Ο Charlie Kirk, η Μητέρα του Θεού και οι ορθόδοξες ευαισθησίες - π. Δημήτριος Στ. Τσουρούς

Ο Charlie Kirk, η Μητέρα του Θεού και οι ορθόδοξες ευαισθησίες

π. Δημήτριος Στ. Τσουρούς

«Εμείς ως Προτεστάντες και Ευαγγελικοί αποδίδουμε ελλειμματική τιμή στην Μαρία. Ήταν πολύ σημαντική. Υπήρξε όχημα για τον Κύριο και Σωτήρα μας […] Εμείς ως Ευαγγελικοί δεν μιλάμε αρκετά για την Μαρία, δεν την τιμούμε αρκετά. Η Μαρία ήταν ξεκάθαρα σημαντική για τους πρώτους χριστιανούς […] Πιστεύω ένας από τους τρόπους για να διορθώσουμε τον τοξικό φεμινισμό στην Αμερική είναι η Μαρία. Η Μαρία είναι η λύση. Να έχουμε περισσότερες νέες κοπέλες να είναι ευλαβείς, σεβαστικές, γεμάτες από πίστη […]. Η Μαρία είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα και νομίζω ότι είναι ένα αντιστάθμισμα απέναντι στο μεγάλο βαθμό τοξικότητας του φεμινισμού στη σύγχρονη εποχή» (https://www.youtube.com/watch?v=OPDMgkWNNzQ).

Τα πρόσφατα λόγια του δολοφονηθέντος Ευαγγελικού συντηρητικού ακτιβιστή Charlie Kirk δεν φαίνεται να εντάσσονται σε ένα πλαίσιο “διπλωματίας του συντηρητισμού” — δηλαδή μιας στρατηγικής επίκλησης της Θεοτόκου ως μέσου προσέγγισης του πολυπληθούς σώματος συντηρητικών Ρωμαιοκαθολικών και της αυξανόμενης κοινότητας Αμερικανών Ορθοδόξων.

Αντιθέτως, παρά τις συνήθεις ιδεολογικές αγκυλώσεις που χαρακτηρίζουν τον πολιτικό χώρο στον οποίο ανήκε, ο Kirk έδειχνε να διατηρεί μια αξιοσημείωτη αυθεντικότητα και εσωτερική ελευθερία στη διαμόρφωση της θρησκευτικής του ταυτότητας. Η αναφορά του στην Θεοτόκο δεν μοιάζει εργαλειακή, αλλά πηγάζει από έναν ειλικρινή θαυμασμό προς το πρόσωπό της, το οποίο αντιμετωπίζει ως πρότυπο πνευματικής αρετής και ηθικής αντίστασης στις παθολογίες του σύγχρονου πολιτισμού.

Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι, προς το τέλος της ζωής του, ο Charlie Kirk άρχισε να συνειδητοποιεί τα όρια της Προτεσταντικής θεολογικής παράδοσης. Φαίνεται πως διαισθανόταν ότι η Προτεσταντική σκέψη, όσο κι αν διακρίνεται για την έμφαση στη Γραφή και την προσωπική πίστη, εξαντλείται μέσα στις δικές της ερμηνευτικές προϋποθέσεις και δεν επαρκεί για να σταθεί απέναντι στα επιχειρήματα και το ιστορικό βάθος του αρχαίου χριστιανισμού.

Ως συνέπεια αυτής της πνευματικής ανησυχίας, άρχισε να στρέφει το ενδιαφέρον του προς παραδοσιακότερες χριστιανικές κοινότητες. Αφενός, άρχισε να συμμετέχει –μαζί με τη Ρωμαιοκαθολική σύζυγό του– στην κυριακάτικη θεία λειτουργία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αφετέρου, έδειξε ανοιχτά ένα αρχικό αλλά ειλικρινές ενδιαφέρον για την Ορθόδοξη Παράδοση.

Στο πλαίσιο αυτής της διερεύνησης, φιλοξένησε στη διαδικτυακή του εκπομπή τον π. Ιωάννη Strickland – έναν θεολογικά συγκροτημένο και βαθιά μορφωμένο Ορθόδοξο κληρικό της «Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική» (OCA) – προσφέροντάς του μάλιστα γενναιόδωρο τηλεοπτικό χρόνο και σοβαρό ακροατήριο. (μικρό απόσπασμα: (https://www.youtube.com/watch?v=q040dp_WSFI).

Σε άλλη δημόσια τοποθέτησή του, ο Kirk επιχείρησε να ερμηνεύσει το αυξανόμενο φαινόμενο Αμερικανών Προτεσταντών που εγκαταλείπουν τις ευαγγελικές τους ρίζες, αναζητώντας πνευματικό βάθος και θεσμική συνέχεια σε κοινότητες που σέβονται τη ζώσα εκκλησιαστική παράδοση — όπως είναι η Ορθοδοξία. Αυτή η στροφή του Kirk, έστω και στα σπέρματά της, ενδέχεται να σηματοδοτούσε την έναρξη μιας εσωτερικής μετακίνησης προς τον ιστορικό Χριστιανισμό (https://www.youtube.com/watch?v=CT0B8Fbby0Q).

Το ειλικρινές και συνειδητό ενδιαφέρον του Charlie Kirk για την Ορθοδοξία επιβεβαιώθηκε με σαφήνεια λίγες μόλις ημέρες μετά τον τραγικό του θάνατο από τον γνωστό τηλεπαρουσιαστή και πολιτικό σχολιαστή Tucker Carlson. Στη διαδικτυακή του εκπομπή, αφιερωμένη στη μνήμη του Kirk, ο Carlson έκλεισε με μια ουσιαστική και υψηλού επιπέδου συνομιλία με τον π. Josiah Trenham – έναν ιδιαίτερα αναγνωρίσιμο και θεολογικά καταρτισμένο Ορθόδοξο κληρικό που διακονεί στην Αντιοχειανή Αρχιεπισκοπή της Βορείου Αμερικής. Ο π. Josiah ασκεί ένα αξιοσημείωτο ποιμαντικό έργο στην Καλιφόρνια και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο επιδραστικές φωνές της Ορθοδοξίας στην αγγλόφωνη Αμερική.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, που ξεκινά στο 1:27:05 του επεισοδίου και διαρκεί έως τη λήξη, ο Tucker Carlson δεν έκρυψε ούτε το δικό του προσωπικό ενδιαφέρον για την Ορθοδοξία, ούτε τη συγκίνησή του για τη θεολογική αναζήτηση του Kirk (https://www.youtube.com/watch?v=V5iCxIu7Syw).

Ο θάνατος του Charlie Kirk έφερε με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια ένα διττό και αναντίρρητο φαινόμενο που διαμορφώνεται με αυξανόμενη ένταση στο εσωτερικό της αμερικανικής θρησκευτικής πραγματικότητας:

Πρώτον, η μεταστροφή Αμερικανών στην Ορθοδοξία δεν είναι πλέον περιθωριακό γεγονός, αλλά μια ηχηρή και πολυδιάστατη πραγματικότητα. Η ερμηνεία αυτού του φαινομένου απαιτεί σοβαρότητα, θεολογική διάκριση και βαθιά γνώση του πολιτισμικού πλαισίου· δεν επιδέχεται επιφανειακές αναγνώσεις, ούτε ρομαντικές απλουστεύσεις ή θριαμβολογικές προσεγγίσεις.

Δεύτερον, η ίδια η Ορθοδοξία στις Η.Π.Α. (συχνά με όχημα αγγλόφωνες κοινότητες με έμφαση στην παραδοσιακότητα)  — όχι απλώς θεσμικά, αλλά ως βιωμένη εκκλησιαστική εμπειρία — αποκτά φωνή στον αμερικανικό δημόσιο λόγο, μέσω μιας ποιμαντικής παρουσίας που διατηρεί με συνέπεια την παραδοσιακή της ταυτότητα, χωρίς να αποκόπτεται από τις ανάγκες και τα ερωτήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Δίνει έμφαση στη λατρευτική ζωή με τη χρήση της αγγλικής γλώσσας στη λατρεία, διδάσκει την ακρίβεια στο ευαγγελικό ήθος και τη ζωή της «εν Χριστώ» άσκησης, εκφράζεται μέσα από ζωντανές λατρεύουσες κοινότητες με ζηλευτό πολλές φορές έργο φιλανθρωπίας και ιεραποστολικής μαρτυρίας και συνομιλεί με ποιμαντική ενσυναίσθηση με την αμερικανική κοινωνία, ούσα ταυτόχρονα εξαιρετικά προσεχτική στο να μην προβαίνει σε εκπτώσεις στην Πίστη. Η Ορθόδοξη Εκκλησία στις Ηνωμένες Πολιτείες αγωνίζεται όχι απλώς να είναι "παρούσα" — αλλά να καθίσταται ενεργή, ακουστή και προφητική.