Σε ποιον Θεό πιστεύουμε - Πάπα Φραγκίσκου

Σε ποιον Θεό πιστεύουμε

 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ

Κυριακή, 24 Δεκεμβρίου 2023

"Η απογραφή όλης της γης" (Λουκ. 2:1). Αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο γεννήθηκε ο Ιησούς και στο οποίο το Ευαγγέλιο στέκεται. Θα μπορούσε να το αναφέρει γρήγορα, αλλά αντ' αυτού μιλάει γι' αυτό με ακρίβεια. Και με τον τρόπο αυτό αναδεικνύει μια μεγάλη αντίθεση: ενώ ο αυτοκράτορας μετράει τους κατοίκους του κόσμου, ο Θεός εισέρχεται σ' αυτόν σχεδόν κρυφά- ενώ εκείνοι που διοικούν επιδιώκουν να ανέλθουν ανάμεσα στους μεγάλους της ιστορίας, ο Βασιλιάς της ιστορίας επιλέγει τον δρόμο της μικρότητας. Κανείς από τους ισχυρούς δεν Τον προσέχει, μόνο λίγοι βοσκοί, υποβιβασμένοι στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής.

Αλλά η απογραφή λέει περισσότερα. Στη Βίβλο, δεν άφησε καλή ανάμνηση. Ο βασιλιάς Δαβίδ, υποκύπτοντας στον πειρασμό των μεγάλων αριθμών και της ανθυγιεινής διεκδίκησης της αυτάρκειας, είχε διαπράξει ένα σοβαρό αμάρτημα ακριβώς με την απογραφή του λαού. Ήθελε να μάθει τη δύναμή του και μετά από περίπου εννέα μήνες είχε τον αριθμό εκείνων που μπορούσαν να χειριστούν το σπαθί (βλ. 2 Σαμ 24:1-9).

Ο Κύριος εξοργίστηκε και μια συμφορά έπληξε τον λαό. Τη σημερινή νύχτα, όμως, ο "Υιός του Δαβίδ", ο Ιησούς, μετά από εννέα μήνες στη μήτρα της Μαρίας, γεννιέται στη Βηθλεέμ, την πόλη του Δαβίδ, και δεν τιμωρεί την απογραφή, αλλά ταπεινά επιτρέπει να καταμετρηθεί. Ένας μεταξύ πολλών. Δεν βλέπουμε έναν οργισμένο Θεό που τιμωρεί, αλλά τον φιλεύσπλαχνο Θεό που ενσαρκώνεται, που εισέρχεται στον κόσμο αδύναμος, ενώ προηγείται η διακήρυξη: "επί της γης ειρήνη στους ανθρώπους" (Λουκ. 2:14). Και η καρδιά μας απόψε είναι στη Βηθλεέμ, όπου ακόμα ο Πρίγκιπας της ειρήνης απορρίπτεται από τη χαμένη λογική του πολέμου, με τη βοή των όπλων που ακόμα και σήμερα τον εμποδίζει να βρει σπίτι στον κόσμο (βλ. Λουκ. 2:7).

Η απογραφή όλης της γης, εν ολίγοις, εκδηλώνει αφενός την υπερβολικά ανθρώπινη πλοκή που διατρέχει την ιστορία: εκείνη ενός κόσμου που αναζητά την εξουσία και τη δύναμη, τη φήμη και τη δόξα, όπου τα πάντα μετρούνται με βάση την επιτυχία και τα αποτελέσματα, με αριθμούς και αριθμούς. Είναι η εμμονή με τις επιδόσεις. Ταυτόχρονα όμως ξεχωρίζει στην απογραφή ο δρόμος του Ιησού, ο οποίος έρχεται να μας αναζητήσει μέσω της ενσάρκωσης. Δεν είναι ο Θεός των επιδόσεων, αλλά ο Θεός της ενσάρκωσης. Δεν ανατρέπει την αδικία από πάνω με δύναμη, αλλά από κάτω, με αγάπη - δεν ξεσπά με απεριόριστη δύναμη, αλλά κατεβαίνει στους περιορισμούς μας - δεν αποφεύγει τις αδυναμίες μας, αλλά τις αναλαμβάνει.

Αδελφοί και αδελφές, απόψε μπορούμε να αναρωτηθούμε: σε ποιον Θεό πιστεύουμε; Στον Θεό της ενσάρκωσης ή στον Θεό των επιδόσεων; Ναι, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να ζήσουμε τα Χριστούγεννα με μια παγανιστική ιδέα για τον Θεό στο μυαλό μας, σαν να ήταν ένας ισχυρός αφέντης που βρίσκεται στον ουρανό- ένας θεός που είναι παντρεμένος με την εξουσία, την κοσμική επιτυχία και την ειδωλολατρία του καταναλωτισμού. Επιστρέφει πάντα η ψεύτικη εικόνα ενός αποστασιοποιημένου και ευαίσθητου θεού, που συμπεριφέρεται καλά με τους καλούς και θυμώνει με τους κακούς- ενός θεού φτιαγμένου κατ' εικόνα μας, χρήσιμου μόνο για να λύνει τα προβλήματά μας και να απομακρύνει τα δεινά μας. Αυτός, από την άλλη πλευρά, δεν χρησιμοποιεί μαγικό ραβδί, δεν είναι ο εμπορικός θεός του "όλα και τώρα"- δεν μας σώζει πατώντας ένα κουμπί, αλλά πλησιάζει για να αλλάξει την πραγματικότητα εκ των έσω. Ωστόσο, πόσο βαθιά ριζωμένη είναι μέσα μας η κοσμική ιδέα ενός απόμακρου και ελεγκτικού, άκαμπτου και ισχυρού θεού, ο οποίος βοηθάει τους δικούς του να επικρατήσουν έναντι των άλλων! Τόσο συχνά είναι ριζωμένη μέσα μας αυτή η εικόνα. Δεν είναι όμως έτσι: γεννήθηκε για όλους, κατά την απογραφή ολόκληρης της γης.

Ας κοιτάξουμε, λοιπόν, προς τον "ζωντανό και αληθινό Θεό" (Α΄ Θεσσ. 1:9): προς Αυτόν, που είναι πέρα από κάθε ανθρώπινο υπολογισμό και όμως επιτρέπει στον εαυτό του να καταμετρηθεί, από τη δική μας καταμέτρηση! Προς Αυτόν, που φέρνει επανάσταση στην ιστορία κατοικώντας την! Προς Αυτόν, που μας σέβεται μέχρι του σημείου να μας επιτρέψει να τον απορρίψουμε! Προς Αυτόν, που σβήνει την αμαρτία παίρνοντάς την πάνω του, που δεν αφαιρεί τον πόνο αλλά τον μεταμορφώνει, που δεν αφαιρεί τα προβλήματα από τη ζωή μας αλλά δίνει στη ζωή μας μια ελπίδα μεγαλύτερη από τα προβλήματα. Επιθυμεί τόσο πολύ να αγκαλιάσει τις ζωές μας ώστε, όντας άπειρος, για μας γίνεται πεπερασμένος - όντας μεγάλος, γίνεται μικρός – όντας δίκαιος, κατοικεί στις αδικίες μας. Αδελφοί και αδελφές, εδώ είναι το θαύμα των Χριστουγέννων: όχι ένα μείγμα γλυκανάλατων συναισθημάτων και κοσμικών ανέσεων, αλλά η πρωτοφανής τρυφερότητα του Θεού που σώζει τον κόσμο με την ενσάρκωσή του. Ας κοιτάξουμε το Παιδί, ας κοιτάξουμε τη φάτνη του, ας κοιτάξουμε τη φάτνη, την οποία οι άγγελοι αποκαλούν "σημάδι" (Λουκ. 2:12): είναι στην πραγματικότητα το αποκαλυπτικό σημάδι του προσώπου του Θεού, που είναι συμπόνια και έλεος, παντοδύναμος πάντα και μόνο στην αγάπη. Κάνει τον εαυτό του κοντινό, τρυφερό και συμπονετικό, αυτός είναι ο τρόπος ύπαρξης του Θεού: εγγύτητα, συμπόνια, τρυφερότητα.

Αδελφές, αδελφοί, ας θαυμάσουμε γιατί "έγινε σάρκα" (βλ. Ιωάννη 1:14). Σάρκα! μια λέξη που θυμίζει την αδυναμία μας και την οποία χρησιμοποιεί το Ευαγγέλιο για να μας πει ότι ο Θεός εισήλθε στα βάθη της ανθρώπινης κατάστασής μας. Γιατί έφτασε τόσο μακριά; - αναρωτιόμαστε - επειδή νοιάζεται για εμάς, επειδή μας αγαπάει τόσο πολύ που μας θεωρεί πολυτιμότερους από ο,τιδήποτε άλλο. Αδελφέ, αδελφή, για τον Θεό που άλλαξε την ιστορία κατά τη διάρκεια της απογραφής δεν είσαι ένας αριθμός, αλλά είσαι ένα πρόσωπο- το όνομά σου είναι γραμμένο στην καρδιά του. Αλλά εσύ, κοιτάζοντας την καρδιά σου, τις επιδόσεις που δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα, τον κόσμο που κρίνει και δεν συγχωρεί, ίσως ζεις άσχημα αυτά τα Χριστούγεννα, νομίζοντας ότι δεν τα πας καλά, τρέφοντας μια αίσθηση ανεπάρκειας και δυσαρέσκειας για τις αδυναμίες σου, για τις πτώσεις και τα προβλήματά σου και για τις αμαρτίες σου. Αλλά σήμερα, παρακαλώ, αφήστε την πρωτοβουλία στον Ιησού, ο οποίος σας λέει: "Για εσάς σαρκώθηκα, για εσάς έγινα σαν εσάς". Γιατί παραμένετε στη φυλακή των θλίψεων σας; Όπως οι βοσκοί, που εγκατέλειψαν τα κοπάδια τους, αφήστε τον περίβολο των μελαγχολιών σας και αγκαλιάστε την τρυφερότητα του παιδιού του Θεού. Και κάντε το χωρίς μάσκες, χωρίς πανοπλία, ρίξτε τις θλίψεις σας σ' Αυτόν και Εκείνος θα σας φροντίσει (πρβλ. Ψαλμ. 55:23): Εκείνος, που έγινε σάρκα, δεν περιμένει την επιτυχημένη απόδοσή σας, αλλά την ανοιχτή και έμπιστη καρδιά σας. Και μέσα σ' Αυτόν θα ξαναβρείτε ποιος είστε: ένας αγαπημένος γιος του Θεού, μια αγαπημένη κόρη του Θεού. Τώρα μπορείτε να το πιστέψετε, γιατί απόψε ο Κύριος ήρθε στο φως για να φωτίσει τη ζωή σας και τα μάτια Του λάμπουν από αγάπη για εσάς. Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε σε αυτό, ότι τα μάτια του Θεού λάμπουν από αγάπη για εμάς.

Ναι, ο Χριστός δεν κοιτάζει αριθμούς, αλλά πρόσωπα. Ποιος, όμως, Τον κοιτάζει, μέσα στα πολλά πράγματα και την τρελή βιασύνη ενός πάντα πολυάσχολου και αδιάφορου κόσμου; Ποιος Τον κοιτάζει; Στη Βηθλεέμ, ενώ πολλοί άνθρωποι, παρασυρμένοι από τη μέθη της απογραφής, πηγαινοέρχονταν, γέμιζαν τα καταλύματα και τα πανδοχεία μιλώντας για περισσότερα και λιγότερα, μόνον ελάχιστοι ήταν κοντά στον Ιησού: ήταν η Μαρία και ο Ιωσήφ, οι βοσκοί, μετά οι Μάγοι. Από αυτούς μαθαίνουμε. Στέκονται με τα μάτια τους καρφωμένα στον Ιησού, με την καρδιά τους στραμμένη προς αυτόν. Δεν μιλούν, αλλά τον λατρεύουν. Αυτή η νύχτα, αδελφοί και αδελφές, είναι η ώρα της λατρείας: λατρεύουμε.

Η λατρεία είναι ο τρόπος για να υποδεχτούμε την Ενσάρκωση. Γιατί μέσα στη σιωπή ο Ιησούς, ο Λόγος του Πατέρα, παίρνει σάρκα και οστά στη ζωή μας. Ας κάνουμε κι εμείς αυτό που κάναμε στη Βηθλεέμ, που σημαίνει "σπίτι του ψωμιού": ας σταθούμε μπροστά Του, «Ψωμί της Ζωής». Ας ξαναβρούμε τη λατρεία, γιατί λατρεία δεν σημαίνει να χάνουμε χρόνο, αλλά να επιτρέπουμε στον Θεό να κατοικήσει στον χρόνο μας. Σημαίνει να κάνουμε τον σπόρο της ενσάρκωσης να ανθίσει μέσα μας, σημαίνει να συνεργαζόμαστε στο έργο του Κυρίου, ο οποίος αλλάζει τον κόσμο σαν προζύμι. Να λατρεύουμε σημαίνει να μεσολαβούμε, να επιδιορθώνουμε, να επιτρέπουμε στον Θεό να ισιώσει την ιστορία. Ένας μεγάλος παραμυθάς επικών πράξεων έγραψε στον γιο του: "Σου προσφέρω το μόνο μεγάλο πράγμα που πρέπει να αγαπάς στη γη: το Ευλογημένο Μυστήριο της Ευχαριστίας. Εκεί θα βρεις γοητεία, δόξα, τιμή, πίστη και το αληθινό μονοπάτι όλων των επίγειων αγαπών σου" (J.R.R. Tolkien, Επιστολή 43, Μάρτιος 1941).

Αδελφοί και αδελφές, απόψε η αγάπη αλλάζει την ιστορία. Κάνε μας να πιστέψουμε, Κύριε, στη δύναμη της αγάπης σου, τόσο διαφορετική από τη δύναμη του κόσμου. Κύριε, κάνε μας, όπως η Μαρία, ο Ιωσήφ, οι βοσκοί και οι Μάγοι, να μαζευτούμε γύρω σου για να σε λατρέψουμε. Γινόμενοι περισσότερο όμοιοι με Σένα, μπορούμε να μαρτυρήσουμε στον κόσμο την ομορφιά του προσώπου Σου.

Πηγή: Ενοριακό  info