Τιμῶντας τὰ ἐλευθέρια τῆς Κονίτσης (24.2.2020)

 Ἡ Χορωδία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης,(παιδικὴ καὶ ἀνδρική),ἔλαβε μέρος στὶς ἐκδηλώσεις ποὺ ὀργάνωσε ὁ Δῆμος Κονίτσης γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς Ἀπελευθέρωσεως τῆς Κονίτσης ἀπὸ τὸν Τουρκικὸ Ζυγό (24.2.1913).Ἡ Χορωδία ξεκίνησε μὲ τὸν "Ἐθνικὸ Ὕμνο τῆς Ἐκκλησίας μας" δηλ. τὸ "Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ" καὶ συνέχισε μὲ 3 τραγούδια μελοποιημένα ἀπὸ τὴν Ἱ. Μητρόπολη σχετικὰ μὲ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Κονίτσης καὶ τῶν Ἰωαννίνων (21.2.1913).

Παραθέτουμε τὸν σχολιασμὸ τῶν τραγουδιῶν, ποὺ ἐκφωνήθηκε ἀπὸ τὸν συνταξιοῦχο Γυμνασιάρχη Κονίτσης κ. Θωμᾶ Μήτσιο.

Μετὰ τὸν νικητήριο καὶ εὐχαριστήριο Ὕμνο στὴν «Ὑπέρμαχο Στρατηγό», τὴν Παναγία μας, τὴν προστάτιδα τοῦ Γένους μας, ἡ χορωδία μας θὰ συνεχίσει μὲ τρία ἔντεχνα Τραγούδια μελοποιημένα ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολή μας. Τὸ πρῶτο τραγούδι μιλάει γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Κόνιτσας. Εἶναι γραμμένο ἀπὸ τὴν ἠπειρώτισσα (ἐκ Παρακαλάμου)  ἐκπαιδευτικὸ Αἰκατερίνη Ντότη. «Ἡ Κόνιτσα ἐλεύθερη» ἐπιγράφεται. Μετὰ ἀπὸ τὴν μακρόχρονη τουρκική σκλαβιὰ ἡ Κόνιτσα πλέει στὴν Γαλανόλευκη . Γι’ αὐτὸ «πέτα πουλί μου γρήγορα, στοὺς κάμπους στὰ βουνὰ μας, νὰ μάθουν πὼς ἡ Κόνιτσα ἔγινε πιὰ δικιά μας. Γίναμε πλέον λεύθεροι κυρίαρχοι στὸν τόπο, ὑψώθη ἡ Γαλανόλευκη στοῦ Ἀϊ – Λιὰ τὸ λόφο». Εἶναι γραμμένο σὲ πρόσχαρο ἦχο καὶ ρυθμό. Δηλ. σὲ ἦχο Γ΄ καὶ ρυθμὸ 9σημο.

Η  ΚΟΝΙΤΣΑ  ΕΛΕΥΘΕΡΗ      

(24.2.1913)

Ἦχος Τρίτος , Ρυθμός 9σημος

Πάνω ἐκεῖ στήν Ἤπειρο

μέ τά πολλά τά κρύα

οἱ Ἕλληνες πολέμησαν

τούς Τούρκους μέ ἀνδρεία.

Πλῆθος ἀσκέρι ἤτανε

κι ἐμεῖς ἤμασταν λίγοι,

βοήθησε ἡ Παναγιά

σκληρή σκλαβιά νά φύγει.

ΕΠΩΔΟΣ

Πέτα πουλί μου γρήγορα

στούς κάμπους στά βουνά μας

νά μάθουν πώς ἡ Κόνιτσα

ἔγινε πιά δικιά μας.

Πές τους πώς ἡ ἐλευθεριά

μᾶς ἦρθε μέ τή νίκη. 

Γκρεμίσθ΄ ἡ τούρκικη σκλαβιά

καί τοῦ πολέμου ἡ φρίκη.

Γίναμε πλέον λεύθεροι

κυρίαρχοι στόν τόπο

ὑψώθη ἡ Γαλανόλευκη

στοῦ Ἁϊ -Λιά τό λόφο.

 ΕΠΩΔΟΣ

Πέτα πουλί μου γρήγορα

στούς κάμπους στά βουνά μας

νά μάθουν πώς ἡ Κόνιτσα

ἔγινε πιά δικιά μας.

(Στίχοι: Αἰκατερίνη Ντότη       Μελοποίηση : Χ.Ἱ. Ἀμαραντινός)

 Τὸ δεύτερο κατὰ σειρὰ τραγούδι ἐπιγράφεται “Ἡ ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων (21.2.1913)”.  Δημόσια θὰ ἀκουστεῖ ἐδῶ γιὰ πρώτη φορά. Γραμμένο σὲ Πλάγιο τοῦ Α΄ ἦχο καὶ σὲ τρίσημο ρυθμό, ἕναν ρυθμὸ ποὺ συνήθως μελοποιοῦνται οἱ περισσότερες ἠπειρωτικὲς μελωδίες, μᾶς μεταφέρει στὶς δοξασμένες ἐκεῖνες ἡμέρες τοῦ “Δέκα τρία”, ποὺ οἱ γενναῖοι μας φαντάροι, νικοῦν ἐχθρούς, βροχὲς καὶ κρύα”. Ἡ ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων ὑπῆρξε ὁ προάγγελος ἐλευθερίας καὶ τῆς δικῆς μας πόλης, τῆς Κόνιτσας.  

Η   ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ  ΤΩΝ  ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ  (21.2.1913)

Ἦχος Πλ. τοῦ Α΄΄    Ρυθμὸς 3σημος

 

Πέφτουν στὰ Γιάννινα κανόνια !

τὴ Λευτεριὰ καλωσορίζουν,

σκλάβοι ὥς πεντακόσια χρόνια,

τὴν καρτεροῦν καὶ δὲν λυγίζουν.

Εἴκοσι μία τοῦ Φλεβάρη

 τοῦ δοξασμένου «Δέκα τρία»,

ποὺ οἱ γενναῖοι μας φαντάροι,

 νικοῦν ἐχθρούς, βροχὲς καὶ κρύα.

ΕΠΩΔΟΣ

Πάει ἡ ψυχὴ τ’ Ἀλῆ – Πασᾶ,

 τὸ κάστρο τοῦ Ἐσάτ πάει,

καὶ νά, στῆς λίμνης τὸ βυθὸ

 ἡ ὥρια κυρὰ ξυπνάει.

Τοῦ Ρήγα γιέ, τῆς μοίρας γιέ,

χρυσὲ σὰν καλωσύνη ἦλθες,

δικά σου ‘ναι τὰ Γιάννενα

 μὲ τὴν κυρὰ - Φροσύνη.

Καὶ στήνουν τὴ γαλανομάτα,

 πάνω στ’ ἀγέρωχο Μπιζάνι,

τὶς ἁλυσίδες σποῦν κομμάτια,

 μὲ τῆς ψυχῆς τους τὴ σκαπάνη.

Καὶ χτίζουν λαμπερὰ παλάτια

 τῆς Νίκης ποὺ φορεῖ στεφάνι,

εἰς τὰ Πεστά, στὴ Μανωλιάσσα,

 πρῶτος ὁ εὔζωνας περνάει.

 ΕΠΩΔΟΣ

Πάει ἡ ψυχὴ τ’ Ἀλῆ – Πασᾶ,

 τὸ κάστρο τοῦ Ἐσάτ πάει,

καὶ νά, στῆς λίμνης τὸ βυθὸ

 ἡ ὥρια κυρὰ ξυπνάει.

Τοῦ Ρήγα γιέ, τῆς μοίρας γιέ,

χρυσὲ σὰν καλωσύνη ἦλθες,

δικά σου ‘ναι τὰ Γιάννενα

 μὲ τὴν κυρὰ - Φροσύνη.

(Στίχοι : Γ. Μ. Ξύδη καὶ Ἀγγέλου Σημηριώτη

Μελοποίηση : Χ.Ἱ. Ἀμαραντινοῦ )

Τὸ τρίτο καὶ τελευταῖο τραγούδι τῆς χορωδίας μας  σὲ ἦχο Πλάγιο τοῦ Α΄ καὶ ἐναλλαγὴ ρυθμῶν 7σήμου καὶ 4σήμου, εἶναι τοῦ γνωστοῦ μας ποιητοῦ Λορέντζου Μαβίλη, τοῦ ἥρωα τοῦ ὑψώματος Δρίσκου τῶν Ἰωαννίνων. Εἶχε πέσει ἐκεῖ στά 53 του χρόνια, στίς 28 Νοεμβρίου 1912 ψελλίζοντας στοὺς συμπολεμιστές του : “Περίμενα πολλές τιμές, ἀπό τοῦτον τόν πόλεμο, ἀλλά ὄχι καί τήν τιμή νά θυσιάσω τή ζωή μου γιά τήν Ἑλλάδα μου”. Στὸ ποίημα «Εἰς τὴν Πατρίδα»  διερωτᾶται ὁ ποιητὴς καὶ μαζί του καὶ ἐμεῖς σήμερα τὸ 2020: «Μάνα μου Ἑλλάδα, γιατὶ δὲν εἶσαι τώρα, σὰν πρῶτα ὀρθή, ψηλή, στεφανωμένη μὲ δάφνες; Ἄχ πότε θἄρθη ἡ ὥρα νὰ μεταστράψη ἡ ὄψη σου ποὺ εἶναι σβησμένη ;»  Πόσο ἐπίκαιρο τὸ ποίημα ! Ἀλλὰ παροτρύνει συγχρόνως ἐνθαρρύνοντάς μας μὲ τὸ : « Πατρίδα μου, σηκώσου. Ἄς λάμψη πάλι στὸν αἰθέρα ψηλά τὸ μέτωπό σου. Μεγάλη θὰ γίνεις κι ἀλλὶ τότε στὸν ἐχθρό σου».

ΕΙΣ  ΤΗΝ  ΠΑΤΡΙΔΑ

Ἦχος Πλ.τοῦ Α΄

Ρυθμὸς 7σημος & 4σημος

Μάνα μου Ἑλλάδα, γιατὶ δὲν εἶσαι τώρα,

σὰν πρῶτα ὀρθή, ψηλή, στεφανωμένη

μέ δάφνες ; Γιατὶ δὲν εἶσαι μὲ τὰ δῶρα

τῆς ἀθάνατης νίκης στολισμένη ;

ΕΠΩΔΟΣ

Πατρίδα μου, σηκώσου. Ἄς λάμψη πάλι

στὸν αἰθέρα ψηλὰ τὸ μέτωπό σου,

καὶ τῆς Ἐλευθεριᾶς, θὲ νὰ προβάλη

ἡμέρα, καὶ τὸ θεῖο μέτωπό σου

θὰ λάμψη σὰν τὸν ἥλιο της.

Ἄχ!  πότε θἄρθη, πότε θὰ ρθῆ ἡ ὥρα

νὰ ματαστράψη ἡ ὄψη σου ποὺ εἶναι σβησμένη

καὶ τὴν ἐρημωμένη χώρα

μ’ ἐλπίδα νὰ φωτίσης, ἀντρειωμένη ;

ΕΠΩΔΟΣ

Πατρίδα μου, σηκώσου. Ἄς λάμψη πάλι

στὸν αἰθέρα ψηλὰ τὸ μέτωπό σου,

καὶ τῆς Ἐλευθεριᾶς, θὲ νὰ προβάλη

ἡμέρα, καὶ τὸ θεῖο μέτωπό σου

θὰ λάμψη σὰν τὸν ἥλιο της.

Μεγάλη θὰ γίνης κι ἀλλὶ

τότε στὸν ἐχθρό σου !

Στίχοι : Λορέντζου Μαβίλη

Μελοποίηση : Χ.Ἱ. Ἀμαραντινός

Ἀνήμερα τῆς Ἑορτῆς τῆς Ἀπελευθερώσεως, ἀφοῦ προηγήθηκε Θ.Λειτουργία καὶ Δοξολογία στὸν Ἱ. Προσκυνηματικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγ. Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ἐπακολούθησαν ἐκδηλώσεις στὸ Δημαρχεῖο, καὶ στὴ συνέχεια Ἐπιμνημόσυνη Δέηση στὴν περιοχὴ "Ἀη-Γιάννης"γιὰ ὅσους συνέβαλαν στὴν ἀπελευθέρωση τῆς Κωμοπόλεως.