ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ - Γράφει ο Βασίλειος Βακάλης

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ

Γράφει ο Βασίλειος Βακάλης

   "΄Αλλο ένα μεγάλο έργο Σας, Μακαριότατε Αρχιεπίσκοπε Αθηνών κ. Ιερώνυμε εγκαινιάσθηκε. Και είναι μεγάλο όχι μόνο για την καλλιτεχνική του αξία ή για το μεγάλο ποσό της δωρεάς του Ιδρύματος 'Σταύρος Νιάρχος', το οποίο δαπανήθηκε για την εκτέλεσή του. Είναι μεγάλο για τον συμβολισμό, που εκφράζει και μια άλλη αλήθεια: ΄Οτι ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία συμπορεύτηκαν επί αιώνες και είχαν πάντοτε, παρά τις ποικίλες αντιξοότητες, ως στόχο την αναγέννηση του Γένους. Ο Ελληνισμός είχε και έχει πάντα ανάγκη την Εκκλησία, γιατί η Εκκλησία καλλιεργεί ήθος ελεύθερων ανθρώπων και η οποιαδήποτε αποξένωση του Ελληνισμού από την Ορθόδοξη Εκκλησία συνεπάγεται και ουσιαστική αλλοίωση της πολιτισμικής μας ταυτότητας".

       Με αυτά τα λόγια ο Πρωτ. π. Θωμάς Συνοδινός, Πρόεδρος της Επιτροπής για την Ακαδημία Εκκλησιαστικών Τεχνών, τόνισε την αξία του Μνημείου Νεομαρτύρων της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου, που πραγματοποιήθηκαν στις 7-10-2025. Το μνημείο στήθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης διακοσίων χρόνων από την έναρξη της επανάστασης του 1821, σε χώρο της Εκκλησίας κοντά στη Μονή Πετράκη κατ' έμπνευση του Μακαριοτάτου και αποτελεί "εκδήλωση ευγνωμοσύνης, τιμής και ευχαριστίας προς όλους τους γνωστούς και αγνώστους Μάρτυρες, που θυσίασαν τη ζωή τους υπέρ πίστεως και πατρίδος" κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Δυστυχώς για λόγους γραφειοκρατίας η ολοκλήρωση του Μνημείου καθυστέρησε και δε στάθηκε - ως μη ώφειλε - δυνατό να τοποθετηθεί σε εμφανέστερο και πιο προσιτό στον επισκέπτη σημείο της Ελλαδικής πρωτεύουσας.

   Το μνημείο αποτελείται από κεντρική στήλη ύψους εξ μέτρων, εκατέρωθεν της οποίας υπάρχουν συμμετρικά τέσσερα - ανά δύο - θωράκια, που απεικονίζουν τις μορφές των Νεομαρτύρων Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις, Φιλοθέης της Αθηναίας, Κων/νου του Υδραίου και του Μεγάλου Διδάχου του Γένους Κοσμά του Αιτωλού. Χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του πεντελικό μάρμαρο και ορείχαλκος με τον οποίο αποδόθηκαν οι εικόνες των Αγίων και των δύο Αγγέλων στην κορυφή της στήλης, που προσφέρουν τον νικητήριο στέφανο στους αθλητές της πίστεως Νεομάρτυρες Αγίους, οι οποίοι - κατά το χαραγμένο στο μάρμαρο της στήλης αγιογραφικό χωρίο - έμειναν 'πιστοί άχρι θανάτου και εδόθη αυτοίς ο στέφανος της ζωής'. 

   Το Μνημείο αυτό μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τοπόσημο το οποίο οι ΄Ελληνες - και ιδιαίτερα οι μαθητές - θα επισκέπτονται για να προσκυνήσουν νοερά τις μεγάλες αυτές μορφές των Νεομαρτύρων της πίστης και της πατρίδας, να τις γνωρίσουν καλύτερα ξεκινώντας από τα ονόματά τους, τα οποία είναι χαραγμένα στα μάρμαρα του Μνημείου, με πρώτο εκείνο του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' που τόσο κακοποιήθηκε η μνήμη του από σύγχρονους 'βανδάλους' οι οποίοι δογματίζουν σήμερα καθισμένοι ασφαλείς και άνετοι στο γραφείο τους κρίνοντας εκείνους που βρίσκονταν τότε μόνιμα κάτω από το σπαθί του ισλαμιστή. Η επίσκεψη στο Μνημείο Νεομαρτύρων θα δώσει την ευκαιρία στους ΄Ελληνες να αναλογιστούν ότι την ελευθερία μας δε μας τη χάρισαν, αλλά την κατακτήσαμε και με αίμα Νεομαρτύρων. Από τώρα και στο εξής ένας θεματικός προσκυνηματικός περίπατος στη Μητρόπολη Αθηνών, όπου θησαυρίζονται τα ιερά Λείψανα της Αγίας Φιλοθέης και του Εθνο - Ιερομάρτυρα Γρηγορίου Ε', στην παρακείμενη οικία της Αγίας, στο Μνημείο του ΄Αγνωστου Στρατιώτη και στο Μνημείο Νεομαρτύρων είναι επιβεβλημένος για ένα άλλου είδους εθνικό και θρησκευτικό αναβαπτισμό.

    Στον εμπνευστή του έργου Μακαριότατο κ. Ιερώνυμο, στον συντονιστή του όλου εγχειρήματος π. Θωμά Συνοδινό, στον χορηγό, τους αρίστους καλλιτέχνες και σε όλους τους συντελεστές, κληρικούς και λαϊκούς, αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για το αριστουργηματικό αυτό Μνημείο Νεομαρτύρων, το οποίο απέκτησε η Αθήνα. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους οραματισμούς και τους κόπους τους. -