ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΟΣ ΟΜΙΛΙΑ
ΤΟΥ ΑΡΧΙΜ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ Γ. ΑΕΡΑΚΗ
ΕΠΙ Τῌ ΕΠΕΤΕΙῼ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ
ΑΡΧΙΜ. π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ
᾿Εν τῷ ῾Ιερῷ Ναῷ «Τριῶν ῾Ιεραρχῶν», (Μενάνδρου 4) 11.11.2012
«῎Ιδε τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον μου καὶ ἄφες πάσας τὰ ἁμαρτίας μου» (Ψαλμ. κδ´, 18).
ΤΕΛΟΥΜΕΝ σήμερον τὸ κατ᾿ ἔτος μνημόσυνον ἀπὸ τῆς ἐκδημίας τοῦ ἀειμνήστου καὶ πολυσεβάστου Γέροντός μας π. ᾿Επιφανίου Θεοδωροπούλου, τοῦ ταπεινοῦ, σεμνοῦ, νηφαλίου, διακριτικοῦ καὶ εὐσπλάγχνου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ. Κατὰ τὴν ἐπιστροφήν του ὁ Γέροντας εἰς τὴν οἰκίαν του ἐν κόπῳ καὶ χαρᾷ, ἐν ὀδύνῃ καὶ πνευματικῇ ἀγαλλιάσει προσεκύνει τὸν ᾿Εσταυρωμένον καὶ ἐν κατα νύξει ἔλεγε πρὸς τὸν Κύριόν μας· «῎Ιδε τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον μου καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου». ῾Η κατ᾿ ἐξοχὴν ἀρετὴ τοῦ π. ᾿Επιφανίου ἦτο ἡ ταπείνωσις, ἐξ ἧς ἐβλάστησαν ἅπασαι αἱ λοιπαὶ ἀρεταί του, ὅπως χαρακτηριστικῶς τονίζει ὁ Μέγας ᾿Αθανάσιος· «Ταπείνωσις κεφάλαιον τῶν ἀρε τῶν καὶ πλήρωμα πάντων τῶν καλῶν».
᾿Εκ νεαρᾶς ἡλικίας ἔδωκε τὴν καρδίαν του εἰς τὸν Χριστόν. Μελετῶν τὸ ῾Ιερὸν Εὐαγγέλιον ἐστάθη μετὰ δέους εἰς τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου· «῎Αρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ᾿ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρ δίᾳ καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυ χαῖς ὑμῶν· ὁ γὰρ ζυγός μου χρη στὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν». (Ματθ. ια´, 29-30). Οὕτως ἔθεσεν ὡς στόχον τὴν ταπείνωσιν τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἔκτοτε ἠγωνίζετο ὅλαις δυνάμεσι νὰ κατακτήσῃ τὴν κορυφὴν τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τὴν σωτήριον καὶ ὑψοποιὸν ταπείνωσιν. ᾿Εφ᾿ ὅσον ὁλοκαρδίως ἐπεθύμει τὴν μετὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἕνωσιν, εὐκόλως κατενόησε τὸ οὐράνιον νόημα τῶν λόγων Του· «᾿Επὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου» (Ἠσ. ξστ, 2). ῾Η διαπίστωσίς του ὅτι ἅπασα ἡ κτίσις ὁμοῦ μετὰ τῶν ταπεινῶν ὑμνεῖ ἀδιαλείπτως τὸν Τρισάγιον Κύριον «Εὐλογεῖτε, ὅσιοι καὶ ταπεινοὶ τῇ καρδίᾳ, τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας» (Δαν. γ´, 87), «εὐλογεῖ τε, πάντα τὰ ἔργα Κυρίου τὸν Κύριον·... εὐλογεῖτε, οὐρανοὶ ... ἄγγελοι Κυρίου... ὕδατα πάντα τὰ ὑπεράνω τοῦ οὐρανοῦ... πᾶσαι αἱ δυνάμεις Κυρίου... ἥλιος καὶ σελήνη... ἄστρα... πᾶς ὄμβρος καὶ δρόσος... πῦρ καὶ καῦμα... δρόσοι καὶ νιφετοὶ τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦ τε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας» «εὐφραίνεσθε, οὐρανοί, καὶ ἀγαλλιάσθω, ἡ γῆ, ῥηξάτωσαν τὰ ὄρη εὐφροσύνην, ὅτι ἠλέησεν ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ καὶ τοὺς ταπεινοὺς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ παρεκάλεσεν» (Ἠσ. μθ´, 13) ἦτο φυσικὸν νὰ ὁδηγῇτὴν θεοειδῆ ψυχὴν τοῦ Γέροντος εἰς τὴν ταπείνωσιν, ὥστε να συμψάλλῃ μεθ᾿ ὅλης τῆς κτίσεως.
῾Η ἐμβριθὴς γνῶσις τῆς ῾Αγίας Γραφῆς ὡδήγει τὸν Γέροντα νὰ ἐκζητῇ τὴν ταπείνωσιν ἐκ τοῦ δωρεοδότου Χριστοῦ, διότι· «Καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς» (Λουκ. α´,52), «τίς ὡς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν; ὁ ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν καὶ τὰ ταπεινὰ ἐφορῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ, ὁ ἐγείρων ἀπὸ γῆς πτωχὸν καὶ ἀπὸ κοπρίας ἀνυψῶν πένητα» (Ψαλμ. ριβ´, 5-7). «Κύριος..ταπεινοῖ καὶ ἀνυψοῖ» (Α´Σαμ.β´,7), «ὁ Θεὸς κρι τής ἐστιν· τοῦτον ταπεινοῖ καὶ τοῦ τον ὑψοῖ» (Ψαλμ. οδ´, 8), «γνώσονται πάντα τὰ ξύλα τοῦ πεδίου διότι ἐγὼ Κύριος ὁ ταπεινῶν ξύλον ὑψηλὸν καὶ ὑψῶν ξύλον ταπεινὸν καὶ ξηραίνων ξύλον χλωρὸν καὶ ἀναθάλλων ξύλον ξηρόν·» (᾿Ιεζ. ιζ´, 24).
Εἶχε τὴν βεβαίαν πεποίθησιν ὅτι ὁ Θεὸς σῴζει τοὺς ταπεινοὺς κατὰ τὰς κατωτέρω ἁγιογραφικὰς ῥήσεις· «᾿Εγγὺς Κύριος τοῖς συντετριμμένοις τὴν καρδίαν καὶ τοὺς ταπεινοὺς τῷ πνεύματι σώσει» (Ψαλμ. 33, 19), «ὅτι σὺ λαὸν ταπεινὸν σώσεις καὶ ὀφθαλμοὺς ὑπερηφάνων ταπεινώσεις» (Ψαλμ. ιζ´, 28), «ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ Θεοῦ, ἵνα ὑμᾶς ὑψώσῃ ἐν καιρῷ» (Α´ Πέτ.ε´,6), «ταπεινώθητε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ ὑψώσει ὑμᾶς» (᾿Ιακ. δ´, 10), «Κύριος ἐθεμελίωσε Σιών, καὶ δι᾿ αὐτοῦ σωθήσονται οἱ ταπεινοὶ τοῦ λαοῦ» (῾Ἠσ.,ιδ´,32), «πάντα τὰ ἔργα τοῦ ταπεινοῦ φανερὰ παρὰ τῷ Θεῷ, οἱ δὲ ἀσεβεῖς ἐν ἡμέρᾳ κακῇ ὀλοῦνται. ᾿Ακάθαρτος παρὰ Θεῷ πᾶς ὑψηλοκάρδιος» (Παροιμ. ιστ´, 4-5), «ἀλλ᾿ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ Θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου»(Β´ Κορ. ζ´,6), «καὶ ὑπολείψομαι ἐν σοὶ λαὸν πραῢν καὶ ταπεινόν».
Οἱ λόγοι τοῦ ῾Αγ. Πνεύματος· «῞Οσῳ μέγας εἶ τοσούτῳ ταπείνου σεαυτὸν καὶ ἔναντι Κυρίου εὑρή σεις χάριν» (Σοφ. Σειρ. γ´,18) εἶχον ἀπόλυτον ἐφαρμογὴν εἰς τὴν πνευματικὴν ζωὴν τοῦ Γέροντος. ῏Ητο μέγας εἰς τὴν εὐφυΐαν καὶ θαυμαστὸς εἰς τὴν ταπείνωσιν, διὸ καὶ ἴσχυε δι᾿ αὐτὸν ὁ λόγος· «Εἰσὶν οἱ πλουτίζοντες ἑαυτοὺς μηδὲν ἔχοντες καὶ εἰσὶν οἱ ταπεινοῦντες ἑαυτοὺς ἐν πολλῷ πλούτῳ» (Παροιμ. ιγ´, 7).
῾Η προσευχὴ τοῦ Γέροντος ἦτο συντονισμένη μετὰ τῆς ἀναπνοῆς του καὶ ἐπειδὴ ἐν ἐπιγνώσει ἐταπείνου ἑαυτὸν ἔφθανε αὕτη εἰς τὸν θρόνον τοῦ Κυρίου κατὰ τὸ λόγιον· «προσευχὴ ταπεινοῦ νεφέλας διῆλθε» (Σοφ. Σειρ. λε´,23), «ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν προσευχὴν τῶν ταπεινῶν καὶ οὐκ ἐξουδένωσε τὴν δέησιν αὐτῶν» (Ψαλμ. ρα´, 18). Εἶναι γνωστὰ τὰ θαύματα, οἱ καρποὶ αὐτοὶ τῆς θεοδέκτου προσευχῆς του.
᾿Επέλεξεν εἰς τὴν ζωήν του τὴν τοῦ Κυρίου πτωχείαν, γενομένης δὲ ταύτης τῆς ἀρετῆς δεκτῆς παρὰ Κυρίου, ἔσχον ἐφαρμογὴν οἱ λόγοι τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιακώβου· «Καυχάσθω δὲ ὁ ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ» (α´, 9).
Πᾶς τις διέκρινεν εἰς τὴν ζωήν του καὶ τοὺς λόγους του ὅτι εἰς τὴν καρδίαν του μετὰ δέους ἐμελέτα καὶ ἐβίου τοὺς θεοπνεύστους λόγους· «῞Υβρις ἄνδρα ταπεινοῖ, τοὺς δὲ ταπεινόφρονας ἐρείδει δόξῃ Κύριος» (Παροιμ. κθ´, 23), «πρὸ συντριβῆς ὑψοῦται καρδία ἀνδρός, καὶ πρὸ δόξης ταπεινοῦται» (Παροιμ. ιη´, 12), «οὗ ἐὰν εἰσέλθῃ ὕβρις, ἐκεῖ καὶ ἀτιμία· στόμα δέ ταπεινῶν μελετᾷ σοφίαν» (Παροιμ. ια´,2), «πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι ἐγὼ ἐπλημμέλησα» (Ψαλμ. ριη´, 67). ῎Εχων πρὸ τῶν πνευματικῶν του ὀφθαλμῶν τοὺς ἀνωτέρω λόγους ἐφύλαττε ἑαυτὸν ταπεινὸν ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων.
᾿Ιδιαιτέρως ἠκολούθει καὶ ἐφήρμοζε αὐστηρῶς τὰς ἀποστολικὰς ἐντολάς· «Τὸ αὐτὸ εἰς ἀλλήλους φρονοῦντες. Μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦν τες, ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι. Μὴ γίνεσθε φρόνιμοι παρ᾿ ἑαυτοῖς» (Ρωμ. ιβ,16), «῾Ομοίως νεώτεροι ὑποτάγητε πρεσβυτέροις, πάντες δὲ ἀλλήλοις ὑποτασσόμενοι τὴν ταπεινοφροσύνην ἐγκομβώσασθε· ὅτι ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν» (Α´ Πετ. ε´, 5), «τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς, φιλάδελφοι, εὔσπλαγχνοι, ταπεινόφρονες» (Α´ Πετ. γ´, 8), «μηδὲν κατὰ ἐριθείαν ἢ κενοδοξίαν, ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγούμενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν» (Φιλιπ. β´, 3), «᾿Ενδύσασθε οὖν, ὡς ἐκλεκτοὶ τοῦ Θεοῦ ἅγιοι καὶ ἠγαπημένοι, σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πρᾳότητα, μακροθυμίαν» (Κολ. γ´, 3), «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἐγὼ ὁ δέσμιος ἐν Κυρίῳ ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε, μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πρᾳότητος, μετὰ μακροθυμίας, ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ» (᾿Εφεσ. δ´, 2). ῾Η κατάκτησις τῆς ὑψοποιοῦ ταπεινοφροσύνης παρεῖχε εἰς τὸν Γέροντα τὴν δυνατότητα νὰ ἀναβαίνῃ εὐκόλως καὶ μετὰ χαρᾶς τὴν κλίμακα ὅλων τῶν ἀρετῶν.
«῎Ιδε τὴν ταπείνωσίν μου
καὶ τὸν κόπον μου
καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου».
᾿Αδελφοἰ μοι!
῾Ο Κύριος «ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώ ματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλ. β´.7-8). ῾Η κένωσις, ἡ ταπείνωσις τοῦ Κυρίου μας ἐνέπνευσε τὴν ταπείνωσιν τοῦ Γέροντόςμας. Τοῦ Κυρίου καὶ τοῦ πνευματικοῦ μας πατρὸς ἡ κένωσις εἴθε νὰ ἐμπνεύσῃ καὶ πάντας ἡμᾶς νὰ ἀγωνισθῶμεν πρὸς κατάκτησιν τῆς ῥίζης πασῶν τῶν ἀρετῶν, τῆς ταπεινώσεως, ὥστε νὰ κατανοήσωμεν καὶ νὰ βιώσωμεν τὸν πρῶτον τοῦ Κυρίου μακαρισμὸν «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ε´, 3). ΑΜΗΝ.
Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου