«Μέ σκουλήκια ἤ μέ φωτιά;». Ἀντίλογος στά σχόλια Ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

  «Μέ σκουλήκια ἤ μέ φωτιά;». 

Ἀντίλογος στά σχόλια

Ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

    Στό ἄρθρο μας «μέ σκουλήκια ἤ μέ φωτιά;» (anastasios 30.4.25), ἐξ ἀρχῆς δηλώσαμε-γράψαμε: «ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, εἴμαστε  ὑπέρ τῆς ταφῆς τῶν νεκρῶν, γιατί αὐτό ὁρίζει ἡ μακρόχρονη παράδοσή μας». Τί ἄλλο ἔπρεπε νά γράψουμε, γιά νά ἐπιβεβαιώσουμε,  ὅτι εἴμαστε ὑπέρ τῆς ταφῆς τῶν νεκρῶν; Καί ὅμως οἱ περισσότεροι σχολιαστές τό παρέβλεψαν. Καί ἔβγαλαν λάθος συμπέρασμα. Πόσο εὔκολα ἀδικοῦμε-παρεξηγοῦμε τόν   πλησίον! «Πρῶτα νά πατᾶς, μετά νά πετᾶς», ἔλεγε ὁ ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακόπουλος· ἐννοώντας: πρῶτα νά  καταλαβαίνεις καλά, πολύ καλά,  αὐτό πού   διαβάζεις, καί μετά νά θεολογεῖς, νά ἐμφβαθύνεις, νά σχολιάζεις...

  Ἡ ἐκκλησιαστική κηδεία εἶναι, μεταξύ τῶν ἄλλων, ἡ κορυφαία τιμή, πού ἀπονέμει ἡ Ἐκκλησία πρός τόν ἄνθρωπο,  μέλος τοῦ σώματός της. Κατά τό τυπικό, ἡ Ἐκκλησία, ὁ Ἱερέας μεταφέρει τόν νεκρό ἀπό τό σπίτι στό ναό· μέ ἐπισημότητα· μέ ἑξαπτέρυγα, θυμίαμα, καί ψέλοντας κατ'ὁδόν τόν ὕμνο τῶν Ἀγγέλων· «Ἅγιος ὁ Θεός!». Καί τό θέμα- ἐρώτημα  τοῦ ἄρθρου  μας, ἦταν: «πρέπει νά κηδεύεται ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός,  πού ἐπιλέγει τήν καύση τοῦ νεκροῦ του σώματος;». Ἕνας ἀνώνυμος σχολιαστής ἔφθασε στό σημεῖο νά γράψει: «Καμία σχέση δέν ἔχουν μέ τήν ἐκκλησία, ὅσοι προτιμοῦν τήν πυρά ἀπό τήν ταφή. Ἔχουν θέσει τόν ἑαυτόν του ἐκτίς Ἐκκλησίας».  (30 Ἀπριλίου 2025, 1:14 μμ). Ἐπικίνδυνη, ἐπιπόλαιη τοποθέτηση·  ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα, ὅτι ὅσοι  ἀθετοῦν τίς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας, θέτουν τούς ἑαυτούς τους ἐκτός Ἐκκλησίας...!

     Πάντως, ὅ,τι  καί νά ποῦμε ἐπ'αὐτοῦ, δέν ἔχει  ἰσχύ, γιατί τόν πρῶτο λόγο τόν ἔχει ὁ τοπικός Ἐπίσκοπος. Ὅμως,«δίδου σοφῷ ἀφορμήν καί σοφώτερος ἔσται» (Παρ. 9:9).

     Οἱ  Ἅγιοι ὡς πρῶτο μέλημά τους  εἶχαν τή σωτηρία τῆς ψυχῆς τους· καί  ὄχι ποῦ καί πῶς θά ταφεῖ τό σῶμα τους·  ἔφθαναν καί σέ «ἀκρότητες»· ἔδωσαν π.χ., ἐντολή νά πετάξουν τό σῶμα τους   στίς ἐρημιές γιά νά φαγωθεῖ ἀπό τά θηρία, γιά νά «προκαλέσουν» τόν Κύριο νά τούς ἐλεήσει γιά τήν καταφρόνηση,  πού ἔδειξαν στό σῶμα τους· καί ὁ Κύριος τούς ἐλέησε ( Εὐεργετινός. IV. Ὑπόθεση ΛΖ, Κεφάλαιο Δ, 9-18 & Κλίμακα. Λόγος Ε, 5).  «Τό σῶμα σας ἄς τό τηγανίσουν (ἄς τό κάψουν...), ἡ ψυχή καί ὁ  Χριστός σᾶς χρειάζεται», ἔλεγε ὁ πατροκοσμᾶς.

       Τό πᾶν, λοιπόν,  γιά τόν χριστιανό, δέν  εἶναι ἄν θά κάψουν ἤ   θάψουν τό νεκρό του σῶμα,  ἀλλά ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς του. Ὅμως, αὐτό δέν σημαίνει, ὅτι ἐμεῖς ἀπό τή μεριά μας θά πρέπει νά καταφρονήσουμε τό νεκρό του σῶμα, ρίχνοντάς το  στήν πυρά ἤ στόν σκουπιδότοπο. Θά πρέπει νά τό σεβασθοῦμε· νά τό τιμήσουμε. Θυμᾶμαι: στά χωριά μας, μέχρι τή δεκαετία περίπου τοῦ 1970, σπάνια ἔβλεπες ἄνθρωπο π.χ. νά φορᾶ  καινούργια παππούτσια·  ὅμως, στή κηδεία του, τόν ἔβλεπες μέ καινούργια παππούτσια. Οἱ πατέρες μας εὐτρέπιζαν, στόλιζαν τόν νεκρό τους, ἐν ὄψει τοῦ ταξιδιοῦ του γιά τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. 

        Καί κατά τήν τάξη τῆς Ἐκκλησίας, τό  σῶμα τοῦ νεκροῦ τίθεται στόν τάφο «ἀτενίζοντας» πρός ἀνατολάς·  περιμένοντας τόν Κύριο· «κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς».