Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥ - π. Γερασιμάγγελος Στανίτσας

 1 Ιανουαρίου
 

Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥ

 

Η έννοια του ονόματος

 
          Ο χριστιανισμός, ως γνωστόν, έχει ενσωματώσει στη διδασκαλία και τη λατρεία του πολλές αρχαιοελληνικές και ιουδαϊκές συνήθειες και τους έδωσε νέο περιεχόμενο. Ο σκοπός αυτής της τακτικής ήταν κατ’ εξοχή παιδαγωγικός, καθώς είχε αποδέκτες όλους αυτούς που ήταν ειδωλολάτρες ή Εβραίοι και έδειχναν ενδιαφέρον για τη νέα θρησκεία ή προσέρχονταν σ’ αυτή.
          Σήμερα ο ευαγγελιστής Λουκάς μας ομιλεί για μια τέτοια συνήθεια. Ο νεογέννητος Χριστός οκτώ μέρες μετά τη γέννησή του, υποβλήθηκε στη πράξη της περιτομής, παίρνοντας το όνομα Ιησούς. Αυτό το γεγονός το γιορτάζει η Εκκλησία μας κάθε πρωτοχρονιά. Στα αναγνώσματα που διαβάζονται και τα τροπάρια της ημέρας τονίζεται η ταπείνωση του Χριστού, ο οποίος όχι μόνο καταδέχθηκε να γεννηθεί ως άνθρωπος, αλλά και να υποβληθεί και σε όλες τις κοινωνικές συνήθειες.
          Σε αντιστοιχία προς το παράδειγμα του Χριστού η Εκκλησία μας καθιέρωσε ως ημέρα ονοματοδοσίας κάθε νεογέννητου βρέφους την όγδοη ημέρα από τη γέννησή του. Οι περισσότεροι όμως γνωρίζουν ότι το όνομα ενός ανθρώπου δίνεται όταν βαπτίζεται. Εδώ πρόκειται για μια παρεξήγηση. Στο βάπτισμα απλά επαναλαμβάνεται το όνομα, που έχει ήδη δοθεί την όγδοη ημέρα της γέννησης του βρέφους. Επειδή όμως αυτό συνήθως δεν συμβαίνει, το όνομα εκφωνείται για πρώτη φορά κατά την βάπτιση. Έτσι η βάπτιση συνδέθηκε με την ονοματοδοσία.
          Καλό θα ήταν να επανέλθει σιγά -σιγά αυτή η ορθή εκκλησιαστική πράξη να δίνεται το όνομα στο νεογέννητο παιδί, όπως ορίζει η λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας. Πολύ περισσότερο όταν αυτό γίνεται με πρότυπο  τον Χριστό, όπως ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή.
          Το πρώτο όνομα που παίρνει ο άνθρωπος με την ευχή τη ονοματοδοσίας είναι το όνομα του Χριστού. Ο χριστιανός, ως μέτοχος του ονόματος του Χριστού καλείται να ενστερνισθεί και τα γνωρίσματα του Χριστού. Μόνο με αυτή την προϋπόθεση μπορεί να φέρει επάξια και όχι υποκριτικά το όνομα του Χριστού:ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ.
          Στο συναξάρι του αγίου Κρήσκεντος -15 Απριλίου-  γίνεται ένας διάλογος σύντομος μεταξύ στον άγιο και τον ηγεμόνα της περιοχής. Όταν ερωτάται  ο άγιος απο   τον ηγεμόνα να πει, ποιο είναι το όνομά του και ποια η πατρίδα του, έδινε μονότονα την απάντηση ότι είναι χριστιανός, παρατηρεί ο ι. Χρυσόστομος, δηλώνει και την πατρίδα και το γένος και το επάγγελμα και όλα. Η καταξίωση του ονόματος του χριστιανού απαιτεί τη μεταμόρφωση του ανθρώπου που το φέρει. Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζεται να βαδίσει ο χριστιανός την οδό της ταπεινώσεως που βάδισε  ο Χριστός.
          Στην ευχή της ονοματοδοσίας, της όγδοης ημέρας μετά τη γέννηση, το βρέφος προσφωνείται για πρώτη φορά με το προσωπικό του όνομα. Είναι το όνομα που επιλέγουν οι γονείς του. Αυτό το όνομα φέρει ο άνθρωπος σε ολόκληρη τη ζωή του και με αυτό το όνομα θα εισέλθει τελικά στην αναμενόμενη βασιλεία του Θεού.
          Η Εκκλησία θεωρεί το νεογέννητο παιδί, οκτώ μόλις ημερών, ως ολοκληρωμένο άνθρωπο. Το όνομα του δίνει ταυτότητα ως πρόσωπο, διαβεβαιώνει τη μοναδικότητα του και αναγνωρίζει το θεϊκό δώρο της ανεπανάληπτης προσωπικότητάς του.
          Με την πράξη αυτή η Εκκλησία δείχνει τον τελικό σκοπό της υπάρξεως του ανθρώπου, που δεν είναι να έρθει σ’ αυτόν τον κόσμο, αλλά να κερδίσει τη βασιλεία των ουρανών. Γι’ αυτό η παρούσα ζωή έχει ρόλο σταδίου και αποτελεί τη γέφυρα της παραπάνω μεταβάσεως.  Σκοπός του ανθρώπου δεν είναι να παραμείνει πάνω στη γέφυρα, αλλά να καταλήξει στο τέρμα που οδηγεί αυτή.
          Επειδή αυτόν  τον σκοπό κατόρθωσαν οι άγιοι, επικράτησε η συνήθεια οι χριστιανοί γονείς να δίνουν στα παιδιά τους ονόματα αγίων. Οι άγιοι ως μέλη του σώματος του Χριστού αποκαλύπτουν τον ίδιο τον Χριστό και κάνουν αισθητή την παρουσία του μέσα στην ιστορία. Η αναφορά του ονόματος ενός αγίου παραπέμπει στην αρετή του και εκείνη με τη σειρά της παραπέμπει στην αρετή του Χριστού. Το όνομα ενός αγίου οδηγεί στην κοινωνία του αγίου με το πρόσωπο που φέρει το όνομα. Οι άγιοι έζησαν στον κόσμο για το όνομα του Θεού και υπέταξαν το θέλημά τους στο θείο θέλημα. Έτσι χρέος των χριστιανών γονέων είναι να επιλέγουν για τα παιδιά   τους χριστιανικά ονόματα και να μην παρασύρονται απο κοσμικές συνήθειες ξένες προς την χριστιανική παράδοσή μας.
 
          Καλή και ευλογημένη χρονιά
 

Πρωτοπρεσβύτερος Γερασιμάγγελος Στανίτσας