζοντα, θεόπτα Πρωτόκλητε, τῷ μὲν ὁμαίμονι ἐβόας ἀγαλλόμενος· Εὑρήκαμεν, ὦ Σίμων, τὸν ποθούμενον· τῷ δὲ Σωτῆρι δαυϊτικῶς ἐκραύγαζες· Ὃν τρόπον ἐπιποθεῖ ἡ ἔλαφος ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, οὕτως ἐπιποθεῖ ἡ ψυχή μου πρὸς σὲ Χριστὲ ὁ Θεός». (Ἰδιόμελον Λιτῆς, Ἦχ. Πλ. δ́).

Καὶ ἰδοὺ σήμερον ἐν τῇ Βασιλίδι τῶν Πόλεων καὶ ἐν τῷ Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου ἐν Πατριαρχικῇ καὶ πολυαρχιερατικῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ, τὸν ὑπὲρ ἡμῶν Σταυρωθέντα καὶ Ἀναστάντα Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Σωτήρα τοῦ σύμπαντος κόσμου, λατρεύομεν καὶ τὸν Πρωτόκλητον Αὐτοῦ μαθητὴν καὶ Ἀπόστολον, τὸν Ἱδρυτὴν τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως εὐγνωμόνως τιμῶμεν καὶ ἀξιοχρέως γεραίρομεν ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαῖς πνευματικαῖς.

Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν χορεία,
Εὐλαβεῖς κληρικοί,
Ἐντίμη Ἀντιπροσωπεία τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Εὐλογημένοι χριστιανοί!

Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἀνδρέας ὁμοῦ μετὰ τοῦ αὐταδέλφου του Ἀποστόλου Σίμωνος Πέτρου καὶ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ὑπῆρξαν, τὸ πρῶτον, μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ. Ἦταν εὐλαβεῖς Ἰουδαῖοι, προσδεχόμενοι τὴν ἔλευσιν τοῦ Μεσσίου. Ὁ Ἀνδρέας ὁμοῦ μετὰ τοῦ Ἰωάννου ἤκουσαν τὸν Πρόδρομον Ἰωάννην νὰ λέγη περὶ τοῦ Ἰησοῦ δεικνύων Αὐτόν: «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. α΄, 36). Καὶ τότε ἐκεῖνοι δραμόντες ἠκολούθησαν Αὐτόν. Εἰς τὴν ἐρώτησιν τοῦ Ἰησοῦ «τί ζητεῖτε;» ἐκεῖνοι ἀποκρίθηκαν ὅτι ἐπιθυμοῦν νὰ ἰδοῦν ποῦ μένει. Καὶ ὁ Κύριον εἶπεν πρὸς αὐτοὺς: «Ἔρχεσθε καὶ ἴδετε». Καὶ «ἦλθον οὖν καὶ εἶδον ποῦ μένει, καὶ παρ̉ αὐτῷ ἔμειναν τὴν ἡμέραν ἐκείνην», (Ἰω. ά́, 38-39). Ἑρμηνεύων τὸ χωρίον τοῦτο λέγει ὁ ἱερὸς Θεοφύλακτος: «Πρὸς τοὺς ἀκολουθοῦντας αὐτῷ στρέφεται ὁ Ἰησοῦς, καὶ δεικνύει αὐτοῖς τὸ ἑαυτοῦ πρόσωπον. Εἰ μὴ γὰρ διὰ τῆς ἀγαθῆς πράξεως ἀκολουθήσης τῷ Ἰησοῦ, οὐκ ἂν φθάσῃς εἰς θεωρίαν τοῦ προσώπου Κυρίου, οὐδὲ ἀπελεύσῃ πρὸς τὴν παραμονὴν αὐτοῦ, τουτέστιν, οὐ φθάσεις εἰς τὸν τῆς θείας γνώσεως φωτισμόν· οἰκία γὰρ τοῦ Χριστοῦ τὸ φῶς. “Φῶς γάρ, φησίν, οἰκῶν ἀπρόσιτον”.

Ὁ γὰρ μὴ καθάρας ἑαυτόν, καὶ διὰ τῆς καθάρσεως ἀκολουθήσας, πῶς ἐν γνώσει φωτισθήσεται;». Τὴν πρώτην αὐτὴν θεοπτικὴν ἐμπειρίαν, ὅπως τὴν ὀνομάζει ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος, τὴν ὁποίαν εἶχεν ὁ  Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἀποκαλύπτει εἰς τὸν αὐτάδελφον αὐτοῦ Ἀπόστολον Πέτρον λέγων πρὸς αὐτόν: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός» (Ἰω. α,́ 41-42). Ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας, ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, ὁ ἄσαρκος Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ τῆς Παλαιὰς Διαθήκης εἶναι ὁ δι᾽ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθὼν ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθεὶς ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσας Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου.

Μετὰ τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς καὶ τὴν ἐπιφοίτησιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἐπὶ τὰς κεφαλὰς τῶν Ἁγίων Μαθητῶν καὶ Ἀποστόλων τοῦ Κυρίου, ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ὁ Πρωτόκλητος, ἐγκαταλείψας τὴν πατρώαν γῆν καὶ καθοδηγούμενος ὑπὸ τοῦ Κυρίου διέρχεται ὄρη καὶ βουνά, φαράγγια καὶ πεδιάδας, ποταμοὺς καὶ θαλάσσας, πορευόμενος ἀγαλλομένῳ ποδί, πρὸς τὰς πόλεις καὶ τὰς κώμας τῶν ἐν σκότει καὶ σκιὰ τῆς ἀγνωσίας καὶ τῆς εἰδωλολατρίας καθεζομένους ἐν Σκυθίᾳ, Πόντῳ, Βυζαντίῳ, Βιθυνίᾳ, Θράκῃ, Ἠπείρῳ καὶ Ἀχαΐᾳ καὶ κηρύττει μετὰ παρρησίας, λέγων πρὸς αὐτοὺς: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός», (Ἰω. α,́ 41-42). Ἐν τέλει, εἰς τὴν Ἀχαΐαν καὶ εἰς τὴν πρωτεούσαν αὐτῆς, τὰς Παλαιὰς Πάτρας, ἠξιώθη τέλους μαρτυρικοῦ, σταυρωθεὶς ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Εἰς τὸ ἀρχαῖον Βυζάντιον, κατέναντι τῆς Χαλκηδόνος, ὁ Πρωτόκλητος Ἀπόστολος Ἀνδρέας προχειρίζει πρῶτον ἐπίσκοπον τὸν θεηγόρον Στάχυν καὶ καταλείπει τοῦτον διάδοχον τῆς Ἀποστολικῆς πίστεως καὶ τῆς Ἀποστολικῆς παραδόσεως εἰς τὴν τότε ἄσημον ἐκείνην ἀποικίαν τῶν Μεγαρέων, ἥτις ἔμελλε νὰ ἐξελιχθεῖ, συμφώνως πρὸς τήν ἀνεξηρεύνητον βουλὴν τοῦ Θεοῦ, εἰς ἐπισκοπήν, Ἀρχιεπισκοπήν, Πατριαρχεῖον, Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, Μητέρα Ἐκκλησία πάντων τῶν ἐθνῶν. Καὶ ἔκτοτε, ἐνταῦθα ἀμετακίνητος εἰς τὴν Ἀποστολικὴν Καθέδραν Αὐτῆς, ἐν τῇ τοῦ Κωνσταντίνου Πόλει, ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπορεύθη διὰ μέσου τῶν μεγίστων τῆς πίστεως Ἁγίων Πατριαρχῶν Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τὴν ἀνυψώσαν αὐτὴν μεγάλως, Χρυσοστόμου, Πρόκλου, Φλαβιανοῦ, Ἀνατολίου, Γερμανοῦ τοῦ Α´, Μεθοδίου, Ταρασίου, Φωτίου, Φιλοθέου, Γενναδίου, τῶν πορφυρογεννήτων βυζαντινῶν αἰώνων, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν χρόνων ἐκείνων τῆς δοκιμασίας τῆς μεγάλης, διὰ δόξης καὶ ἀδοξίας, δι᾽ εὐφημίας καὶ δυσφημίας, δι᾽ εὐφροσύνης καὶ θλίψεως, δι᾽ ἀτιμίας, ὑπομονῆς καὶ ἐγκαρτερήσεως, συνεσταυρουμένη καὶ συνανισταμένη μετὰ τοῦ Κυρίου τῆς Δόξης καὶ ἐξαγγέλλουσα μεγαλοφώνως διὰ λόγων καὶ παθημάτων τοῖς ἐγγὺς καὶ τοῖς μακρὰν ὅτι: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός», (Ἰω. α,́ 41-42).

Ἀπὸ Στάχυος τοῦ πρώτου Ἀγγέλλου τῆς ἐν Βυζαντίῳ Ἐκκλησίας ἕως τῆς σήμερον, πλῆθος παρὰ Θεοῦ κεκλημένων καὶ ἐκλεκτῶν γενομένων Κυρηναίων ἦραν τὸν σταυρὸν Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου καὶ λιτανεύουσιν τοῦτον περὶ τῶν θεοκτίστων τειχῶν τῆς Θεοτοκοσκέπαστου Κωνσταντινουπόλεως, κραυγάζοντες καὶ λέγοντες: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός», (Ἰω. α,́ 41-42). Τοιουτοτρόπως πρὶν τριάκοντα καὶ δύο ἔτη, ἀγαλλόμενοι εἴδομεν ἀνερχόμενον, θεία συνάρσει, ἐπὶ τοῦ ὑψηλοῦ καὶ μαρτυρικοῦ Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τόν τότε νεοεκλεγέντα Παναγιώτατον Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαῖον καὶ ἀναλαβόντα τὴν ὑπάτην διακονίαν τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἠκούσαμεν Αὐτὸν λέγοντα μὲ φωνὴν σταθερὰν καὶ ἐπιβλητικήν, ἥτις ἠκούσθη, ὡς φωνὴ ὑδάτων πολλῶν, εἰς ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τοῦ τετραπεράτου κόσμου: «Παραλαμβάνομεν ἀπὸ τῶν χειρῶν τοῦ μακαριστοῦ καὶ μεγάλου ἐν Πατριάρχαις Δημητρίου τοῦ Α’ τὸν σταυρὸν Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, εἰς συνέχισιν τῆς ἀνόδου εἰς τὸν Κρανίου Τόπον, εἰς συσταύρωσιν ἡμῶν τῷ Κυρίῳ καὶ τῇ Αὐτῷ συνεσταυρωμένῃ Ἐκκλησίᾳ, εἰς συντήρησιν τοῦ φωτὸς τῆς Ἀναστάσεως…». Θεοκύρωτος ἡ διακονία, μαρτυρικὴ ἡ πορεία, ἀτέρμονος ἡ ἀγωνία, αἱμάσσουσα ἡ καρδία, πυρίφλεκτος ἡ ἱκεσία τοῦ Πατρὸς καὶ Πατριάρχου ἡμῶν ὑπὲρ τῶν ὀλίγων καὶ ἀμετρήτων τέκνων τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ὑπὲρ εὐσταθείας τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν.

Ἡ μεγαλεύθυνος καὶ μαρτυρικὴ αὕτη ἀποστολή, τὸ πρωτεῖον τιμῆς καὶ διακονίας, τὰ ἱερὰ προνόμια καὶ τὰ ἀπαράγραπτα δίκαια τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καθηγιάσθησαν καὶ καθιερώθησαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων ὑπὸ τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ τῶν Τοπικῶν Συνόδων τῆς καθόλου Ἐκκλησίας καὶ ἀποτελοῦν ἐκκλησιαστικὴν πρᾶξιν, κανονικὴν τάξιν καί ἀδιαμφισβήτητον παράδοσιν τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας. Διὰ ταύτην τὴν πρωτεύθυνον διακονίαν λέγει ὁ  μακαριστὸς Μητροπολίτης Σάρδεων Μάξιμος: «Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ζωή, ὡς ζωὴ εἶναι ὀργανισμός, ὡς ὀργανισμὸς ἔχει κεφαλὴ καὶ κέντρο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὸ ὁποῖο ἔχει μοχθήσει ὅσο οὐδεμία ἄλλη Ἐκκλησία ὑπὲρ τῆς Ορθοδοξίας καὶ ἀφοῦ ὑπέμεινε καθαρμοὺς μεγάλους, καθαγίασε στοὺς αἰῶνες τὴν θέση τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία κατέλαβε καὶ κατέχει. Ἡ θέση καὶ τὰ δικαιώματα τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἶναι καθορισμένα ὑπὸ τῶν ἱερῶν κανόνων καὶ τῆς Ἱστορίας ὑπὸ τῶν ὁποίων εἶναι ἐπίσης καθορισμένη καὶ ἡ Πρωτόθρονος μεταξὺ αὐτῶν θέση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου» καταλήγει ὁ Ἱεράρχης.

Ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, πρωτοστάτησε, εὐδοκίᾳ τοῦ Πανοικτίρμονος Θεοῦ, διὰ μέσου τῶν αἰώνων μετὰ θείου φωτισμοῦ, συνέσεως περισσῆς καὶ σοφίας μοναδικῆς εἰς τὴν ἑρμηνείαν καὶ διατύπωσιν τῶν σωτηριωδῶν δογμάτων τῆς εὐσεβείας, εἰς τὴν σύγκλησιν τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, εἰς τὴν περιφρούρησιν καὶ ἀνάπτυξιν τοῦ Ὀρθοδόξου ἡσυχαστικοῦ μοναχισμοῦ, εἰς τὴν ἐκκίνησιν τῶν μεγάλων ἱεραποστολικῶν δράσεων, ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τῆς ἐνδόξου ἐποχῆς τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως ἕως καὶ τοὺς χρόνους τοῦ Μεγάλου Πατριάρχου Φωτίου, εἰς τὴν καλλιέργειαν τῶν γραμμάτων καὶ τῶν τεχνῶν, εἰς τὴν διάσωσιν τοῦ ἡμετέρου Γένους, εἰς τὸν ἐπιστηριγμὸν εἰς καιροὺς δυσχειμέρους, τῶν Πρεσβυγενῶν Πατριαρχείων τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, ἀλλὰ καὶ εἰς θυσιαστικὴν κένωσιν καὶ συρρίκνωσιν τῆς κανονικῆς Αὐτοῦ δικαιοδοσίας διὰ τὴν δημιουργίαν, διὰ τῆς κανονικῆς ὁδοῦ, νεωτέρων Πατριαρχείων καὶ αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, καταδικάζων συνοδικῶς τὴν νεοφανεῖσαν αἵρεσιν τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ, ἡ ὁποία ἐξεδηλώθη κατὰ τοὺς ἐσχάτους τούτους χρόνους, προξενοῦσα μύρια ὅσα κακὰ εἰς τὸ Κυριακὸν Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.

Ὡσαύτως, δὲν ἔπαψεν οὐδόλως καὶ ὑπὸ ἀντιξόους συνθήκας νὰ μεριμνᾶ θυσιαστικῶς καὶ νὰ ἐργάζεται ἀόκνως ὑπὲρ τῶν διορθοδόξων σχέσεων καὶ νὰ συντονίζει μετὰ προσοχῆς καὶ συνέσεως τὸν διάλογον τῆς ἀληθείας ἐν ἀγάπῃ μετὰ τοῦ λοιποῦ χριστιανικοῦ κόσμου. Ὅμως, Αὕτη ἡ ἄρχουσα καὶ πάσχουσα Μήτηρ Ἐκκλησία, πάλαι τε καὶ ἐπ᾽ ἐσχάτων ἐδοκίμασεν παρά τινων εὐεργετηθέντων Αὐτῆς τέκνων χολὴν ἀντὶ τοῦ μάνα. Ἐπίκαιρος καὶ πάλιν τυγχάνει ὁ λόγος τοῦ σοφοῦ καὶ μεγάλου ἐκείνου Ἱεράρχου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, μακαριστοῦ Μητροπολίτου Χαλκηδόνος κυροῦ Μελίτωνος, ὅστις εἶπεν: «Γνώριμοι εἶναι εἰς αὐτὴν τὴν ἐσταυρωμένην Ἐκκλησίαν οἱ ἐμπτυσμοί, οἱ κολαφισμοί, αἱ μάστιγες, τὰ ραπίσματα καὶ ὁ ἀκάνθινος στέφανος και ἡ χολὴ μετὰ ὄξους καὶ ἡ λόγχη, τὰ ὁποθενδήποτε. Γνώριμός της καὶ ἡ πολυτέλεια τοῦ οἴκτου. Εἶναι οἰκεῖαι της αἱ φωναὶ “σταύρωσον”, “οὐκ ἔχομεν βασιλέα εἰ μὴ Καίσαρα”, “κατάβηθι”. Καὶ εἰς ὡρισμένας στιγμὰς ἡ φωνή της συνοδεύει τὴν φωνὴν τοῦ Κυρίου της, “ἵνα τί μὲ ἐγκατέλειπες;”», ἀναφωνεῖ ὁ ἀοίδιμος ἐκεῖνος Μητροπολίτης.

Σταυρικὴ καὶ ἀκανθηφόρος, τὸ λοιπόν, ἡ πορεία τῆς Μητρὸς ἡμῶν Ἐκκλησίας ἀλλ̉ ἀναστάσιμος καὶ φωτοφόρος ἡ ζωοδότρα Αὐτῆς παρουσία. Σταυρώνεται καὶ ἀνασταυρώνεται πάλιν καὶ πολλάκις, ἀλλ̉ ἔργῳ τε καὶ λόγῳ κηρύττει: «Ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ, χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ». Ἦλθεν τὸ πῦρ, ἀλλ̉ ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ὡς ἄλλη ἄφλεκτος βάτος οὐ κατεκάει. Ἦλθεν τὸ ὕδωρ, ἀλλ̉ ἐπορεύθη διὰ ξηρᾶς ἐν μέσῳ τῆς θαλάσσης. Ἦλθον αἱ θλίψεις, ἀλλ̉ ἐξήγαγεν Αὐτὴν ὁ Κύριος εἰς ἀναψυχήν. Ἦλθον κατ᾽ Αὐτῆς οἱ ἄρχοντες τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλὰ ρύεται ἐξ αὐτῶν Αὐτὴν ὁ Κύριος. Ἔπνευσαν κατ᾽ Αὐτῆς ἄνεμοι σφοδροί, ἀλλ᾽ ἀμετακίνητος ἵσταται εἰς ταύτην τὴν ἁγίαν γῆν. Ἐκύκλωσαν Αὐτὴν δυσώδεις καπνοί, ἀλλὰ μυροβολεῖ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου Αὕτη ἡ ἱερὰ παρεμβολή. Μετὰ λυσσαλέων κραυγῶν καὶ πολεμικῶν ἰαχῶν κατέφθασαν ἔμπροσθεν τῶν ἱερῶν Αὐτῆς θυρῶν, ἀλλ᾽ Ἐκείνη εἰρηνικῶς ὑπέμεινεν πάντα πειρασμόν. Διὰ τοῦτο καὶ αὕτη ἡ μεγάλη πληθὺς τῶν Πατέρων, τῶν Ὁσίων, τῶν Ἁγίων, τῶν Ὁμολογητῶν, τῶν Νεομαρτύρων, τῶν ἐνδόξων Πατριαρχῶν, οἵτινες συνθέτουν τὸν ἔμφωτον χορὸν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, τὸν κοσμοῦντα τὰς χρυσᾶς δέλτους τοῦ Συναξαριστοῦ τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολῆς. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἡ Σκηνίτης Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία τῶν τοῦ Χριστοῦ πενήτων, παρ᾽ ὅλας τὰς ἱστορικὰς περιπετείας, τὰς παλλὰς δοκιμασίας, τοὺς ἀλαλήτους στεναγμοὺς καὶ τοὺς μυρίους πειρασμούς, οὐκ ἐπαύσατο ἐκ τῆς ἀμετακινήτου Ἀποστολικῆς Αὐτῆς Καθέδρας, ἐνταῦθα εἰς τὴν Βασιλεύουσαν Πόλιν, νὰ δίδει τὴν Ὀρθόδοξον καὶ σωτήριον μαρτυρίαν Αὐτῆς μετ̉ ἀνδρείου φρονήματος εἰς ἕναν κόσμον ἄκοσμον καὶ ἐκκοσμικευμένον καὶ ὑπὸ τοῦ διαβόλου ἐσκοτισμένον.

Ἀπὸ Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου Ἀποστόλου τοῦ καὶ Ἱδρυτοῦ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἕως Βαρθολομαίου, τοῦ ἐπ̉ ἐσχάτως εὐκλεῶς καὶ στιβαρῶς Πατριαρχοῦντος, οὐκ ἐπαύσατο ὁ  Πατριαρχικὸς τοῦτος Ἄμβων νὰ ἐξαγγέλλῃ πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός», (Ἰω. α,́ 41-42). Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν, θάνατος, τὸ λοιπόν, οὐκέτι ἡμᾶς κυριεύειν. Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν, μὴ λυπῆσθε. Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν, μὴ φοβῆσθε. Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν, παυσάτω ὁ θρῆνος καὶ ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ ὀδυρμός, αἱ μάχαι, αἱ αἱματοχυσίαι καὶ οἱ πόλεμοι τῶν ἀδελφῶν καὶ τῶν ἐθνῶν. Τὸ τιμιώτατον Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ ἐκχυθὲν ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας, ἀρκεῖ διὰ νὰ σώσῃ πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον. Παυσάτω ἡ αἱματοχυσία, ἡ ἀδελφοκτονία, ἡ ἀνθρωποκτονία, ἡ καταστροφὴ τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ. Κατὰ τοὺς κρισίμους τούτους καιρούς, ὅπου ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν καὶ ἐκύκλωσεν τὴν οἰκουμένην ἐσχάτη ἄβυσσος πολέμων καὶ θλίψεων, στεντορεία τῇ φωνῇ, κατὰ τὴν ἱερωτάτην ταύτην ὥραν, ἐπαναλαμβάνω καὶ ἐγώ, ὁ ἔσχατος τῶν Ἱεραρχῶν τοῦ Πανιέρου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τὸν λόγον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Κρήτης διὰ τὴν εἰρήνην καὶ τὴν ἀποτροπὴν τοῦ πολέμου: «Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καταδικάζει γενικῶς τὸν πόλεμον, τὸν ὁποῖον θεωρεῖ ἀπόρροια τοῦ ἐν τῷ κόσμῳ κακοῦ καὶ τῆς ἁμαρτίας. “Πόθεν πόλεμοι καὶ μάχαι ἐν ὑμῖν; Οὐκ ἐντεῦθεν, ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσι ὑμῶν;” (Ἰακ. δ́, 1). Ἕκαστος πόλεμος ἀποτελεῖ ἀπειλὴν καταστροφῆς τῆς δημιουργίας καὶ τῆς ζωῆς».

Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Ἡ Θεοδόξαστος καὶ μαρτυρική, ἡ πολύτεκνος καὶ καλλίτεκνος, ἡ φιλόστοργος καὶ φιλότεκνος Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ Οἰκουμενικὸν ἡμῶν Πατριαρχεῖον, ἐνταῦθα εἰς τὸ ἀείφωτον Φανάριον, τὸ Μεγάλο   Μοναστήρι τῆς ὑπ᾽ οὐρανὸν Ὀρθοδοξίας, λαμπροφορεῖ σήμερον καὶ γηθοσύνως ἑορτάζει, Ἠγουμένου Ὑμῶν Παναγιώτατε, τοῦ Πρώτου τῆς Ὀρθοδοξίας Ἀρχιθύτου, τοῦ Πατριάρχου τοῦ Γένους, τὸν Ἱδρυτὴν καὶ θεμελιωτὴν Αὐτῆς Πρωτόκλητον Ἀπόστολον Ἀνδρέαν. Καὶ ἡμεῖς, Παναγιώτατε, τὰ Ὑμέτερα τέκνα τὰ πεφιλημένα, τὰ κύκλῳ ἱστάμενα τῆς Ἁγίας Τραπέζης, ἔνθα τελεσιουργεῖται τὸ Μέγα Μυστήριον τῆς σωτηρίας ἡμῶν, ἀλλὰ καὶ τὰ προσελθόντα ἐν εὐλαβείᾳ εἰς τὸν Πάνσεπτον τοῦτον Πατριαρχικὸν Ναόν, διὰ νὰ λάβουν Χάριν ἀντὶ Χάριτος ὑπτίαις χερσὶν καὶ ταπεινῷ αὐχένι πρὸ τοῦ ὕψους τῆς Ὑμετέρας Χάριτος ἱστάμεθα καὶ ἐν σχήματι μετανοίας βοῶμεν καὶ λέγομεν: Εὐλόγησον Πάτερ τὰ τέκνα Ὑμῶν. Εὐλόγησον Δέσποτα τὴν ποίμνην Ὑμῶν. Εὐλόγησον, Παναγιώτατε, τὸν τετραπέρατον κόσμον, ὅπως καταπαύσῃ ἡ δαιμονικὴ ταραχὴ καὶ ἀκουστεῖ ἡ Ὑμετέρα εἰρηνικὴ φωνή, καλοῦσα εἰς μετάνοιαν σωστικὴν καὶ λέγουσα: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν· ὅ ἐστι ἑρμηνευόμενον Χριστός», (Ἰω. α,́ 41).Ἀμήν.